กรมควบคุมโรค แจง 9 เหตุผล "ห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า"

นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข เผยแพร่เอกสาร 9 เหตุผลที่ประเทศไทยต้องคงมาตรการห้ามนำเข้าและขายบุหรี่ไฟฟ้า  โดยนอกจากเรื่องอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้าจะมากหรือน้อยกว่าบุหรี่ธรรมดาแล้ว ต้องพิจารณาถึงผลกระทบอย่างรอบด้านที่จะเกิดขึ้นจากการเปิดให้มีการขายบุหรี่ไฟฟ้าได้อย่างถูกกฎหมายด้วย

โดยสหพันธ์องค์กรต่อต้านวัณโรค และโรคปอดนานาชาติ (International Union Against Tuberculosis and Lung Disease) เสนอว่าประเทศที่มีรายได้น้อยหรือปานกลาง การห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้าเป็นนโยบายที่ดีที่สุดด้วยเหตุผล 10 ข้อ โดยเน้นว่าประเทศเหล่านี้ยังขาดความพร้อมในการควบคุมยาสูบในหลาย ๆ ด้าน  ทั้งทรัพยากรบุคคลและงบประมาณในการสนับสนุน  แม้แต่การควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบชนิดอื่น ๆ ที่มีอยู่แล้ว  

“ประเทศเหล่านี้มีความพร้อมในการควบคุมยาสูบที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงกับประเทศอังกฤษที่ส่งเสริมการใช้บุหรี่ไฟฟ้าแทนบุหรี่ธรรมดา เพราะอังกฤษได้ทำมาตรการควบคุมยาสูบตามที่กำหนดในอนุสัญญาควบคุมยาสูบ องค์การอนามัยโลกได้อย่างครบถ้วนแล้ว  ขณะที่ประเทศรายได้น้อยและปานกลางส่วนใหญ่ยังไม่ได้ทำ และประเทศเหล่านี้ควรจะเร่งทำตามมาตรการต่าง ๆ ของอนุสัญญาฯ ขณะที่ต้องห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า” นพ.โอภาส กล่าว 

9 เหตุผลที่ประเทศไทย ต้องคงมาตรการห้ามนำเข้าและจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้า

1. เป้าหมายของผู้ผลิตบุหรี่ไฟฟ้า คือ เด็กและเยาวชน

2. บุหรี่ไฟฟ้าเป็นต้นทางของการสูบบุหรี่ธรรมดาของเด็กและเยาวชน

3. บุหรี่ไฟฟ้าเป็นอันตราย ทำลายสุขภาพ

4. นิโคติน ทำให้เสพติด อันตรายเกินคาด

5. บุหรี่ไฟฟ้าไม่ได้ช่วยให้เลิกบุหรี่ได้จริง

6. บุหรี่ไฟฟ้าส่งผลเสียต่อสังคมมากกว่าผลดี

7. บุหรี่ไฟฟ้าจะทำให้ไทยถอยหลังในการควบคุมยาสูบ

8. การห้ามจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้า คือ มาตรการสำคัญในการปกป้องเด็กจากการตกเป็นเหยื่อ

9. ควรยึดนโยบาย "ปลอดภัยไว้ก่อน" เพราะชีวิตคนไทยมีค่าเกินกว่าจะเอาไปเสี่ยง

ศ.พญ.สมศรี เผ่าสวัสดิ์ ประธานสมาพันธ์เครือข่ายแห่งชาติเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่  ตั้งข้อสังเกตว่า เครือข่ายที่ผลักดันให้ยกเลิกการห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า เสนอเหตุผลเพียง 2 ข้อในการสนับสนุนข้อเรียกร้องของตน คือ บุหรี่ไฟฟ้าอันตรายน้อยกว่าบุหรี่ธรรมดา และบุหรี่ไฟฟ้าช่วยให้คนเลิกสูบบุหรี่ธรรมดาได้
 

โดยไม่ได้พิจารณาถึงผลกระทบด้านอื่น ๆ อีกทั้งความเห็นที่ว่าบุหรี่ไฟฟ้าอันตรายน้อยกว่าบุหรี่ธรรมดา ก็ยังไม่มีหลักฐานยืนยัน และองค์การอนามัยโลกก็ยังไม่ยอมรับ ความเห็นที่ว่าบุหรี่ไฟฟ้าช่วยให้เลิกสูบบุหรี่ธรรมดาเป็นความจริง หากผู้สูบบุหรี่ต้องการเลิกสูบโดยใช้บุหรี่ไฟฟ้าภายใต้การควบคุมรักษาเพื่อเลิกบุหรี่ของแพทย์หรือภายใต้การวิจัยควบคุม  แต่หากใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพื่อช่วยเลิกบุหรี่ธรรมดาด้วยผู้สูบบุหรี่เอง บุหรี่ไฟฟ้าไม่ได้ช่วยให้เลิกสูบบุหรี่ธรรมดา  ซึ่งทำให้องค์การอาหารและยา สหรัฐอเมริกา ยังไม่ยอมรับว่าบุหรี่ไฟฟ้าเป็นผลิตภัณฑ์ช่วยเลิกสูบบุหรี่ 

ศ.นพ.ประกิต  วาทีสาธกกิจ  ในฐานะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบแห่งชาติ  กล่าวว่า ปัญหาสำคัญของบุหรี่ไฟฟ้าจะต้องพิจารณาทั้งผลกระทบต่อคนที่สูบบุหรี่อยู่แล้ว กับผล กระทบต่อคนที่ไม่สูบบุหรี่โดยเฉพาะต่อเยาวชนที่จะเข้ามาสูบบุหรี่ไฟฟ้า  ซึ่งถ้าเราสามารถจำกัดการใช้บุหรี่ไฟฟ้าไว้เฉพาะในคนที่สูบบุหรี่ธรรมดาอยู่แล้ว ก็ไม่ต้องห้ามขายก็ได้
 

แต่ยังไม่มีประเทศไหนที่จำกัดการใช้บุหรี่ไฟฟ้าไว้เฉพาะในคนที่สูบบุหรี่อยู่แล้วได้  การพิจารณาจะให้ขายหรือห้ามขายจึงต้องพิจารณาถึงผลกระทบรอบด้าน และประเทศไทยควรจะห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้าต่อไป