วันนี้ “วันชาติสปป.ลาว” รถไฟหัวกระสุนลาว-จีน เปิดทำการอย่างเป็นทางการ

ชวนแฟนข่าวเนชั่นออนไลน์ มาร่วม ย้อนเข็มนาฬิกาหมุนกลับไปเมื่อ  2 ธันวาคม  2518  หรือในปีค.ศ. 1975  ในวันนี้ เป็นวันที่ พรรคประชาชนปฏิวัติลาว (คอมมิวนิสต์ลาว) โดย ไกสอน พมวิหาน เคลื่อนไหวล้มล้างรัฐบาลระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ของเจ้ามหาชีวิตสว่างวัฒนา และจักรพรรดิล่าเมืองขึ้นสำเร็จแล้วสถาปนาเป็นประเทศ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และเริ่มปกครองในระบอบสังคมนิยม

 

โดยพรรคการเมืองเดียว คือ พรรคประชาชนปฏิวัติลาว มีอำนาจสูงสุด ในวันนี้ของทุกปีจึงถือเป็น วันชาติ สปป.ลาว  โดยด้านภูมิศาสตร์นั้น สปป.ลาว มีพื้นที่  237,955 ตารางกิโลเมตร (หรือพื้นที่ราวๆ ครึ่งหนึ่งของประเทศไทย) มีจำนวนประชากรประมาณ 7.1 ล้านคน ถือเป็นอันดับ 105 ของโลก

โดยมีคำขวัญของ สปป.ลาว คือ "สันติภาพ เอกราช ประชาธิปไตย เอกภาพ วัฒนาถาวร" หรือ "Peace, independence, democracy, unity and prosperity" 

2 ธันวาคมในทุกปี “วันชาติสปป.ลาว” ถือว่า มีความพิเศษอย่างมาก ในแง่ของการคมนาคมและเศรษฐกิจ เพราะจะเป็นวันที่รถไฟความเร็วสูงสปป.ลาว พร้อมเปิดหวูด เดินขบวรรถอย่างเป็นทางการ โดยทางการสปป.ลาวและจีน วางรางรถไความเร็วสูง High speed train ระยะทาง 417 กม.จากเวียงจันทน์ ขึ้นเหนือผ่านหลวงพระบาง หลวงน้ำทา บ่อเต็น ถึงชายแดนยูนนานของจีนได้เสร็จสมบูรณ์ 100% แล้ว 

ดำเนินการในระบบราง ขนาด 1.435 เมตร มี 31 สถานีวิ่งผ่านอุโมงค์ 76 แห่งและสะพาน 154 แห่งใช้เงินลงทุนประมาณ 6,800 ล้านดอลลาร์ (ประมาณ 238,000 ล้านบาท) สามารถเชื่อมต่อระบบรถไฟจีน ไปผ่านสิบสองปันนา จนถึงคุนหมิงเมืองเอกของยูนนานอีกด้วย

รถไฟหัวกระสุนสปป.ลาว-จีน ทำความเร็วสูงสุดได้ถึง 160 กิโลเมตร ต่อชั่วโมง โดยโครงการนี้  มีมูลค่า 5,900 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เริ่มโครงการตั้งแต่ ธันวาคม 2016 และเสร็จสมบูรณ์ พร้อมเปิดใช้งานอย่างเป็นทางการ ในวันชาติสปป.ลาว วันที่ 2 ธันวาคม 2564 คือวันนี้

 

เจาะเบื้องลึกก้าวสำคัญของ สปป.ลาว

ความฝันของลาวที่จะมีทางรถไฟในประเทศกลับมารูปเป็นร่างราวปี 2544-2545 เมื่อลาวเริ่มหารือกับจีนที่จะสร้างทางรถไฟจากชายแดนจีนเข้าสู่ลาว พร้อมตัวเลือกหลายเส้นทาง จีนต้องการเชื่อมจากภาคเหนือของลาวเข้าสู่ภาคเหนือของไทย

แต่ทางการลาว ต้องการให้ทางรถไฟผ่านเวียงจันทน์และเชื่อมกับไทยทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ท่ามกลางข้อถกเถียงถึงความคุ้มค่าของการลงทุน ระหว่างนั้นไทยก็ต่อทางรถไฟเก่าจากหนองคายข้ามแม่น้ำโขงเข้าสู่เวียงจันทน์เป็นระยะทาง 3 กิโลเมตรเศษ เพื่อทำให้โครงการรถไฟข้ามประเทศมีความจริงจังมากขึ้น

 

การตัดสินใจครั้งสำคัญเกิดขึ้นในช่วงสมัยของ จูมะลี ไซยะสอน เป็นประธานประเทศ เขามอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีสมสะหวาด เล่งสะหวัด รับผิดชอบโครงการ ตัดสินใจเลือกเส้นทางบ่อเต้น หลวงพระบาง เวียงจันทน์ โดยพักความคิดในการเชื่อมโยงกับไทยเอาไว้เป็นการชั่วคราว เนื่องจากความผันผวนทางการเมืองของไทยเอง ลาวลงนามในบันทึกความเข้าใจร่วมพัฒนาเส้นทางรถไฟกับจีนเมื่อ 7 เมษายน 2553 ระหว่างที่การต่อสู้ทางการเมืองในไทยกำลังเดือด โดยลาวตัดสินใจเลือกรถไฟความเร็วปานกลาง ไม่เกิน 200 กม./ชม. สำหรับขบวนโดยสาร และ 120 กม./ชม. สำหรับขบวนสินค้าบนรางมาตรฐาน 1.435 เมตร

การเปลี่ยนแปลงทางเมืองในลาว หลังการสมัชชาพรรคประชาชนปฏิวัติลาวเมื่อปีที่แล้ว จากยุคนายจูมมะลี สู่ยุคของนายบุนยัง วอละจิด ไม่ได้ทำให้โครงการรถไฟของลาวสั่นคลอน สิ่งที่เป็นประเด็นสำคัญในการเจรจาในช่วงที่ผ่านมา คือเงื่อนไขการลงทุนและการก่อสร้าง โดยฝ่ายลาวแสดงจุดยืนอย่างหนักแน่นในการเจรจาว่า ลาวเป็นประเทศยากจน จึงอยากได้รถไฟที่เหมาะกับสภาพเศรษฐกิจของตัวเองในราคาที่เหมาะสมโดยไม่ต้องก่อภาระหนี้สินให้รัฐบาลมากจนเกินไปนัก

แนวคิดที่มาของรูปลักษณ์รถไฟฟ้า

เทคโนโลยีอันทันสมัย ทำรถไฟหัวกระสุนล้านช้างมั่นใจถึง ปลอดภัย สะดวกสบาย มาพร้อมศักยภาพการบรรทุกผู้โดยสารขนาดใหญ่ที่มีต้นทุนการดำเนินงานต่ำ และประสิทธิภาพหลักในการทำงานที่สอดคล้องกับข้อกำหนดการดำเนินงานทางรถไฟจีน-ลาวอย่างสมบูรณ์

 

รถไฟหัวกระสุนล้านช้าง

ดีไซน์จากแรงบันดาลใจความรักชาติ จากเฉดสีธงชาติลาว ได้แก่  สีแดง สีน้ำเงิน และสีขาว ส่วนการออกแบบภายในผสมผสานองค์ประกอบจีนดั้งเดิมและวัฒนธรรมลาว ส่องสะท้อนวิสัยทัศน์การมีชีวิตที่ดียิ่งๆขึ้น ของประชาชนชาวลาวและมิตรภาพระหว่างประชาชนสองประเทศ

 

แหล่งข่าวเผยว่า ศักยภาพของเจ้ารถไฟหัวกระสุนล้านช้างมีความเร็วสูงสุด 160 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ประกอบด้วย 9 ตู้ ซึ่งครอบคลุมตู้หัวรถจักร ตู้เสบียง ตู้โดยสารชั้นหนึ่ง และตู้โดยสารชั้นสอง (6 ตู้) โดยมีเก้าอี้โดยสารรวมกันทั้งหมด 720 ที่นั่ง

 

ตู้โดยสารติดเครื่องปรับอากาศอันกว้างขวาง มาพร้อมเก้าอี้ที่นั่งสะดวกสบาย ซึ่งถูกติดตั้งปลั๊กไฟตามมาตรฐานจีนและลาว ตู้เสบียงถูกติดตั้งอุปกรณ์ต่างๆ เพื่อตอบสนองความต้องการอาหารและการพักผ่อนของผู้โดยสาร ส่วนหน้าจอ การประกาศเสียงตามสาย และป้ายบริการ มีทั้งภาษาจีน ภาษาลาว และภาษาอังกฤษ

 

ขณะที่ตู้โดยสารลำดับที่ 4 ของขบวนรถไฟมีพื้นที่ราบเรียบไร้สิ่งกีดขวางอันจะเป็นอุปสรรคต่อผู้โดยสารที่พิการ โดยมีการติดตั้งเก้าอี้ที่นั่งพิเศษ ราวจับ ห้องน้ำ ปุ่มแจ้งขอความช่วยเหลือฉุกเฉิน และป้ายนำทางภาษาเบรลล์ที่ช่วยอำนวยความสะดวกแก่การเดินทาง

 

ทั้งนี้ ทางรถไฟจีน-ลาว เป็นโครงการเชื่อมต่อ ระหว่างแผนริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง (BRI) ที่นำเสนอโดยจีน และยุทธศาสตร์ของลาวที่มุ่งมั่นเปลี่ยนแปลงตนเองจากประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลเป็นศูนย์กลางการเชื่อม

 

จวบจนวันนี้ ในการทำพิธีเปิดรถไฟความเร็วสูงจีน-ลาว หรือ เส้นทางรถไฟล้านช้าง ในวันที่ 2 ธันวาคม  2564 ตรงกับ วันชาติสปป.ลาว นับเป็นวันชาติ ปีที่ 46 เส้นทางเชื่อมต่อเมืองคุนหมิง มณฑลยูนนาน ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของจีน มาสิ้นสุดที่นครเวียงจันทน์ ใช้เวลา 8 ชั่วโมง รวมระยะทาง 922.5 กิโลเมตร ก่อนจะเปิดเดินขบวนรถอย่างเป็นทางการในวันที่ 3 ธ.ค. 2564 นี้ เฉพาะขนส่งสินค้าเท่านั้น เนื่องจากสถานการณ์โควิด-19 ยังแพร่ระบาดรุนแรงจึงยังไม่ปล่อยใช้งานในประเภทอื่น

เผยงบการลงทุน

 

รถไฟความเร็วสูงจีน-ลาว เผยงบการลงทุนประมาณ 1.9 แสนกว่าล้านบาท ซึ่งการลงทุนเกือบทั้งหมดเป็นของฝั่งจีน เป็นส่วนหนึ่งของนโยบาย "หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง" หรือ BRI (Belt and Road Initiative) ของจีน หรือโครงการเส้นทางสายไหม ในการเชื่อมโยงโครงข่ายขนส่งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กับเอเชียใต้ เอเชียกลาง ไปถึงยุโรป แต่ก่อนจะไปถึงจุดนั้นในอนาคตต้องเชื่อมผ่านไทย ไปถึงสิงคโปร์

หากมามองที่ความพร้อมของประเทศไทยเพิ่งจะอยู่ในขั้นเริ่มต้น คือเรากำลังก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง ระยะที่ 1 กรุงเทพฯ-นครราชสีมา และระยะที่ 2 นครราชสีมา-หนองคาย ก่อนเชื่อมต่อเส้นทางข้ามแดนช่วงจ.หนองคาย ในการก่อสร้างสะพานรถไฟข้ามแม่น้ำโขง รองรับการขนส่งเส้นทางประวัติศาสตร์ และเพิ่มโอกาสให้กับไทยในการส่งออกสินค้าไปจีนจากต้นทุนที่ถูกลง รวมถึงอานิสงส์จากการท่องเที่ยว หากการก่อสร้างประสบความสำเร็จ หลังล่าช้ามานาน

 

ผลกระทบต่อประเทศไทย

 

หากเชื่อมต่อเส้นทางรถไฟสายนี้ จะได้ประโยชน์อย่างแน่นอน หากเกิดพบเจอเหตุการณ์ในทะเลจีนใต้ จะได้รับผลกระทบมากสุด ดังนั้นจะต้องมีเส้นทางขนส่งที่กระจายความเสี่ยง และจะเป็นแรงกระตุ้นสำคัญว่า ประเทศไทย ถึงเวลาแล้วที่จะต้องลงมือทำในเรื่องนี้อย่างจริงจัง เพื่อเชื่อมเส้นทางรถไฟกับประเทศอื่น สาเหตุมาจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ทำให้ค่าระวางขนส่งแพงมากขึ้น และด้านการเดินเรือก็มีการยกเลิกหรือเลื่อนออกไป จนกว่าสถานการณ์โควิดจะทุเทาลงไป

 

ล่าสุด "รศ.ดร.ปิติ ศรีแสงนาม" ผู้อำนวยการศูนย์อาเซียนศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เผยมุมมองในประเด็นนี้ผ่านสื่อดังรายหนึ่งใจความระบุไว้ว่า

 

 

“ประเทศ จีน จะได้ประโยชน์จากการมีเส้นทางสำคัญในการขนส่งสินค้า และลดความเสี่ยงอย่างมาก หากเกิดปัญหาในทะเลจีนใต้ เพราะมีเหตุการณ์สุ่มเสี่ยงจะเกิดการปะทะระหว่างจีนกับไต้หวัน จากการยั่วยุของสหรัฐฯได้”

 

“หากประเทศไทย เชื่อมทางรถไฟได้ ก็น่าทำให้ไทยมีทางเลือกในการขนส่ง และทำให้รัฐบาลต้องปรับตัว เร่งรัดมากยิ่งขึ้นในการพัฒนาระบบราง สร้างรถไฟทางคู่ไปภาคใต้ ไปภาคอีสาน เป็นช่วงเวลาที่ต้องเร่งรัดให้รวดเร็วมากขึ้น ให้ถูกที่ถูกเวลา ลดผลประโยชน์ส่วนตัวและเห็นประโยชน์แก่ประเทศชาติให้มากขึ้น อาจเป็นเวลาที่เหมาะสมในการปฏิรูปรัฐวิสาหกิจ เช่น การรถไฟ และอาจเป็นเครื่องมือในการก้าวกระโดด หรือแม้รางรถไฟเป็นทางคู่ แต่สามารถทำได้ให้เชื่อมโยงกันระหว่างระบบรางกับรถและถนน ขึ้นอยู่กับว่าจะพยายามเร่งรัดหรือไม่ ทั้งแรงผลักแรงถีบในการตั้งเป้าหมายให้ชัดเจน”

ขอขอบคุณข้อมูล/ภาพจาก : spring news / สำนักข่าวซินหัว ประเทศไทย มา ณ โอกาสนี้