"หมอธีระวัฒน์" ย้ำ ฉีดวัคซีนเข้าชั้นผิวหนัง ไม่ควรคิดนาน

ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา หัวหน้าศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ โพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา https://www.facebook.com/thiravat.h ระบุว่า .. 

ข้อเสนอแบบแผนการฉีดวัคซีนโควิดเข้าชั้นผิวหนัง (intradermal)เราต้องการความเสมอภาคสำหรับทุกคนในประเทศไทย นั่นคือหมายความว่าถ้าเรามีวัคซีน 10 ส้านโดส จะกลายเป็น 50 ล้านโดสในทันที ถ้ามีปริมาณพร้อมเมื่อไหร่ การฉีดง่ายไม่ได้ยุ่งยากเลยประเทศไทยเริ่มตั้งแต่ 37 ปีที่แล้ว และเป็นบรรทัดฐานสำหรับวัคซีนแทบทุกชนิดที่องค์การอนามัยโลกอนุมัติ ทั้งโรคพิษสุนัขบ้า แม้กระทั่งวัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่ใช้ในปัจจุบัน เมื่อได้ข้อมูลเบื้องต้น ในการกระตุ้นภูมิคุ้มกันและความปลอดภัยซึ่งจากวัคซีนทั้งหมดที่ผ่านมาและใช้การฉีดวิธีนี้ไม่ได้มีปัญหาอะไร การฉีดสามารถทำได้ทุกหัวระแหง ไม่ต้องแออัดยัดเยียดและไม่ต้องจัดใครก่อนใครหลัง เนื่องจากจำนวนพอสำหรับทุกคนในประเทศไทย

นอกจากนั้นสามารถทำการติดตามผลไปพร้อมๆ กับการปฎิบัติ และถ้าจะทำการฉีดกระตุ้นก็สามารถทำได้โดยไม่เปลืองปริมาณวัคซีนเพิ่มมากขึ้นอีกเท่าไหร่ มีการทดสอบแล้วของวัคซีนโมเดนา ในประเทศเนเธอร์แลนด์ได้ผลเท่ากับการฉีดเข้ากล้ามเนื้อโดยปริมาณใช้เพียงหนึ่งในห้าหรือหนึ่งใน 10 ของปริมาณวัคซีนเท่านั้น และในประเทศไทยเองมีข้อมูลของการฉีดกระตุ้นด้วยการฉีดชั้นผิวหนังเรียบร้อยแล้วและทำในหลายสถาบัน

การฉีดวัคซีนเข้าชั้นผิวหนัง วัตถุประสงค์ก็เพื่อให้ได้ขยายครอบคลุมการฉีดวัคซีนให้ได้มากที่สุดในประเทศไทย และเพื่อให้ได้ภูมิคุ้มกันที่เร็วที่สุดหลังจากที่ฉีดวัคซีน โดยเร็วกว่าการฉีดเข้ากล้าม ทั้งนี้ โดยที่ถ้าเป็นวัคซีนเชื้อตายซิโนแวค จะเห็นภูมิขึ้นเมื่อหลังเข็มที่สอง (ซึ่งห่างจากเข็มที่หนึ่งหนึ่งเดือน) ไปแล้วหนึ่งเดือน และถ้าเป็นแอสตร้า ถึงแม้ว่าจะเริ่มเห็นภูมิที่สองอาทิตย์หลังจากเข็มแรกแต่ก็จะเห็นภูมิชัดเจนต้องหลังจากเข็มที่สอง (ซึ่งเข็มที่สองห่างจากเข็มแรกไม่ต่ำกว่าสองถึงสามเดือน) ส่วนวัคซีน ไฟเซอร์ โมเดนา ซึ่งห่างกันสามถึงสี่อาทิตย์ระหว่างเข็มที่หนึ่งและสอง ถึงแม้ว่าภูมิจะขึ้นเร็ว แต่ก็ต้องรอเต็มที่หลังจากฉีดเข็มที่สองแล้วสองอาทิตย์

สำหรับการฉีดเข้าชั้นผิวหนัง

1. เป็นรูปแบบการฉีดเหมือนกับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าเชื้อตายทุกอย่างที่องค์การอนามัยโลกยอมรับและใช้กันทั่วโลก มา 37 ปีแล้ว และแม้แต่วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่ใช้ในปัจจุบันทั่วโลกก็มียี่ห้อที่ฉีดเข้าชั้นผิวหนัง
2. ควรใช้ได้กับวัคซีนทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นเชื้อตายหรือจะเป็นวัคซีนชนิดไวรัสเวคเตอร์ เช่นแอสตร้า หรือจะเป็นชนิด mRNA เช่นไฟเซอร์ โมเดนา
3. วิธีการฉีด 0.1 cc เข้าชั้นผิวหนังที่ต้นแขนในวันที่ศูนย์ สาม และเจ็ด ในกรณีของชิโนแวค ชิโนฟาร์ม แอสตร้าในกรณีของวัคซีน ไฟเซอร์ โมเดนา ใช้ ขนาด 10 (หริอ 20) ไมโครกรัม (ตามการศึกษาของประเทศเนเธอร์แลนด์) เข้าชั้นผิวหนังในวันที่ศูนย์ สามและเจ็ด โดยที่การฉีดเข้ากล้ามต้องใช้ถึง 100 ไมโครกรัม และต้องดูปริมาตรฉีดให้ดีเนื่องจากวัคซีนโมเดนา มีเนื้อวัคซีน มากกว่าไฟเซอร์ สามเท่าโดยประมาณ
4. ประเมินระดับภูมิคุ้มกันที่ยับยั้งไวรัสได้ (Neutralizing antibody) ในวันที่ 14 โดยการเจาะเลือด (clotted blood) 3 cc โดยศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬา ทำการประเมินเป็นปกติอยู่แล้ว และในห้องปฏิบัติการอื่นก็มีเช่นกัน

การใช้การฉีดเข้าชั้นผิวหนังไม่ควรใช้เวลาไตร่ตรองเนิ่นนานเกินไป สามารถปฏิบัติได้เลยและประเมินผลรวมทั้งเปรียบเทียบผลข้างเคียงแทรกซ้อนกับการฉีดแบบเข้ากล้าม 

ทั้งนี้ การศึกษาที่ได้เริ่มทำไปแล้วนั้นพบว่าได้ผลไม่ต่างกัน อีกทั้งผลข้างเคียงดูจะน้อยกว่ามากหรือไม่มีเลย และสามารถใช้ได้เป็นแบบกระตุ้นเข็มที่สามหรือจะเป็นแบบเริ่มต้นตั้งแต่เข็มที่หนึ่งก็ตาม การฉีดเข้าชั้นผิวหนังจะเป็นการปฏิวัติวัคซีนโควิดให้สามารถใช้ได้กับประชาชนคนไทยทั้งประเทศภายในสามเดือน โดยจำนวนวัคซีนที่มีอยู่ขณะนี้