สืบสานประเพณี"เผาข้าวหลามข้าวเหนียวใหม่

นายจตุรงค์ บุญเสือ ผอ.โรงเรียนบ้านปากคลอง กล่าวว่า สืบเนื่องจากช่วงเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ครูและนักเรียน ได้ทำนาปลูกข้าวเหนียวพันธุ์สันป่าตอง 11 ไร่ โดยผู้ปกครองได้จัดที่นาและเป็นที่ปรึกษาให้ สามารถเก็บเกี่ยวได้ผลผลิต 6 ตัน และเพื่อสืบสานประเพณีที่สืบทอดมาแต่โบราณหลังเก็บเกี่ยวผลผลิต จึงได้จัด "สืบสานประเพณีเผาข้าวหลามข้าวเหนียวใหม่" เป็นประเพณีสืบสานมากว่า 100 ปี ที่ชาวอำเภอพิชัยนำข้าวใหม่ทำข้าวหลาม เผาเพื่อถวายพระ เป็นอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้ดวงวิญญาณสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชและพระยาพิชัยดาบหัก วีรบุรุษผู้ปกป้องเมืองพิชัยซึ่งสวรรคตช่วงเดือนธันวาคม

ทั้งนี้ในอดีตช่วงศึกสงคราม กองทัพพม่าโจมตีเมืองพิชัย ชาวพิชัยได้จัดเตรียมเสบียงให้ทหารที่ออกรบ ด้วยการรวมรวมข้าวเหนียว เผาเป็นข้าวหลาม เพราะเก็บได้นานหลายวัน เป็นเสบียงให้กองทัพจนรับชัยชนะ เป็นเมืองพิชัย จนถึงปัจจุบัน และกลายเป็น "ข้าวหลามสู้ศึก" ในอดีต มาสู่ปัจจุบัน เป็น "ข้าวหลามเพื่อน้อง" โดยโรงเรียนได้แบ่งข้าวเหนียวใหม่ 200 กิโลกรัม สมทบกับข้าวเหนียวของผู้ปกครองอีก 100 กิโลกรัม นำนักเรียนสายชั้น ป.4-6 ได้ร่วมเรียนรู้วัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม เรียนรู้คุณค่าของข้าว และเรียนรู้วิธีการทำข้าวหลามทุกขั้นตอน จากผู้ปกครองและผู้สูงอายุ ตั้งแต่การคัดสรรวัตถุดิบ การลงมือทำ ซึ่งข้าวเหนียว 300 กิโลกรัม ทำเป็นข้าวหลาม 1500 กระบอก เผาเป็นข้าวหลาม ชั่งน้ำหนักรวมได้ประมาณ 500 กิโลกรัม ได้จัดจำหน่ายให้ผู้สนใจ กิโลกรัมละ 100 บาท จึงทุนสมทบเข้ากองทุนอาหารเช้า อาหารกลางวันของนักเรียน 50,000 บาท

ผอ.โรงเรียนบ้านปากคลอง กล่าวว่า ข้าวหลามของโรงเรียนบ้านปากคลอง เน้นสะอาด หอมข้าวใหม่และกะทิที่คั้นสดๆ ข้าว ถั่วจะแช่น้ำ 24 ชั่วโมง ปิดจุกข้าวหลามด้วยใบตอง วิธีการเผาจะใช้ความร้อนจากกองไฟ เพื่อให้ข้าวสุกทั่วถึง ไม่ให้โดยไฟโดยตรงเพราะข้าวหลามจะไหม้ เป็นข้าวหลามไส้ถั่วแดงและเผือกผสมกันมน 1 กระบอก

สำหรับโรงเรียนบ้านปากคลอง เป็นโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก มีนักเรียน 90 คน จากการลงพื้นที่เยี่ยมบ้านพบว่า ผู้ปกครองร้อยละ 80 มีฐานะยากจน,ร้อยละ 50 อาศัยอยู่กับผู้ปกครองที่ไม่ใช่บิดามารดา และพบว่านักเรียนส่วนใหญ่ไม่ได้รับประทานอาหารมื้อเช้า ซึ่งเป็นมื้อสำคัญทำให้นักเรียนส่วนใหญ่ร่างกายซูบผอม ไม่ได้รับสารอาหารครบ 5 หมู่ และไม่สมาธิในการเรียน โรงเรียนจึงร่วมกับผู้ปกครองซึ่งมีพื้นฐานด้านการทำนา หันมา "ผลิตข้าวในโรงเรียน ทั้งข้าวข้าว ข้าวเหนียว แบบไม่ใช่สารเคมี เพื่อจัดเป็นอาหารมื้อเช้าและมื้อกลางวันให้เด็กนักเรียน และแปรรูปขายเป็นทุนในการจัดซื้อวัตถุดิบต่างๆในการประกอบอาหาร จึงกลายเป็นที่ เผาข้าวหลามสู้ศึก สู่ ข้าวหลามเพื่อน้อง-บุญข้าวหลาม 100 ปี 1,000 กระบอก