"หาดใหญ่" แหล่งสะตอส่งออกมาเลย์
เยือนถิ่นปักษ์ใต้คราใด ต้องแวะลิ้มชิมรสชาติ สะตอ ของดีประจำท้องถิ่นที่ต้องห้ามพลาด โดยเฉพาะช่วงนี้ขายดิบขายดีไม่ใช่ตลาดในประเทศไทยเท่านั้น แต่วันนี้ สะตอไทย ดังไกลถึงต่างแดน ทั้งมาเลเซีย และสิงคโปร์ ล้วนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ ที่แต่ละปีมีออเดอร์สินค้าเข้ามากันไม่อั้น เท่าไหร่ไม่เคยพอ
โรงงานสะตอ ภายในซอยโชคสมานคุณ 1 หลังวัดโคกสมาณคุณ เขตเทศบาลนครหาดใหญ่ มียุภาภรณ์ สุวรรณรัตน์ เป็นเจ้าของโรงงานสะตอมานานกว่า 20 ปี บอกว่า ในย่านแถบนี้มีโรงงานสะตออยู่ประมาณ 5-6 โรงแต่ละโรงมีกำลังการผลิตประมาณ1,000กิโลกรัมต่อวันหรือ1 ตันต่อวัน นอกจากนี้แต่ละโรงมีการจ้างแรงงานประมาณ30 คน ซึ่งส่วนใหญ่ก๋็เป็นคนในชุมชนทั้งสินซึ่งถือเป็นการสร้างงาน สร้างรายได้ให้กับชุมชนท้องถิ่น
สำหรับสะตอทั้งหมดจะส่งขายให้กับพ่อค้าแม่ค้าชาวมาเลเซียที่มีการติดต่อซื้อขายกันมานานเพื่อนำไปขายต่อในตลาดมาเลเซียและส่งต่อไปถึงประเทศสิงคโปร์ โดยราคาขายเฉลี่ยกิโลกรัมละ 250-350 บาทขึ้นอยู่กับช่วงฤดูกาลและการคัดเกรดซึ่งจะมีกำหนดไว้ 6 เกรด คือเกรดเอขนาดใหญ่คือเม็ดโตอวบราคาแพงสุด รองลงมาขนาดกลาง ,เล็ก,เจี๊ยบคือสะตออ่อน,สะตอสุกและเกรดสุดท้ายสะตอที่ถูกหนอนเจาะ
โดยช่วงนี้สะตอกำลังให้ผลผลิตราคาขายอยู่ที่กิโลกรัมละ 300 บาท แตกต่างจากสะตอที่วางจำหน่ายในตลาดสดทั่วไปของประเทศไทยจะเน้นขายเป็นฝักราคาอยู่ที่่ประมาณ 5 ฝักราคา 20 บาท
โรงงานสะตอแถวนี้เปิดมานานกว่า 20 ปีในกลุ่มพ่อค้าแม่ค้าจะรู้ว่าที่นี่เป็นแหล่งผลิตรายใหญ่ เช่นเดียวกับคนในชุมชนที่มารับจ้างเป็นประจำ โดยคนที่มีความชำนาญสามารถมีรายได้จากการแกะสะตอเฉลี่ยวันละ300-400บาทเลยทีเดียว ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความสามารถของแต่ละคน โดยอัตราค่าจ้างแกะสะตอ 1พวงจะมีประมาณ 100 ฝัก ค่าจ้างแกะคือ 40 บาทยุภาภรณ์ กล่าว
ไม่เพียงแค่การจ้างงานในชุมชนเท่านั้นในช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์จะมีเด็กนักเรียน นักศึกษาในชุมชนที่ต้องการหารายได้เสริมเข้ามารับจ้างแกะสะตอกันเป็นประจำโดยจะมีรายได้วันละ 200 บาท
เจ้าของโรงสะตอ ซอยโชคสมานคุณ 1 บอกอีกว่า สำหรับสะตอส่วนใหญ่ก็จะซื้อมาจากหลายจังหวัดในพื้นที่ภาคใต้ เช่น กระบี่ พังงา สุราษฎร์ธานี โดยจะมีพ่อค้าคนกลางเข้าไปซื้อถึงสวน แล้วนำมาส่งให้กับโรงงานสะตอในพื้นที่ีอำเภอหาดใหญ่ ซึ่งสะตอหากยังอยู่ในฝักสามารถเก็บไว้ได้นานนับ10 วันจึงสามารถสต๊อกเอาไว้ได้เรื่อยๆไม่มีเสีย ยกเว้นสะตอที่แกะจากฝักจะรีบส่งจำหน่ายวันต่อวันเพื่อให้ผู้บริโภคได้รับประทานสะตอสดๆ
หนูแดง บัวจีน ชาวบ้านโชคสมานคุณ ที่รับจ้างแกะสะตอมานานกว่า 9 ปี บอกว่า ปัจจุบันมีรายได้หลักเลี้ยงครอบครัวจากการรับจ้างแกะสะตอ บางวันสามารถสร้างรายได้สูงถึง 400 บาทแม้สะตอจะมีผลผลิตเกือบทั้งปีแต่จะมากสุดในช่วง 7 เดือน คือ ตั้งแต่เดือนเมษายนถึงตุลาคม โดยเฉพาะช่วงนี้ผลผลิตกำลังเข้ามาต่อเนื่อง โรงงานจึงต้องนำกองรวมกันไว้และทยอยแกะขายไปเรื่อยๆจนกว่าจะหมดฤดูกาล
ความยากง่ายการแกะสะตอคือ หากเป็นสะตอสดที่เด็ดจากต้นจะแกะง่ายกว่าสะตอที่ค้างไว้หลายคืนเพราะเปลือกจะเริ่มติดเม็ดทำให้แกะยากและแกะได้ช้าลงลูกจ้างส่วนใหญ่จึงต้องเร่งมือแกะให้เร็วที่สุด ลูกจ้างมืออาชีพ กล่าวด้วยรอยยิ้ม
นับเป็นอาชีพที่น่าสนใจที่เข้ามาสร้างรายได้ให้กับชุมชนกลางเมืองหาดใหญ่ สำหรับใครที่อยากมีรายได้เสริมนั่งกันเพลินๆแกะสะตอออกจากฝักก็ลองแวะมารับจ้างได้ที่โรงสะตอ ในย่านชุมชนหลังวัดโคกสมานคุณ เขตเทศบาลนครหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา