ภัยแล้งขยายวง ชาวบ้านออกขุดหาแมงป่องขาย

ที่บ้านยางสะอาด ม.2ต.ดงบัง อ.นาดูนจ.มหาสารคาม ประสบปัญหาภัยแล้งมายาวนาน ประชาชนที่นี่ส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกรรม แต่เนื่องจากพื้นที่ทำการเกษตรอยู่นอกเขตชลประทานประกอบกับความแห้งแล้งที่รุนแรงและยาวนานทำให้ไม่สามารถปลูกข้าวและพืชอย่างอื่นได้ มีเพียงส่วนน้อยที่หันไปทำเกษตรด้วยการปลูกพืชน้ำน้อยแต่ก็ยังไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร ดังนั้นเมื่อเข้าสู่ฤดูแล้ง ชาวเกษตรกรที่ว่างเว้นจากการทำไร่ทำนา จึงหาอาชีพเสริมด้วยการหาพืชและสัตว์ที่มีอยู่ในชุมชนออกมาขายและทำกินเพื่อลดค่าครองชีพ แทนการเดินทางไปรับจ้างใช้แรงงานยังต่างจังหวัด

สำหรับสัตว์ที่ชาวบ้านที่นี่นิยมขุดมาขายและทำกินเพื่อลดค่าใช้จ่ายนั้น คือ แมงเงาซึ่งเป็นภาษาถิ่น หากเรียกชื่อที่คุ้นเคยก็คือ แมงป่องนั่นเอง ในแต่ละวันชาวบ้านที่นี่จะจับเสียมและถือถังออกเดินหาตามหัวไร่ปลายนา สังเกตตามพื้นดินหากพบรูที่มีขนาดเล็กเป็นวงรีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางปากรูประมาณ 2 ซม.ก็จะรีบใช้เสียมขุดหาแมงเงานา การขุดจะขุดลึกลงไปประมาณ15-30ซม.ก็จะพบแมงเงาอยู่ แต่ละรูสามารถขุดเจอแมงเงา2-3ตัว บางรูอาจเจอรังแมงเงาซึ่งอาศัยอยู่กันเป็นครอบครัวก็ถือว่าโชคดี ใช้เหล็กคีบออกมาจากหลุมอย่างสนุกสนาน

โดยแต่ละวันชาวบ้านที่นี่จะรวมกลุ่มกันออกไปแต่เช้าและกลับเข้ามาในช่วงบ่ายๆ ส่วนปริมาณแมงเงาที่จับได้เฉลี่ยคนละประมาณ1กก. ทั้งนี้ในช่วงหน้าแล้งแมงเงาก็จะขุดยากไม่เหมือนหน้าฝนที่ดินร่วนขุดง่าย ส่วนเมนูเด็ดและทำกินง่ายๆ ชาวบ้านนิยมนำแมงเงามาทอด โดยนำมาล้างน้ำก่อน ผึ่งแดดให้พอหมาดแล้วทอดให้กรอบ จากนั้นนำมาคลุกกับผงปรุงรส กินกับข้าวเหนียวอร่อยจนต้องยกนิ้วให้

นางพรม หงส์บุตรศรี เกษตรกรผู้ขุดแมงป่อง เล่าว่า เมื่อว่างเว้นจากการทำไร่ทำนา ชาวบ้านที่นี่หลายคนต่างหาอาชีพเสริมแทนการปลูกข้าวเพราะพื้นที่หมู่บ้านแล้งจัดซ้ำซากมาทุกปี บางรายต้องเดินทางไปต่างจังหวัดเพื่อรับจ้างก่อสร้างและรับจ้างทั่วไป หารายได้มาเลี้ยงครอบครัว ส่วนตนอายุมากแล้วและไม่อยากห่างบ้านไปไกลจึงต้องหาอาชีพเสริมด้วยการขุดแมงเงา ซึ่งก็ถือว่ารายได้ดีพอสมควร เพราะแมงเงา1ตัวสามารถขายได้ราคาตัวละ5บาท หากตัวเล็กขายราคา4บาท แต่ถ้าเอาไปทอดก็สามารถขายได้ถึงตัวละ7-8 บาท แต่ถ้าจะได้กำไรยิ่งขึ้นชาวบ้านที่นี่จะนำแมงเงาไปล้างและสับละเอียดทำห่อหมก โดยผสมเครื่องแกงอีสานพวกพริก ตะไคร้ หอมแดง เพิ่มความอร่อยและเนื้อสัมผัสด้วยกล้วยดิบ ห่อหมกขายราคา20บาท แมงเงา1กก. สามารถทำห่อหมกขายได้นับพันบาท

โดยลูกค้าส่วนใหญ่เป็นคนในหมู่บ้าน ครูอาจารย์ รวมไปถึงแพทย์พยาบาลบางท่านได้ลิ้มลองจนติดใจและเป็นลูกค้าประจำถึงขนาดสั่งจองล่วงหน้าก็มี ดังนั้นช่วงนี้การขุดแมงป่องเพื่อนำมาประกอบอาหารและแบ่งขายบางส่วน จึงสามารถประทังชีวิตและเป็นรายได้เสริมในช่วงหน้าแล้งให้ตนและชาวบ้านที่นี่เป็นอย่างดี