หนึ่งในพระราชกรณียกิจ ตอน "พระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย"

เมื่อวันที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๙ คณะรัฐมนตรีเห็นชอบการทูลเกล้าฯ ถวายพระราชสมัญญา "พระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย" แด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ตามที่สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (สกว.) เสนอ โดยกำหนดให้วันที่ ๒ กุมภาพันธ์ของทุกปีเป็นวันนักประดิษฐ์ เพื่อเฉลิมพระเกียรติและเผยแพร่พระเกียรติคุณ และเพื่อให้ประชาชนเจริญรอยตามเบื้องยุคลบาท รวมทั้งปลูกฝัง เสริมสร้าง และส่งเสริม ให้เยาวชนไทยให้มีทุนทางสังคมของความเป็นนักประดิษฐ์คิดค้น พัฒนา และส่งเสริมนักประดิษฐ์ให้ร่วมมือร่วมใจในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ความเจริญ และความมั่นคงของประเทศชาติ

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เป็นพระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย ด้วยทรงสนพระราชหฤทัยในเรื่องการประดิษฐ์เครื่องจักรกลเพื่อใช้ในการพัฒนาการเกษตรรูปแบบต่าง ๆ โดยอยู่บนพื้นฐานการใช้เทคโนโลยีแบบง่าย ๆ ใช้ภูมิปัญญาของเราเอง ใช้วัสดุภายในประเทศ เน้นความง่ายต่อการใช้งาน การซ่อมบำรุง และราคาถูก เช่น เครื่องสีข้าว กังหันน้ำ และทรงออกแบบเรือใบหมด ซึ่งในวันที่ ๒ กรกฏาคม ๒๕๓๖ เครื่องกลเติมอากาศ "กังหันน้ำชัยพัฒนา" ได้รับการพิจารณาและทูลเกล้าฯ ถวายสิทธิบัตรในพระปรมาภิไธย นับเป็นสิ่งประดิษฐ์เครื่องกลเติมอากาศเครื่องที่ ๙ ของโลกที่ได้รับสิทธิบัตร และเป็นครั้งแรกที่ได้มีการรับจดทะเบียน และออกสิทธิบัตรให้แก่พระบรมราชวงศ์ด้วย จึงนับได้ว่าเป็น "สิทธิบัตรในพระปรมาภิไธยของพระมหากษัตริย์พระองค์แรกในประวัติศาสตร์ชาติไทยและเป็นครั้งแรกของโลก"

นอกเหนือจากผลงานประดิษฐ์และพระอัจฉริยะภาพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ด้านเทคโนโลยีวิทยาศาสตร์ดังกล่าว พระองค์ยังทรงได้รับการสดุดีเทิดพระเกียรติจากคณะกรรมการจัดงานบรัสเซลส์ ยูเรก้า (Brussels Eureka) โดย The Belgian Chamber of Inventors ซึ่งเป็นสมาคมส่งเสริมและคุ้มครองนักประดิษฐ์ของราชอาณาจักรเบลเยียม ที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในยุโรป ทูลเกล้าฯ รางวัลใน พ.ศ. ๒๕๔๓ และ พ.ศ. ๒๕๔๔
ใน พ.ศ. ๒๕๔๓ สภาวิจัยแห่งชาติได้นำผลงาน "เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ำหมุนช้าแบบทุ่นลอย" หรือ "กังหันน้ำชัยพัฒนา" ในพระองค์เข้าประกวดในสิ่งประดิษฐ์ประเภที่ ๑ เกี่ยวกับการควบคุมมลพิษ และสิ่งแวดล้อม (Pollution Control - Environment) ปรากฏว่า ได้รับการยกย่องจากคณะกรรมการจัดงานว่าเป็นผลงานที่ทรงคุณค่าและมีประโยชน์อย่างยิ่งในการบำบัดน้ำเสีย ทรงได้รับทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลรวมทั้งสิ้น ๕ รางวัล คือ
๑. เหรียญรางวัล Prix OMPI (Organisation Mondiale De La Propriete Intelietuelle) หรือรางวัลสิ่งประดิษฐ์เด่นระดับโลก พร้อมประกาศนียบัตร และรางวัลจำนวน ๒,๐๐๐ เหรียญดอลล่าร์สหรัฐ
๒. เหรียญรางวัล Gold Medal with Mention หรือรางวัลสรรเสริญพระอัจฉริยภาพแห่งการใช้เทคโนโลยีอย่างมีประสิทธิภาพ และประกาศนียบัตรเกียรตินิยม จากบรัสเซลส์ ยูเนก้า ประจำปี พ.ศ. ๒๕๔๓
๓. ถ้วยรางวัล Grand Prix International (International Grand Prize หรือรางวัลผลงานประดิษฐ์ดีเด่นสูงสุด
๔. ถ้วยรางวัล Minister J. CHABERT (Minister of Economy of Brussels Capital Region) หรือรางวัลผลงานประดิษฐ์
๕. ถ้วยรางวัล Yugosiavia หรือรางวัลสรรเสริญพระอัจฉริยภาพด้านประดิษฐ์

ใน พ.ศ. ๒๕๔๔ ทรงได้รับทูลเกล้าฯ รางวัลจาก ๓ โครงการ ตามที่สภาวิจัยแห่งชาติได้จัดแสดงผลงานตามโครงการอันเนื่องมาจกพระราชดำริ คือผลงานเรื่องทฤษฏีใหม่ (The New Theory) ผลงานเรื่องน้ำมันไบโอดีเซลสูตรสกัดจากน้ำมันปาร์ม (Palm Oil Formula) และผลงานเรื่องฝนหลวง (Royal Rain Making) โดยทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลถึง ๕ รางวัล คือ
๑. รางวัล DUn Concept Nouveau de Development de la Thailande พร้อมถ้วยรางวัลทำด้วยเงิน
๒. รางวัล Gold Medal With Mention หรือรางวัลสรรเสริญพระอัจฉริยภาพแห่งการใช้เทคโนโลยีอย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมประกาศเกียรติคุณเทิดพระเกียรติให้แก่ผลงานประดิษฐ์คิดค้น โครงการน้ำมันไอโอดีเซลสูตรสกัดจากน้ำมันปาล์ม
๓. รางวัล Gold Medal with Mention หรือรางวัลสรรเสริญพระอัจฉริยภาพแห่งการใช้เทคโนโลยี อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมประกาศเกียรติคุณเทิดพระเกียรติ ให้กับผลงานประดิษฐ์คิดค้นโครงการทฤษฏีใหม่
๔. รางวัล Gold Medal with Mention หรือรางวัลสรรเสริญพระอัจฉริยภาพแห่งการใช้เทคโนโลยี อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมประกาศเกียรติคุณเทิดพระเกียรติ ให้กับผลงานประดิษฐ์คิดค้นโครงการฝนหลวง
๕. ถ้วยรางวัล SPECIAL PRIX for His Majesty The King of Thailand พร้อมประกาศนียบัตรมอบให้ผลงานประดิษฐ์คิดค้นทฤษฏีใหม่ ปาล์มน้ำมัน ฝนหลวง และประกาศนียบัตร Honored Member of BACCI โดยเป็นรางวัลจาก Bulgarina American Chamber of Commercial and Industry (BACCI)

ที่มา: weloveking.org