(คลิปข่าว) ย้อนรอย 4 ปี แก้ปัญหาประมงผิดกฎหมาย ใครได้..ใครเสีย ?

รายการชั่วโมงสืบสวน 16 มิ.ย. 2562 - สายวันหนึ่งที่เทียบเรือของเอกชนแห่งหนึ่งในจังหวัดสมุทรสาคร เรือประมงลำใหญ่ เทียบท่าขึ้นฝั่งอย่างปลอดภัย หลังออกไปหาปลากลางทะเลอ่าวไทยเป็นเวลาถึง 22 วัน
แรงงาน 15 ชีวิตบนเรือ ส่วนใหญ่เป็นต่างด้าวชาวเมียนมา รีบเร่งลำเลียงปลา ขึ้นรถบรรทุกคันใหญ่ให้ เพราะหลังจากนี้พวกเขาจะได้พักเป็นเวลา 2 วันก่อนออกจากฝั่ง ใช้ชีวิตอยู่กลางทะเล กินเวลาเกือบเดือนอีกครั้ง
ระหว่างนั้นเราเห็นชายเสื้อดำคนนี้ นั่งนับจำนวนปลาที่จับได้ นี่เป็นหน้าที่ที่ไม่เคยมีมาก่อนในอุตสาหกรรมประมง
หลังพระราชกำหนดประมง พ.ศ.2558 และ 2560 บังคับใช้ เรือประมงพาณิชย์ทุกลำต้องทำตามกฎหมาย แจ้งการเข้าออก ระบุจำนวนแรงงานที่ออกไป และกลับเข้ามาครบหรือไม่ จับปลามากี่ชนิดจำนวนเท่าไหร่ มีอะไรบ้าง
การบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มข้นที่รัฐบาล คสช. ผลักดัน มีขึ้นเพื่อปลดล็อกใบเหลือง IUU หรือ การทำประมงที่ขาดการรายงาน และขาดการควบคุม ซึ่งประเทศที่ได้ใบเหลือจะไม่สามารถส่งออกปลาไปขายในสหภาพยุโรปได้
แต่ตลอด 4 ปีของการแก้ปัญหานี้ ทำให้ต้นทุนของประมงพาณิชย์สูงขึ้น
ในบรรดาต้นทุนทั้งหมดที่ต้องทำตามกฎหมาย ต้นทุนในส่วนของการออกใบอนุญาต ไม่ต่ำกว่า 20,000 ต่อคน รวมถึงค่าแรงขั้นต่ำ 300 บาท นี่เป็นส่วนที่ใช้เงินมากที่สุด ไต้ก๋งเรือลำนี้บอกว่า วันที่ 1 พฤศจิกายนนี้ จะมีแรงงานบางส่วนที่ใบอนุญาตหมดอายุ และต้องเดินทางกลับประเทศต้นทาง โดยจะกลับเข้ามาทำงานในประเทศไทยในลักษณะ MOU ซึ่งในห้วงเวลาที่ทิ้งช่วงไปนี้ จะทำให้ขาดแคลนแรงงานประมง
เจ้าของเรือประมงหลายรายในจังหวัดสมุทรสาคร รวมตัวกันให้ข้อมูลกับทีมข่าวของเรา ว่าต้นทุนจากการทำตามกฎหมาย ทำให้ ผลประกอบการแย่ลง บางรายสู้ไม่ไหวก็ยอมทิ้งเรือ เปลี่ยนธุรกิจ
พวกเขาไม่ปฏิเสธที่จะทำประมงให้ถูกต้องตามกฎหมาย แต่ปัญหาราคาอาหารทะเลที่ตกต่ำ จากการไม่ควบคุมการนำเข้าอาหารทะเลจากประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งติดใบเหลือ IUU ทำให้เกิดคำถามว่าจะให้ชาวประมงไทย ทำถูกกฎหมายไปทำไม เพราะนอกจากต้นทุนจะสูงขึ้นแล้ว ยังต้องตัดราคาแข่งกับอาหารทะเลจากประเทศเพื่อนบ้านที่ทำประมงอย่าง ผิดกฎหมาย
เมื่อต้นปีที่ผ่านมาประเทศไทยได้รับการปลดปล็อกใบเหลือ IUU เป็นใบเขียว ได้สำเร็จ สรุปคดีประมงตั้ง 1 เมษายน 2561 31 พฤษภาคม 2562 เรือประมงพื้นบ้านที่มีอยู่ 22,058 ลำ มีเรือที่ถูกจับกุม 223 ลำ ส่วนเรือประมงพาณิชย์ ที่มีอยู่ 10,645 ลำ มีเรือที่ถูกจับกุม 226 ซึ่งมีสัดส่วนไม่ถึง 1 เปอร์เซ็นของเรือประมงทั้งหมด
สะท้อนให้เห็นว่า กฎหมายประมงที่มีโทษปรับรุนแรงนั้น ได้ผล