4 เดือนยกร่างรัฐธรรมนูญ

เป็นเวลาร่วม 4 เดือน ในการยกร่างรัฐธรรมนูญร่างแรก จนได้คลอดบทบัญญัติออกมา 315 มาตรา แต่สิ่งที่เห็นได้ชัดและแตกต่างจากรัฐธรรมนูญทั้ง 19 ฉบับที่ผ่านมา คือมีการเพิ่มเนื้อหาในภาค 4 การปฏิรูปและการสร้างความปรองดอง จำนวน 21 มาตรา มีสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศและคณะกรรมการยุทธศาสตร์การปฏิรูปแห่งชาติ เป็นกลไกปฏิรูปประเทศภายใน 5 ปี รวมถึงการจัดตั้งคณะกรรมการอิสระเสริมสร้างความปรองดองแห่งชาติ ที่มีอำนาจสำคัญในการเสนอให้มีการอภัยโทษ แต่ก็มีเสียงสะท้อนว่าอาจเป็นช่องทางไว้สืบทอดอำนาจ ประธานกรรมาธิการยกร่างฯ บวรศักดิ์ อุวรรณโณ ย้ำว่าเป็นความท้ายทายใหม่ของสังคมไทย ผ่านกติกาใหม่ ที่จะเกิดขึ้น
การยกร่างกติกาใหม่ครั้งนี้ ทำให้วงการเมืองต้องสั่นสะเทือน คือการใช้ระบบเลือกตั้งแบบใหม่ของเยอรมัน ประชาชนมีสิทธิจัดลำดับส.ส.บัญชีรายชื่อได้เอง จากรูปแบบโอเพนลิส เพื่อตัดตอนนายทุนที่จ้องครอบงำพรรค และเปิดช่องให้มีนายกรัฐมนตรีคนนอก เพื่ออุดช่องวิกฤตการเมืองในอดีต แต่ก็มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ไม่สะท้อนความประชาธิปไตย และอาจทำให้เกิดปมปัญหาใหม่เนื่องจากไม่ได้รับการยอมรับจากประชาชน
ส่วนการเพิ่มบทบาทสตรี แม้จะไม่สามารถเพิ่มสัดส่วน 1 ใน 3 ของการเมืองท้องถิ่นได้ แต่ก็กลายเป็นกระแสให้สังคมไทย ตื่นตัวมากขึ้นกับการเพิ่มพื้นที่สตรีให้เข้ามามีบทบาททางการเมืองอย่างแท้จริง ไม่ใช่แค่ไม้ประดับเหมือที่ผ่านมา หลังจากคุณ ทิชา ณ นคร ยอมพลีชีพตัดสินใจลาออกจากการเป็นกรรมาธิการยกร่าง ด้วยเหตุผลปลาผิดน้ำ จนสุดท้ายกรรมาธิการยอมยกให้เพิ่มสัดส่วนสตรี 1 ใน 3 ของสส.บัญชีรายชื่อ
อีกหนึ่งกลไกที่ถูกจับตาอย่างมาก คือการเกิดใหม่ขององค์กรตรวจสอบหลายองค์กรทั้งในระดับชาติและท้องถิ่น อย่าง สมัชชาคุณธรรมแห่งชาติ ที่มีไว้ตรวจสอบคุณธรรมจริยธรรมนักการเมือง สภาพลเมือง ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจต่อการดำเนินงานของภาครัฐ ควบคู่กับการตั้ง สภาตรวจสอบภาคประชาชน เพื่อตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ ซึ่งกลไกเหล่านี่ได้ สร้างข้อกังขาว่าจะสามารถแก้ปัญหาหรือจะเป็นตัวปัญหาใหม่ในอนาคต บทสรุปสุดท้ายจึงอยู่ที่การอภิปรายรัฐธรรมนูฯร่างแรกในปลายเดือนนี้ กลกร เวียงดอนก่อ เนชั่นทีวี รายงาน