มอง "Monday Blues" อาการเกลียดวันจันทร์เชิงจิตวิทยา

อาการเกลียดวันจันทร์ (Monday Blues) มีจริงไหม?

ตามหลักวิทยาศาสตร์และจิตวิทยา อธิบายได้ว่าอาการนี้มีอยู่จริง!! อาการเกลียดวันจันทร์ หรือ Monday Blues เป็นอาการที่มักเกิดขึ้นตั้งแต่เย็นวันอาทิตย์ยาวไปจนถึงเช้าวันจันทร์สีเหลืองที่แสนจะสดใส เป็นหนึ่งในเรื่องที่นักเรียน นักศึกษา และวัยทำงาน โดยเฉพาะพนักงานออฟฟิศต้องเคยเจอกับความรู้สึกอ่อนล้า ท้อแท้กับการต้องกลับมาทำงานหลังจากผ่านวันหยุดสุดสัปดาห์ ถึงขั้นมีผลการวิจัยพบว่า บรรดาพนักงานที่ต้องมาทำงานในเช้าวันจันทร์นั้นมีอัตราความดันโลหิตสูงขึ้น ในขณะที่คนว่างงานหรือพวกฟรีแลนซ์ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของความดันโลหิตในเช้าวันจันทร์

ที่เป็นแบบนี้ก็เพราะวันจันทร์เป็นวันที่ทุกคนรู้สึกอ่อนแรงที่สุดในสัปดาห์ แม้จะเพิ่งผ่านช่วงเวลาที่ได้ชาร์จพลัง ได้พักผ่อนสบายๆ เผลอแป๊บเดียวก็ต้องกลับมาสู่วงจรชีวิตปกติ ต้องมารับมือกับความเหนื่อยล้าจากการเดินทาง ปัญหาในการทำงาน ต่อสู้กับลูกค้าหรือไม่ก็เพื่อนร่วมงาน และยิ่งต้องใช้ความอดทนมากกว่าวันอื่น

ที่จริงแล้วการทำงาน 5 วัน หยุด 2 วันนั้น เริ่มมาจากพวกชนชั้นแรงงานในยุค 1920s ที่ในโรงงานมีทั้งคนยิวและคนคริสต์ ซึ่งต้องสลับกันไปทำพิธีทางศาสนาน ของคนยิวเป็นวันเสาร์ ของคนคริสต์เป็นวันอาทิตย์ นายจ้างเลยให้หยุดไปเลย 2 วันจะได้มีความเท่าเทียม ซึ่งนโยบายแบบนี้ก็ส่งผลมาถึงปัจจุบันจนกลายเป็นสากลไปแล้ว ซึ่งเมื่อเร็ว ๆ นี้ก็มีงานวิจัยศึกษาศักยภาพคนทำงานและองค์กรและเห็นตรงกันว่า

การลดวันทำงานให้น้อยลงทำให้พนักงานมีประสิทธิภาพดีกว่า สุขภาพร่างกายดีขึ้น เพราะการทำงาน 5 วันรวดมีแต่ทำให้ Productivity หดหาย ยืนยันได้จากงานวิจัยจาก American Journal of Epidemiology ยังพบว่า คนที่ทำงาน 55 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ มีการตระหนักรู้ถดถอยลง เมื่อเทียบกับคนที่ทำงานเพียง 40 ชั่วโมง และการทำงานต่อเนื่องส่งผลให้เกิดการหมดไฟเร็วกว่าเวลาอันควร

นอกจากนี้ ยังพบว่าอาการของ Monday Blues นั้นเกิดขึ้นกับคนทั่วโลก โดยเฉพาะพนักงานออฟฟิศ มนุษย์เงินเดือน คนที่ทำงานประจำ จะเจอกับอาการนี้เป็นพิเศษมากกว่างานรูปแบบอื่นๆ 

Monday Blues มาจากความรู้สึกเชิงลบต่อที่ทำงาน

เว็บไซต์ Forbes พูดถึงเรื่องนี้ว่า ความรู้สึกเกลียดวันจันทร์จากการที่เรามักจะเริ่มต้นสัปดาห์ด้วยความสงสัยว่า เอ๊ะ! เรากำลังมีความสุขกับงานอยู่หรือเปล่า พอเริ่มเกิดความสงสัย ก็เริ่มมีความรู้สึกเหนื่อย ล้า หรือมีความรู้สึกกดดันตามมา เมื่อรู้สึกกดดัน ก็กลายเป็นความไม่ชอบ และไม่ต้องการมาทำงานไปเสียอย่างนั้น

นอกจากนี้ โรคเกลียดวันจันทร์ อาจจะเกิดจากการที่เรามีความสัมพันธ์ที่ไม่ดีกับเพื่อนร่วมงาน ลูกค้า เจ้านาย หรือลูกน้อง ทำให้เราเกิดความรู้สึกเชิงลบและทำให้ไม่อยากมาทำงาน โดยเฉพาะวันจันทร์ ซึ่งเป็นวันต่อจากวันหยุดที่เราได้ปรนเปรอตัวเองอย่างเต็มที่ ก็เลยรู้สึกแย่เป็นพิเศษที่ต้องกลับมาทำงานอีกครั้ง

Monday Blues ส่งผลกระทบต่อจิตใจ

แม้อาการ Monday Blues อาจฟังดูแล้วก็เป็นเหมือนแค่ความรู้สึกของการเกลียดวันจันทร์แต่เพียงอย่างเดียว แต่ความเป็นจริงแล้วสำหรับมนุษย์ออฟฟิศคนใดที่รู้ตัวว่าตัวเองมีอาการ Monday Blues อยู่ อาจทำให้คุณมีผลกระทบต่าง ๆ เกิดขึ้นต่อสภาพจิตใจดังนี้

• ไม่มีความสุขในการทำงาน รู้สึกเบื่อหน่ายทุกครั้งเมื่อถึงวันจันทร์
• ขาดความกระตือรือร้นในการทำงาน จนนำไปสู่ความผิดพลาดในการทำงานแต่ละชิ้น
• เริ่มรู้สึกไม่อยากมีความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน หัวหน้า หรือลูกค้า จนไม่มีสังคมในที่ทำงาน
• ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง ขาดความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานแต่ละชิ้น เพราะจิตใจไม่อยู่กับการทำงาน
• เฝ้ารอแต่วันหยุดหรือเวลาเลิกงาน มองนาฬิกาทั้งวัน 
• จิดใจเปราะบางขึ้น มีความรู้สึกอ่อนไหวง่ายกว่าปกติ ร้องไห้คนเดียวบ่อย
• หงุดหงิดง่ายขึ้น อารมณ์แปรปรวนตลอดเวลา
• รู้สึกหมดไฟในการทำงาน ซึ่งถือเป็นต้นเหตุสำคัญของการลาออก

ผลกระทบในด้านจิตใจเหล่านี้ก็ส่งผลต่อระดับการหลั่งฮอร์โมนของคุณทำให้ ฮอร์โมนคอร์ติซอล (ฮอร์โมนความเครียด) หลั่งออกมาเยอะและอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ เช่น อาการนอนไม่หลับ หลับยากกว่าปกติ, มีอาการปวดเมื่อยตามตัว, ปวดหัวบ่อยขึ้น ซึ่งในระยะยาวอาการเหล่านี้อาจนำมาซึ่งผลข้างเคียงร้ายแรงที่เกี่ยวกับร่างกายและจิตใจ

นักจิตวิทยาแนะวิธีจัดการกับอาการ Monday Blues

• กิน นอน ตื่น ในวันหยุดให้เหมือนกับวันธรรมดา เรามักตื่นนอน กินเป็นเวลาในวัน จันทร์-ศุกร์ และก็เริ่มตามใจตัวเอง เช่น นอนดึกมากๆ ในวันหยุด สิ่งนี้ทำให้เราขี้เกียจและเบื่อวันจันทร์มากขึ้น
• วันหยุด หยุดจริงๆ เป็นไปได้อย่าคุยหรือทำงาน
• วางแผนสนุกๆ ให้มีกิจกรรมที่เราอยากทำในวันจันทร์ 
• คุยกับเพื่อนเพื่อระบายความเบื่อ
• เขียนระบายกับตัวเองว่าทำไมถึงเบื่อวันจันทร์ 
• พอถึงวันจันทร์ ให้ลองช่วยเหลือคนอื่น เช่น ขอบคุณป้าแม่บ้าน เลี้ยงขนมเพื่อนๆ 
• ทำหรือหาอาหารที่เราอยากทาน เป็นมื้อเช้าของวันจันทร์ 
• พักผ่อนให้เพียงพอ 

HR จะแก้ไขอย่างไรดีเมื่อพนักงานเกลียดวันจันทร์ 

เรื่องจริงอีกเรื่องคือ HR ก็เกลียดวันจันทร์เหมือนกัน แต่ HR ต้องหากลยุทธ์หรือกำหนดนโยบายแก้ไขปัญหาเกลียดวันจันทร์ เรื่องนี้หลายคนอาจคิดว่าเป็นแค่เรื่องเล็กๆ แต่ถ้าพนักงานในองค์กรคิดเหมือนกันหมด ศักยภาพในการทำงานก็จะลดลง ทำให้ภาพรวมบริษัทดูแย่ลงด้วย

วิธีแก้ HR สามารถเสนอผู้บริหารให้กำหนดนโยบาย Work From Home วันจันทร์ก็ได้ เหมือนเป็นการให้พนักงานเตรียมพร้อมสำหรับการมาทำงานทั้งออฟฟิศ คือไม่ได้ให้หยุดงาน แต่อนุโลมให้ทำงานที่บ้านได้ ก็จะเป็นเรื่องที่ดีมาก หรือหากไม่มีการ Work From Home ในวันจันทร์ ก็อาจจะเป็นการเปลี่ยนเวลาเข้างานเป็น 10 โมง พนักงานได้นอนพักผ่อนเพิ่มอีกหน่อย และไม่ต้องเผชิญกับปัญหารถติด คนเยอะ ที่ยิ่งบั่นทอนพลังใจในการทำงานเพิ่มขึ้นไปอีก หากพนักงานมีแรงกายแรงใจพร้อมที่จะทำงาน ผลประกอบการดีๆ ก็จะตามมาสู่องค์กรแน่นอน