คณะผู้พิพากษาศาลฎีกาสหรัฐฯ มีคำตัดสินด้วยเสียง 6 ต่อ 3 เสียง เมื่อเช้าวันศุกร์ (30 มิถุนายน 2566) ว่ารัฐบาลของประธานาธิบดีโจ ไบเดน "ไม่มีอำนาจยกเลิกหนี้กู้ยืมเพื่อการศึกษา" ที่คาดว่ามีมูลค่าราว 430,000 ล้านดอลลาร์ โดยไม่ได้รับการอนุมัติจากรัฐสภา การตัดสินใจนี้ส่งผลกระทบต่อนักศึกษาชาวอเมริกันกว่า 40 ล้านคน ที่ค้างชำระหนี้
เมื่อเดือนสิงหาคม 2565 ประธานาธิบดีไบเดนประกาศแผนยกเลิกหนี้กู้ยืมเพื่อการศึกษา แก่นักศึกษาและผู้จบการศึกษารายละ 10,000 ดอลลาร์ หรือบางกรณี 20,000 ดอลลาร์ แต่ศาลระดับท้องถิ่นสั่งระงับโครงการนี้ เมื่อได้รับการยื่นฟ้องคัดค้านในรัฐที่อยู่ภายใต้การบริหารของพรรครีพับลิกัน
ไบเดน อาศัยกฎหมาย HEROES ACT ฉบับปี 2546 ที่อนุญาตให้กระทรวงศึกษาธิการผ่อนผันหนี้แก่นักศึกษาในกรณี "เหตุฉุกเฉินระดับชาติ" และก่อนหน้านั้น อดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ มีคำสั่งอนุญาตให้นักศึกษาพักการชำระหนี้ในช่วงเริ่มต้นการระบาดของโควิด-19 เมื่อปี 2563 และคำสั่งจะหมดอายุในปีนี้ แต่ศาลฎีกาสหรัฐฯ มีคำวินิจฉัยว่า การล้างหนี้กู้ยืมแก่นักศึกษาเป็นการกระทำที่เกินกว่าอำนาจที่อนุญาตภายใต้กฎหมาย HEROES ACT
ประเด็นหนี้กู้ยืมเพื่อการศึกษาเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญ และสัญญาหาเสียงของประธานาธิบดีไบเดน ที่ลงสมัครเลือกตั้งอีกสมัยก่อนจะมีการเลือกตั้งในปี 2567 พวกหัวก้าวหน้ามองว่า หนี้กู้ยืมเพื่อการศึกษาเป็นอุปสรรคต่อการขยับสถานะทางสังคมของวัยหนุ่มสาว และขยายความเหลื่อมล้ำทางเชื้อชาติและฐานะการเงิน แต่นักวิจารณ์มองว่าเป็นเรื่องไม่ยุติธรรมสำหรับผู้ที่ชำระหนี้กู้ยืมแล้ว หรือผู้ที่เลือกไม่เข้าศึกษาต่อ และการล้างหนี้ไม่ใช่วิธีแก้ไขปัญหาที่สาเหตุ ซึ่งคือค่าใช้จ่ายด้านการศึกษาที่เพิ่มสูงขึ้นในสหรัฐฯ
ด้านประธานาธิบดีไบเดนแถลงในวันศุกร์ วิจารณ์คำตัดสินของศาลฎีกาว่า เป็นความผิดพลาด และเสนอทางเลือกใหม่ในการการผ่อนผันหนี้ให้กับนักศึกษาผ่านกฎหมาย Higher Education Act ที่ให้อำนาจรัฐบาลกลางสหรัฐฯ มากกว่าในประเด็นเกี่ยวกับการศึกษา และเมื่อการพักชำระหนี้สิ้นสุดลงภายในปีนี้ รัฐบาลจะเสนอให้การผ่อนผันระยะเวลา 12 เดือน แก่ผู้ที่ค้างชำระ แต่ไม่ใช่การพักชำระหนี้ให้ โดยจะยกเลิกคำขู่การขึ้นบัญชีดำ เขาทวีตด้วยว่า "การต่อสู้ยังไม่จบ"
ขณะที่มีนักศึกษารวมตัวประท้วงที่ด้านนอกศาลฎีกา ที่เรียกร้องให้ยกเลิกหนี้เดี๋ยวนี้ และบางคนเสนอว่า ไบเดนสามารถพักการชำระหนี้ได้ ให้เวลานานขึ้นในการชำระหนี้