svasdssvasds
เนชั่นทีวี

สังคม

รักโลก by วชิรวิทย์ | บนถนนแห่งความเจ็บปวด: มอเตอร์เวย์โคราช

22 มกราคม 2561
เกาะติดข่าวสาร >> Nation Story
logoline

ภายในปี 2563 เราก็จะได้ใช้ทางหลวงพิเศษหรือ มอเตอร์เวย์บางปะอิน - นครราชสีมา กระทรวงคมนาคม ตั้งเป้าหมายว่าถนนเส้นนี้จะช่วยลดการจราจร ที่ติดขัดในช่วงเทศกาลบนถนนมิตรภาพ ซึ่งเป็นประตูสู่ภาคอีสาน แต่ชาวบ้านในพื้นที่กลับคัดค้านการรูปแบบการก่อสร้างเนื่องจากกระทบ พื้นที่ชุ่มน้ำลำตะคลอง และน้ำอาจท่วมเมืองปากช่อง

ร่องรอยการถมตลิ่งกินบริเวณกว้างเกือบ 50 เมตร คือพื้นที่ก่อสร้างโครงการทางหลวงพิเศษหรือมอเตอร์เวย์บางปะอิน นครราชสีมา ที่ตัดผ่านช่วงคลองลำตะคอง อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา ซึ่งเป็นลำธารสาธารณะ มีลักษณะคดเคี้ยว กรมทางหลวงมีความจำเป็นต้องถมคลองสายนี้แล้วเปลี่ยนเป็นคลองคอนกรีตแนวตรง เพื่อให้ตัดถนนผ่านได้อย่างสะดวก

แต่การก่อสร้างต้องสะดุดลง หลังชาวบ้านร้องเรียนผลกระทบต่อสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จ.นครราชสีมา และเจ้าท่าสาขา พบว่าเป็นการดำเนินการที่ผิดระเบียบ จึงสั่งรื้อถอน

แม้จะมีการขุดดินที่ถมไปบางส่วนขึ้นมาจากคลองแล้ว แต่สภาพตามธรรมชาติของคลองสายนี้ก็เปลี่ยนไป ชาวบ้านบอกว่า คลองมีความตื้นเขิน และแคบลง

ความพยายามของกรมทางหลวงในการถมลำตะคอง ซึ่งเป็นสายน้ำสำคัญที่หล่อเลี้ยงชีวิตของชาวปากช่องมาอย่างยาวนาน และทุกวันนี้ถูกใช้เป็นแหล่งน้ำดิบในการผลิตน้ำประปาไปเพื่อก่อสร้างถนนนั้น เป็นประเด็นใหม่ที่ชาวตำบลหนองน้ำแดง อำปากช่อง ร้องเรียนต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เมื่อต้นเดือนมกราคม ที่ผ่านมา

จนนำมาสู่การเปิดเวทีสาธารณะเพื่อหาทางออก โดยมีนางเตือนใจ ดีเทศ กรรมการสิทธิมุษยชน เป็นคนกลางระหว่างผู้ร้องคือชาวบ้าน และผู้ถูกร้องคือกรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม
กรมทางหลวงมีแนวทางใหม่ ที่เสนอต่อชาวบ้านคือไม่ถมลำตะคอง เพื่อสร้างถนนแต่จะสร้างเป็นสะพานข้ามลำตะคองโดยตอหม้อสะพานจะไม่ขวางกลางลำน้ำ รวม 7 สะพาน แต่ยังถูกชาวบ้านคัดค้านไม่อยากให้มีสิ่งก่อสร้างใดกระทบลำตะคอง จึงเสนอให้กรมทางหลวงย้ายจุดก่อสร้างไปที่อื่น แต่กรมทางหลวงไม่ยอม
ตามแผนการก่อสร้างมอเตอร์เวย์ของกรมทางหลวง บริเวณคลองลำตะคอง จะถูกสร้างเป็นจุดขึ้นลง มีด่านเก็บเงิน เพื่อเชื่อมต่อกับถนนธนะรัชต์ ซึ่ง เป็นทางขึ้นอุทยานแห่งเขาใหญ่

แต่เมื่อข้อร้องเรียนของชาวบ้านไปถึงคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน มีการตรวจสอบรายงานการศึกษาผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม หรือ อีไอเอ ของมอเตอร์เวย์สายนี้ ซึ่งผ่านความเห็นชอบจาก คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เมือปี 2549 พบว่าเนื้อหาไม่ครบถ้วน ไม่มีการกำหนดมาตรการลดผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม ในจุดที่ผ่านคลองลำตะลอง และมีปัญหาเรื่องการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน

ตามปกติแล้วโครงการขนาดใหญ่ที่มีการทำรายงาน อีไอเอ จะต้องการเปิดเวทีรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสียในพื้นที่ ประเด็นนี้ ทีมข่าวชั่วโมงสืบสวนพบว่า ชาวบ้าน กับกรมทางหลวง ให้ข้อมูลต่างกัน

แน่นนอนว่า สิ่งที่สะท้อนความบกพร่องของรายงานอีไอเอ ของมอเตอร์เวย์สายนี้ ได้ดีที่สุดคืออย่างน้อยชาวบ้านที่อยู่ติดกับคลองลำตะคอง ไม่ทราบว่าจะมีการถมคลองเพื่อสร้างถนนมาก่อน

สำหรับโครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษบางปะอิน นครราชสีมามีความคืบหน้าไปกว่าร้อยละ 30 และคาดว่าจะเปิดใช้งานในปี 2563 ล่าสุดกระทรวงคมนาคม เตรียมเปิดประมูล ให้เอกชนเข้ามาบริหารการจัดเก็บค่าผ่านทางบนมอเตอร์เวย์สายนี้

ที่ดินของครอบครัวลาภกิจ ถูกเวนคืนไป 27 ไร่ เพื่อใช้เป็นศูนย์เซ็นเตอร์เซอวิส ที่จะมีทั้งสถานีบริการน้ำมัน ร้านค้า รวมถึงโรงแรม ข่าวการเตรียมเปิดประมูลให้เอกชนมาเช่าโครงการเพื่อบริหาร นับว่ากระทบจิตใจ ของ เดชาพล ลาภกิจ ที่ต้องการเก็บที่ดินไว้ให้ลูกหลาน

เดชาพล สะท้อนปัญหาการเวนคืนที่ดิน ที่นอกจากจะไม่เต็มใจให้ถูกเวนคืนที่แล้ว ยังได้ราคาที่ต่ำมากเพียงไร่ละสอง ถึงสามแสนบาท เท่านั้น

เดชาพลเป็น 1 ในชาวบ้าน 800 กว่าคนที่อุทรณ์ราคาเวนคืนที่ดิน ทางด้านของนิติกรชำนาญการ จากกระทรวงคมนาคม ที่เข้าร่วมชี้แจงข้อมูลต่อกรรมการสิทธิมนุษยชน คนนี้บอกว่า จาก 800 คนเหลือเพียง 400 กว่าคน ที่ยังอุทรณ์ราคาเวนคืนที่ดิน ในจำนวนนี้ มีเพียง 17 คน ที่เป็นชาวบ้านในพื้นที่อำเภอปากช่อง

ปฏิเสธไม่ได้ว่าชาวบ้านที่ต้องถูกเวนคืนที่ดิน ต้องตกอยู่ในภาวะจำยอม เนื่องจากมีการบังคับใช้กฎหมาย นอกจากชาวบ้านจะต้องเสียที่ดินไปแล้ว ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม และวิถีชีวิตที่จะเปลี่ยนไปจากเดิม เป็นสิ่งที่น่าหนักใจมากกว่าการถูกเวนคืนที่ดิน

แต่ในเวทีที่มีกรรมการสิทธิมนุษยชนเป็นคนกลาง ตัวแทนจากกรมทางหลวงให้ข้อมูลสวนทางกับชาวบ้าน โดยเฉพาะในประเด็นผลกระทบจากโครงสร้างทางวิศวกรรม ที่จะมีต่อสิ่งแวดล้อม อย่างน้อยเขายืนยันว่า น้ำจะไม่ท่วมเทศบาลปากช่อง จากมอเตอร์เวย์สายนี้

กรมทางหลวงเคยบอกว่าเมื่อมอเตอร์เวย์สายนี้สร้างเสร็จ จะเป็นถนนที่วิวสวยที่สุดในประเทศไทย แต่สำหรับชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบ อยากให้ทุกคนรู้ไว้ว่า ทุกครั้งที่เอารถมาวิ่งบนถนนสายนี้ อยากให้รู้ไว้ว่า กำลังวิ่งอยู่บนถนน แห่งความเจ็บปวด ของชาวบ้านที่นี่

ความไม่เป็นธรรมที่ชาวบ้านได้รับ พวกเขาใช้คำว่า ถูกรัฐปล้นที่ดินทำกิน ไปให้กลุ่มนายทุนที่จะได้รับประโยชน์จากการเปิดให้เอกชนเข้าลงทุนกับมอเตอร์เวย์สายนี้ และซ้ำเติมด้วยภัยธรรมชาติที่อนาคตจะรุนแรงมากขึ้น จากรูปแบบวิศวกรรมที่ไปขัดขวางทางไหลของน้ำ ตามธรรมชาติ

logoline