ด่วน! ป.ป.ช.ชง ครม.ทบทวน ระเบียบคุมขังนอกเรือนจำ หวั่นเอื้อบางคน

11 กันยายน 2568 มีรายงานว่า สำนักงาน ป.ป.ช. เผยแพร่เอกสารข่าว ผลการประชุม ป.ป.ช.โดยเสนอแนะเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินการคุมขัง ในสถานที่คุมขังตามระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ. 2566 และอนุบัญญัติที่เกี่ยวข้อง สืบเนื่องจากกรณีที่กรมราชทัณฑ์ ประกาศระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ. 2566 ครั้งเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2566 รวมถึงอนุบัญญัติที่เกี่ยวข้อง

โดยสาระสำคัญของระเบียบ และอนุบัญญัติเป็นการกำหนดสถานที่คุมขังอื่นที่มีใช่เรือนจำ หรือจำคุกนอกเรือนจำ ซึ่งการคุมขังในสถานที่คุมขังยังขาดความชัดเจนในการดำเนินการ รวมถึงทำให้เกิดความเสี่ยงของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องต่อ "การใช้ดุลยพินิจเพื่อเอื้อผลประโยชน์ให้แก่บุคคล" นำไปสู่การเลือกปฏิบัติต่อผู้ต้องขัง เช่น ความไม่ชัดเจนของนิยามคำว่า "สถานที่คุมขัง" ทำให้เกิดการตีความว่า หมายความรวมถึง บ้านหรือที่อยู่อาศัยส่วนตัวของผู้ถูกคมขัง เป็นต้น 

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการประชุมครั้งที่ 78/2568 เมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568 จึงได้พิจารณาและมีมติเห็นชอบข้อเสนอแนะ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินการคุมขัง ในสถานที่คมขังตามระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคมขังในสถานที่คมชัง พ.ศ. 2566 และอนบัญญัติที่เกี่ยวข้อง และมีมติเห็นชอบให้นำเสนอต่อคณะรัฐมนตรี เพื่อมอบหมายกรมราชทัณฑ์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการต่อไป ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 32

ทั้งนี้ ข้อเสนอแนะเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินการคุมขังในสถานที่คุมขังฯ มีข้อเสนอแนะที่สำคัญ คือ ให้กรมราชทัณฑ์ทบทวนการดำเนินการ เกี่ยวกับระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ. 2566 และอนุบัญญัติที่เกี่ยวข้อง โดยต้องจัดทำหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไขหรือแนวทางการปฏิบัติต่าง ๆ ในการบริหารงานเรือนจำ และการบริหารโทษตามอำนาจหน้าที่ให้ชัดเจน เพื่อลดโอกาสการใช้ดุลยพินิจ ที่อาจเป็นการเอื้อประโยชนให้แก่ผู้ถูกคุมขังบางราย และควรเร่งสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการคุมขังในสถานที่คุมขัง เพื่อให้สาธารณชนได้รับทราบ

เพื่อร่วมตรวจสอบการดำเนินการ อันจะเป็นการสร้างความโปร่งใส ลดแรงต้านการดำเนินงานของกรมราชทัณฑ์ จากภาคส่วนต่าง ๆ รวมถึงมีข้อเสนอแนะเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินการในระยะยาว เช่น กรมราชทัณฑ์ควรจำแนกลักษณะผู้ต้องขังจะเป็นข้อมูลสารสนเทศที่มีความสำคัญ เพื่อให้มีข้อมูลผู้ต้องขังแต่ละรายอย่างละเอียดและสมบูรณ์ สำหรับใช้ประโยชน์ในการบริหารงานเรือนจำ เพื่อให้เกิดการแยกการคุมขังในสถานที่ควบคุมและการบริหารโทษที่เหมาะสม

ในการนี้ สำนักงาน ป.ป.ช. จะได้นำข้อเสนอแนะเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินการคุมขังในสถานที่คุมขัง ตามระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ.2566 และอนุบัญญัติที่เกี่ยวข้อง ตามที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. เห็นชอบเสนอคณะรัฐนตรีพิจารณาต่อไป