เปิดผลสอบ PISA ล่าสุด เด็กไทยวิกฤต คะแนนต่ำทุกทักษะ สิงคโปร์ครองอันดับ 1 โลก

องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organisation for Economic Co-operation and Development) หรือ OECD เปิดเผยผลประเมินสมรรถนะนักเรียนมาตรฐานสากล (Programme for International Student Assessment) หรือ PISA ประจำปี 2022 พบว่า..

นักเรียนไทยน่าเป็นห่วง ขณะที่ นักเรียนสิงคโปร์ นำลิ่วในระดับโลกทุกด้าน ทั้งการอ่าน คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ รวมทั้งมีค่าเฉลี่ยสูงกว่า OECD

สำหรับ โครงการ PISA ประเมินความรู้และทักษะของนักเรียนอายุ 15 ปีในด้านคณิตศาสตร์ การอ่าน และวิทยาศาสตร์ แบบทดสอบสำรวจว่า นักเรียนสามารถแก้ปัญหาที่ซับซ้อน คิดอย่างมีวิจารณญาณ และสื่อสารอย่างมีประสิทธิผลได้ดีเพียงใด ข้อมูลนี้ให้ข้อมูลเชิงลึกว่าระบบการศึกษากำลังเตรียมนักเรียนให้พร้อมรับมือกับความท้าทายในชีวิตจริงและความสำเร็จในอนาคตได้ดีเพียงใด 

  เปิดผลสอบกลุ่มประเทศอาเซียน  
สำหรับผลการทดสอบปี 2022 ในกลุ่มประเทศอาเซียน ดังนี้
อันดับ 1 สิงคโปร์ สูงสุดทั้งสามวิชา และมีสัดส่วนในระดับความสามารถ 5 หรือ 6 อย่างน้อย 1 วิชาคือ 44.5% ด้วยคะแนน ดังนี้ 

• คณิตศาสตร์ 575 
• การอ่าน 543 
• วิทยาศาสตร์ 561 

อันดับ 2 เวียดนาม ด้วยคะแนน 

• คณิตศาสตร์ 469
• การอ่าน 462 
• วิทยาศาสตร์ 471

อันดับ 3 บรูไน ด้วยคะแนน

• คณิตศาสตร์ 442 
• การอ่าน 429 
• วิทยาศาสตร์ 446

อันดับ 4 มาเลเซีย ด้วยคะแนน

• คณิตศาสตร์ 409 
• การอ่าน 388 
• วิทยาศาสตร์ 416

อันดับ 5 ประเทศไทย ด้วยคะแนน

• คณิตศาสตร์ 394 
• การอ่าน 379 
• วิทยาศาสตร์ 409

อันดับ 6 อินโดนีเซีย ด้วยคะแนน

• คณิตศาสตร์ 366 
• การอ่าน 359 
• วิทยาศาสตร์ 383

อันดับ 7 ฟิลิปปินส์ ด้วยคะแนน

• คณิตศาสตร์ 335 
• การอ่าน 347 
• วิทยาศาสตร์ 356

อันดับ 8 กัมพูชา ด้วยคะแนน

• คณิตศาสตร์ 336 
• การอ่าน 329 
• วิทยาศาสตร์ 347

  เปิดข้อมูล ผลประเมินความรู้ "นักเรียนไทย" ฉบับเต็๋ม  
นักเรียนไทย เข้าร่วม PISA เป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2544 ด้วยการเปรียบเทียบผลลัพธ์ในระดับสากล ผู้กำหนดนโยบายและนักการศึกษาในประเทศไทยสามารถเรียนรู้จากนโยบายและแนวปฏิบัติของประเทศอื่นๆ

นักเรียนไทย อายุ 15 ปี จะต้องทำแบบทดสอบด้าน คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน ผลลัพธ์โดยเฉลี่ยในปี 2022 ลดลงในทั้งสามวิชา เมื่อเทียบกับปี 2018 และประสิทธิภาพโดยเฉลี่ยในปี 2565 ต่ำกว่าการประเมินครั้งก่อนๆ 

คะแนนเฉลี่ยที่ลดลงระหว่างปี 2561 ถึง 2565 เริ่มลดลงเรื่อยๆ ก่อนหน้านี้ระหว่างปี 2555 ถึง 2558 ในช่วงปี 2555-2565 ประสิทธิภาพลดลง ประมาณ 30 คะแนน ในวิชาคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ และประมาณ 60 คะแนนในการอ่าน หรืออีกนัยหนึ่ง ลดลงมากกว่าความสามารถทั่วไปที่นักเรียนจะได้รับในช่วงอายุประมาณ 15 ปี ตลอดทั้งปีการศึกษา

ในช่วง 2561 ถึง 2565 ช่องว่างระหว่างนักเรียนที่ได้คะแนนสูงสุด (10% โดยได้คะแนนสูงสุด) และนักเรียนที่อ่อนแอที่สุด (10% โดยมีคะแนนต่ำสุด) ลดลงในทางคณิตศาสตร์ ในขณะที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญใน การอ่านและวิทยาศาสตร์ ในทางคณิตศาสตร์ นักเรียนเกือบทั้งหมดอ่อนแอลง แต่ผู้ที่ประสบความสำเร็จสูงกลับลดลงมากกว่าผู้ที่ประสบความสำเร็จต่ำ

เมื่อเทียบกับปี 2012 สัดส่วนของนักเรียนที่ทำคะแนนได้ต่ำกว่าระดับความสามารถพื้นฐาน (ระดับ 2) เพิ่มขึ้น 19 เปอร์เซ็นต์ในวิชาคณิตศาสตร์ การอ่าน 32 เปอร์เซ็นต์ และเพิ่มขึ้น 19 เปอร์เซ็นต์ในสาขาวิทยาศาสตร์

บรรยายภาพที่ 1 จุดสีขาวแสดงถึงค่าประมาณประสิทธิภาพเฉลี่ยที่ไม่สูงหรือต่ำกว่าค่าประมาณ PISA 2022 ที่มีนัยสำคัญทางสถิติ เส้นสีดำบ่งบอกถึงแนวโน้มที่เหมาะสมที่สุด ดูรูปภาพเวอร์ชันอินเทอร์แอคทีฟ คลิกทีนี่
ที่มา: OECD, ฐานข้อมูล PISA 2022, ตาราง I.B1.5.4, I.B1.5.5 และ I.B1.5.6

  ประเทศไทยเปรียบเทียบได้อย่างไร?  

• นักเรียนในประเทศไทยได้คะแนนน้อยกว่าค่าเฉลี่ย OECD ในวิชาคณิตศาสตร์ การอ่าน และวิทยาศาสตร์
• นักเรียนในประเทศไทยมีสัดส่วนที่น้อยกว่าค่าเฉลี่ยในประเทศ OECD ที่มีผลการเรียนดีเด่น (ระดับ 5 หรือ 6) ในอย่างน้อยหนึ่งวิชา ในเวลาเดียวกัน สัดส่วนของนักเรียนที่น้อยกว่าค่าเฉลี่ยในประเทศ OECD บรรลุระดับความสามารถขั้นต่ำ (ระดับ 2 หรือสูงกว่า) ในทั้งสามวิชา

บรรยายภาพที่ 2 : ประเทศที่เปรียบเทียบประกอบด้วยประเทศที่มีประสิทธิภาพสูงสุดหกประเทศในแต่ละวิชา และห้าประเทศที่มีประชากรนักศึกษาอายุ 15 ปีมากที่สุด เส้นแนวนอนที่ขยายเกินเครื่องหมายแสดงถึงการวัดความไม่แน่นอนที่เกี่ยวข้องกับค่าประมาณเฉลี่ย (ช่วงความเชื่อมั่น 95%)
ที่มา: OECD, ฐานข้อมูล PISA 2022, ตาราง I.B1.2.1, I.B1.2.2 และ I.B1.2.3

  ผลการทดสอบวิชาคณิตศาสตร์  

• ในประเทศไทย นักเรียน 35% มีความรู้คณิตศาสตร์ระดับ 2 เป็นอย่างน้อย ซึ่งน้อยกว่าค่าเฉลี่ยในประเทศ OECD อย่างมีนัยสำคัญ (ค่าเฉลี่ย OECD: 69%) อย่างน้อยที่สุด นักเรียนเหล่านี้สามารถตีความและรับรู้โดยไม่ต้องมีคำแนะนำโดยตรงถึงวิธีการแสดงสถานการณ์ง่ายๆ ทางคณิตศาสตร์ได้ (เช่น การเปรียบเทียบระยะทางรวมระหว่างสองเส้นทางอื่น หรือการแปลงราคาเป็นสกุลเงินอื่น) นักเรียนมากกว่า 85% ในสิงคโปร์ มาเก๊า (จีน) ญี่ปุ่น ฮ่องกง (จีน)* จีนไทเป และเอสโตเนีย (ตามลำดับจากมากไปน้อย) ได้แสดงในระดับนี้หรือสูงกว่า
• นักเรียนประมาณ 1% ในประเทศไทยมีผลการเรียนดีที่สุดในวิชาคณิตศาสตร์ ซึ่งหมายความว่าพวกเขาได้ระดับ 5 หรือ 6 ในการทดสอบคณิตศาสตร์ PISA (ค่าเฉลี่ย OECD: 9%) หกประเทศและเศรษฐกิจในเอเชียมีส่วนแบ่งนักเรียนมากที่สุด: สิงคโปร์ (41%), จีนไทเป (32%), มาเก๊า (จีน) (29%), ฮ่องกง (จีน)* (27%), ญี่ปุ่น ( 23%) และเกาหลี (23%) ในระดับเหล่านี้ นักเรียนสามารถสร้างแบบจำลองสถานการณ์ที่ซับซ้อนทางคณิตศาสตร์ และสามารถเลือก เปรียบเทียบ และประเมินกลยุทธ์การแก้ปัญหาที่เหมาะสมสำหรับการจัดการกับสถานการณ์เหล่านั้น มีเพียงใน 16 จาก 81 ประเทศและเศรษฐกิจที่เข้าร่วมใน PISA 2022 เท่านั้นที่มีนักเรียนมากกว่า 10% สำเร็จการศึกษาระดับ 5 หรือ 6

บรรยายภาพที่ 3 : ตัวเลขภายในภาพตรงกับเปอร์เซ็นต์
ที่มา: OECD, ฐานข้อมูล PISA 2022, ตาราง I.B1.3.1, I.B1.3.2 และ I.B1.3.3

  สิ่งที่นักเรียนรู้และสามารถทำได้ใน "การอ่าน"  
นักเรียนประมาณ 35% ในประเทศไทยอ่านได้ระดับ 2 ขึ้นไป (ค่าเฉลี่ย OECD: 74%) อย่างน้อยที่สุด นักเรียนเหล่านี้สามารถระบุแนวคิดหลักในข้อความที่มีความยาวปานกลาง ค้นหาข้อมูลตามเกณฑ์ที่ชัดเจน แต่บางครั้งก็ซับซ้อน และสามารถสะท้อนถึงวัตถุประสงค์และรูปแบบของข้อความได้เมื่อได้รับคำสั่งให้ทำเช่นนั้นอย่างชัดเจน

ส่วนแบ่งของนักเรียนอายุ 15 ปีที่บรรลุระดับความสามารถในการอ่านขั้นต่ำ (ระดับ 2 หรือสูงกว่า) มีตั้งแต่ 89% ในสิงคโปร์ไปจนถึง 8% ในกัมพูชา

ในประเทศไทย แทบไม่มีนักเรียนคนใดได้คะแนนการอ่านตั้งแต่ระดับ 5 ขึ้นไป (ค่าเฉลี่ย OECD: 7%) นักเรียนเหล่านี้สามารถเข้าใจข้อความที่มีความยาว จัดการกับแนวคิดที่เป็นนามธรรมหรือขัดกับสัญชาตญาณ และสร้างความแตกต่างระหว่างข้อเท็จจริงและความคิดเห็น โดยอิงตามสัญญาณโดยนัยที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหาหรือแหล่งที่มาของข้อมูล

  ผลการทดสอบ นักเรียนไทย ด้านวิทยาศาสตร์  

• นักเรียนในประเทศไทยประมาณ 47% สำเร็จการศึกษาระดับ 2 หรือสูงกว่าในสาขาวิทยาศาสตร์ (ค่าเฉลี่ย OECD: 76%) อย่างน้อยที่สุด นักเรียนเหล่านี้สามารถรับรู้คำอธิบายที่ถูกต้องสำหรับปรากฏการณ์ทางวิทยาศาสตร์ที่คุ้นเคย และสามารถใช้ความรู้ดังกล่าวเพื่อระบุ ในกรณีง่ายๆ ว่าข้อสรุปนั้นถูกต้องตามข้อมูลที่ให้ไว้หรือไม่
• ในประเทศไทย นักเรียน 1% มีผลการเรียนดีเด่นด้านวิทยาศาสตร์ ซึ่งหมายความว่าพวกเขามีความเชี่ยวชาญในระดับ 5 หรือ 6 (ค่าเฉลี่ย OECD: 7%) นักเรียนเหล่านี้สามารถนำความรู้และเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ไปใช้ในสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างสร้างสรรค์และเป็นอิสระ รวมถึงสถานการณ์ที่ไม่คุ้นเคยด้วย

  หมายเหตุการทดสอบ PISA  
อย่างไรก็ตาม การทดสอบ PISA นี้มีกำหนดเดิมจะดำเนินการในปี 2021 แต่ถูกเลื่อนออกไปหนึ่งปี เนื่องจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 สถานการณ์พิเศษตลอดช่วงเวลานี้ รวมถึงการล็อคดาวน์และการปิดโรงเรียนในหลายประเทศ ทำให้เกิดปัญหาเป็นครั้งคราวในการรวบรวมข้อมูลบางอย่าง 

แม้ว่าประเทศและเศรษฐกิจส่วนใหญ่มีคุณสมบัติตรงตามมาตรฐานทางเทคนิคของ PISA แต่ก็มีส่วนน้อยที่ไม่เป็นไปตามมาตรฐาน ประเทศหรือเขตเศรษฐกิจในหมายเหตุนี้ที่มีเครื่องหมายดอกจัน (*) ถัดจากชื่อ หมายความว่าจำเป็นต้องใช้ความระมัดระวังในการตีความการประมาณการ เนื่องจากไม่ถึงมาตรฐานการสุ่มตัวอย่าง PISA อย่างน้อย 1 รายการ ข้อมูลเพิ่มเติมสามารถพบได้ในคู่มือผู้อ่านและในภาคผนวก A2 และ A4 ของรายงานหลัก

ทั้งนี้ ในประเทศไทย ข้อมูลทั้งหมดเป็นไปตามมาตรฐานคุณภาพที่กำหนดโดย PISA และถือว่าเหมาะสมสำหรับการรายงาน

ช่องว่างด้านประสิทธิภาพในประเทศไทย

• ดัชนี PISA ของสถานะทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมได้รับการคำนวณในลักษณะที่นักเรียนทุกคนที่ทำการทดสอบ PISA โดยไม่คำนึงถึงประเทศที่พวกเขาอาศัยอยู่ สามารถจัดอยู่ในระดับเศรษฐกิจและสังคมเดียวกันได้ ซึ่งหมายความว่าเป็นไปได้ที่จะใช้ดัชนีนี้เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพของนักเรียนที่มีพื้นฐานทางเศรษฐกิจและสังคมที่คล้ายคลึงกันในประเทศต่างๆ
• ในประเทศไทย นักเรียน 33% (ส่วนแบ่งมากที่สุด) อยู่ในกลุ่มนานาชาติที่ต่ำกว่าในระดับเศรษฐกิจและสังคม ซึ่งหมายความว่าพวกเขาเป็นหนึ่งในนักเรียนที่ด้อยโอกาสที่สุดที่เข้าสอบ PISA ในปี 2022 คะแนนเฉลี่ยในวิชาคณิตศาสตร์คือ 375 คะแนน คะแนน ในประเทศตุรกีและเวียดนาม นักเรียนที่มีพื้นฐานทางเศรษฐกิจและสังคมที่คล้ายคลึงกันมักจะได้คะแนนสูงกว่ามาก
• ดัชนี PISA ของสถานะทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมยังสามารถใช้เพื่อจัดลำดับนักเรียนจากผู้ด้อยโอกาสมากที่สุดไปจนถึงผู้ที่ได้เปรียบมากที่สุดในแต่ละประเทศและเศรษฐกิจ และเพื่อสร้างนักเรียนสี่กลุ่มที่มีขนาดเท่ากัน (แต่ละกลุ่มประกอบด้วย 25% ของประชากรของ นักเรียนอายุ 15 ปีในแต่ละประเทศ/เศรษฐกิจ) ในประเทศไทย นักเรียนที่มีความได้เปรียบทางเศรษฐกิจและสังคม (25% แรกในแง่ของสถานะทางเศรษฐกิจและสังคม) มีผลงานเหนือกว่านักเรียนที่ด้อยโอกาส (25 อันดับล่างสุด%) ด้วยคะแนน 61 คะแนนในวิชาคณิตศาสตร์ ซึ่งน้อยกว่าความแตกต่างโดยเฉลี่ยระหว่างทั้งสองกลุ่ม (93 คะแนน) ในประเทศ OECD
• ระหว่างปี 2555 ถึง 2565 ช่องว่างในผลการเรียนคณิตศาสตร์ระหว่างนักเรียนระดับบนและล่าง 25% ในแง่ของสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมยังคงมีเสถียรภาพในประเทศไทย รวมถึงในกลุ่มประเทศ OECD โดยเฉลี่ย
• สถานะทางเศรษฐกิจและสังคมเป็นตัวทำนายประสิทธิภาพทางคณิตศาสตร์ในประเทศและเศรษฐกิจที่เข้าร่วม PISA ทั้งหมด โดยคิดเป็น 10% ของการเปลี่ยนแปลงในประสิทธิภาพทางคณิตศาสตร์ใน PISA 2022 ในประเทศไทย (เทียบกับ 15% โดยเฉลี่ยในประเทศ OECD)
• นักเรียนที่ด้อยโอกาสในประเทศไทยประมาณ 15% สามารถทำคะแนนได้ในไตรมาสแรกของผลการเรียนคณิตศาสตร์ นักเรียนเหล่านี้ถือได้ว่ามีความยืดหยุ่นทางวิชาการได้ เนื่องจากถึงแม้จะมีข้อเสียเปรียบทางเศรษฐกิจและสังคม แต่พวกเขาก็ยังได้รับความเป็นเลิศทางการศึกษาเมื่อเปรียบเทียบกับนักเรียนในประเทศของตนเอง โดยเฉลี่ยในประเทศ OECD นักเรียนที่ด้อยโอกาส 10% ทำคะแนนได้ในไตรมาสแรกของผลการเรียนคณิตศาสตร์ในประเทศของตนเอง

บรรยานภาพที่ 4 : ขนาดของเครื่องหมายจะเป็นสัดส่วนกับส่วนแบ่งของประชากรนักศึกษาในแต่ละกลุ่มของสถานะทางเศรษฐกิจและสังคม (ตามที่กำหนดโดยดัชนี PISA ของสถานะทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม, ESCS) Quintiles ได้รับการกำหนดในระดับสากล โดยจะรวมผู้เข้าร่วม PISA 20% ในแต่ละกลุ่ม ภายในกลุ่มตัวอย่างระดับชาติแต่ละกลุ่ม สัดส่วนจึงอาจแตกต่างจาก 20%

แถบแนวตั้งที่ขยายเกินเครื่องหมายแสดงถึงการวัดความไม่แน่นอนที่เกี่ยวข้องกับการประมาณการแต่ละครั้ง (ช่วงความเชื่อมั่น 95%) เส้นประแนวนอนแสดงถึงความไม่แน่นอนที่เกี่ยวข้องกับคะแนนเฉลี่ยของนักเรียนกลุ่มที่ใหญ่ที่สุด (ตามที่กำหนดโดยกลุ่มนานาชาติ) ในประเทศไทย
ที่มา: OECD, ฐานข้อมูล PISA 2022, Tables I.B1.4.6 และ I.B1.4.8

  เปรียบเทียบผลทดสอบระหว่าง "เด็กชาย" และ "เด็กหญิง"  
เด็กชายและเด็กหญิงมีคะแนนเฉลี่ยด้านคณิตศาสตร์ในระดับใกล้เคียงกัน แต่เด็กผู้หญิงมีคะแนนการอ่านเหนือกว่าเด็กผู้ชายด้วยคะแนน 27 คะแนนในประเทศไทย

ด้านคณิตศาสตร์ทั่วโลก เด็กผู้ชายมีผลงานดีกว่าเด็กผู้หญิงใน 40 ประเทศและเศรษฐกิจ เด็กผู้หญิงมีผลงานเหนือกว่าเด็กผู้ชายในอีก 17 ประเทศหรือเศรษฐกิจ และไม่พบความแตกต่างที่มีนัยสำคัญใน 24 ประเทศที่เหลือ ในด้านการอ่าน โดยเฉลี่ยแล้ว เด็กผู้หญิงทำคะแนนได้เหนือกว่าเด็กผู้ชายทั้งหมดยกเว้นสอง ประเทศและเศรษฐกิจที่เข้าร่วม PISA 2022 (79 จาก 81)

ในประเทศไทย ส่วนแบ่งของผู้มีผลการเรียนต่ำมีความคล้ายคลึงกันในหมู่เด็กผู้ชาย (69%) และเด็กผู้หญิง (67%) ในวิชาคณิตศาสตร์

อย่างไรก็ตาม ในด้านการอ่าน ส่วนแบ่งดังกล่าวมีมากกว่าในเด็กผู้ชาย (60% ของเด็กผู้หญิง และ 72% ของเด็กผู้ชายได้คะแนนการอ่านต่ำกว่าระดับ 2) เมื่อพูดถึงนักแสดงชั้นนำ ส่วนแบ่งในวิชาคณิตศาสตร์ก็ใกล้เคียงกันในหมู่เด็กผู้ชาย (1%) และเด็กผู้หญิง (1%)

ระหว่างปี 2555 ถึง 2565 ผลการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ลดลงในระดับที่ใกล้เคียงกันในเด็กผู้ชายและเด็กผู้หญิงในประเทศไทย

  เปิดข้อมูลการสำรวจ ชีวิตในโรงเรียนของนักเรียนไทย  
ความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียนและความพึงพอใจในชีวิตของนักเรียน ในปี 2022 นักเรียนในประเทศไทย 84% รายงานว่าพวกเขาผูกมิตรที่โรงเรียนได้อย่างง่ายดาย (ค่าเฉลี่ย OECD: 76%) และ 76% รู้สึกว่าตนเป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียน (ค่าเฉลี่ย OECD: 75%)

ในขณะเดียวกัน 20% รายงานว่ารู้สึกเหงาที่โรงเรียน และ 18% เหมือนคนนอกหรือถูกละเลยที่โรงเรียน (ค่าเฉลี่ย OECD: 16% และ 17%) เมื่อเทียบกับปี 2561 ความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียนของนักเรียนในประเทศไทยดีขึ้น

โดยทั่วไปแล้วความพึงพอใจของนักเรียนต่อชีวิตลดลงในหลายประเทศและเศรษฐกิจในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ในปี 2565 นักเรียน 13% ในประเทศไทยระบุว่า พวกเขาไม่พอใจกับชีวิตของตนเอง โดยให้คะแนนความพึงพอใจต่อชีวิตระหว่าง 0 ถึง 4 ในระดับตั้งแต่ 0 ถึง 10 ในปี 2561 มีนักเรียนน้อยลงที่ไม่พอใจกับชีวิต (9 %) โดยเฉลี่ยในประเทศ OECD สัดส่วนของนักเรียนที่ไม่พอใจกับชีวิตเพิ่มขึ้นจาก 11% ในปี 2558 เป็น 16% ในปี 2561 และ 18% ในปี 2565

บรรยายภาพที่ 5 : ตัวเลขภายในภาพตรงกับเปอร์เซ็นต์
ที่มา: OECD, ฐานข้อมูล PISA 2022, ตาราง II.B1.1.4

  การสนับสนุนและความเข้มข้นการเรียนคณิตศาสตร์  

• ในประเทศไทย นักเรียน 76% รายงานว่าในบทเรียนคณิตศาสตร์ส่วนใหญ่ ครูแสดงความสนใจในการเรียนรู้ของนักเรียนทุกคน (ค่าเฉลี่ย OECD: 63%) และ 76% ว่าครูให้ความช่วยเหลือเพิ่มเติมเมื่อนักเรียนต้องการ (ค่าเฉลี่ย OECD: 70 %) ในปี 2555 หุ้นที่เกี่ยวข้องคือ 86% และ 83% ผลลัพธ์ทางคณิตศาสตร์ในปี 2022 มีแนวโน้มลดลงโดยเฉลี่ยน้อยลงในระบบการศึกษา ซึ่งนักเรียนรายงานว่าครูให้ความช่วยเหลือเพิ่มเติมเมื่อนักเรียนต้องการมากขึ้น เมื่อเทียบกับเมื่อ 10 ปีก่อน
• นักเรียนบางคนเรียนคณิตศาสตร์ในบรรยากาศที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการเรียนรู้ ในปี 2565 นักเรียนในประเทศไทยประมาณ 20% รายงานว่าไม่สามารถทำงานได้ดีในบทเรียนส่วนใหญ่หรือทั้งหมด (ค่าเฉลี่ย OECD: 23%); นักเรียน 20% ไม่ฟังสิ่งที่ครูพูด (ค่าเฉลี่ย OECD: 30%); 26% ของนักเรียนถูกรบกวนจากการใช้อุปกรณ์ดิจิทัล (ค่าเฉลี่ย OECD: 30%); และ 23% ถูกนักเรียนคนอื่นๆ ที่กำลังใช้อุปกรณ์ดิจิทัลเสียสมาธิ (ค่าเฉลี่ย OECD: 25%) โดยเฉลี่ยในประเทศ OECD นักเรียนมีโอกาสน้อยที่จะรายงานว่าถูกรบกวนจากการใช้อุปกรณ์ดิจิทัล เมื่อมีการห้ามใช้โทรศัพท์มือถือในบริเวณโรงเรียน

  รู้สึกปลอดภัยที่โรงเรียนและรอบๆ โรงเรียน  

• ข้อมูล PISA 2022 แสดงให้เห็นว่าในระบบการศึกษาที่ผลการเรียนยังคงอยู่ในระดับสูงและความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของนักเรียนดีขึ้น นักเรียนมักจะรู้สึกปลอดภัยมากขึ้นและเสี่ยงต่อการถูกกลั่นแกล้งและความเสี่ยงอื่นๆ ในโรงเรียนน้อยลง
• ในประเทศไทย นักเรียน 11% รายงานว่ารู้สึกไม่ปลอดภัยระหว่างไปโรงเรียน (ค่าเฉลี่ย OECD: 8%) 8% ของนักเรียนรายงานว่ารู้สึกไม่ปลอดภัยในห้องเรียนที่โรงเรียน (ค่าเฉลี่ย OECD: 7%); นักเรียน 16% รายงานว่ารู้สึกไม่ปลอดภัยในสถานที่อื่นๆ ของโรงเรียน (เช่น โถงทางเดิน โรงอาหาร ห้องน้ำ) (ค่าเฉลี่ย OECD: 10%)
• เด็กผู้หญิงประมาณ 15% และเด็กผู้ชาย 19% รายงานว่าตกเป็นเหยื่อของการกลั่นแกล้งอย่างน้อยสองสามครั้งต่อเดือน (ค่าเฉลี่ย OECD: เด็กผู้หญิง 20% และเด็กผู้ชาย 21%) โดยเฉลี่ยในประเทศ OECD มีนักเรียนจำนวนน้อยลงที่ถูกกลั่นแกล้งในปี 2565 เมื่อเทียบกับปี 2561 ตัวอย่างเช่น มีนักเรียนเพียง 7% เท่านั้นที่รายงานว่านักเรียนคนอื่น ๆ แพร่ข่าวลือที่น่ารังเกียจเกี่ยวกับพวกเขาในปี 2565 เทียบกับ 11% ในปี 2561 ในประเทศไทยก็เช่นกัน สัดส่วนที่สอดคล้องกันลดลง (6% ในปี 2565 เทียบกับ 14% ในปี 2561)

  การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในการเรียนรู้  
ข้อมูล PISA ที่รวบรวมจากผู้บริหารโรงเรียนแสดงให้เห็นว่าเปอร์เซ็นต์ของผู้ปกครองที่มีส่วนร่วมในโรงเรียนและการเรียนรู้ลดลงอย่างมากระหว่างปี 2018 ถึง 2022 ในหลายประเทศ/เศรษฐกิจ นี่ไม่ใช่กรณีในประเทศไทย ในปี 2022 นักเรียน 47% ในประเทศไทยอยู่ในโรงเรียนที่ครูใหญ่รายงานว่าในปีการศึกษาก่อนหน้า อย่างน้อยครึ่งหนึ่งของครอบครัวทั้งหมดได้หารือเกี่ยวกับความก้าวหน้าของบุตรหลานกับครูตามความคิดริเริ่มของตนเอง (และ 61% เกี่ยวกับความคิดริเริ่มของครู)

ในปี 2561 ตัวเลขที่เกี่ยวข้องคือ 53% (และ 72%) ระบบที่มีแนวโน้มเชิงบวกมากขึ้นในการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองระหว่างปี 2018 ถึง 2022 (เช่น ระบบที่ส่วนแบ่งของผู้ปกครองที่หารือเกี่ยวกับความก้าวหน้าของบุตรหลานกับครูตามความคิดริเริ่มของตนเองลดลงน้อยลง) มีแนวโน้มที่จะแสดงความเสถียรมากขึ้นหรือมีประสิทธิภาพที่ดีขึ้นในวิชาคณิตศาสตร์

  การเรียนรู้ในช่วงปิดโรงเรียนที่เกี่ยวข้องกับโควิด  
ในประเทศไทย นักเรียน 41% รายงานว่าอาคารเรียนของพวกเขาถูกปิดนานกว่าสามเดือน เนื่องจากโควิด-19 โดยเฉลี่ยในประเทศ OECD นักเรียน 51% ประสบปัญหาการปิดโรงเรียนเป็นเวลานานเช่นเดียวกัน ในระบบการศึกษาที่ผลงานยังคงอยู่ในระดับสูงและความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของนักเรียนดีขึ้น นักเรียนจำนวนน้อยลงที่ประสบปัญหาการปิดโรงเรียนนานขึ้น

ในระหว่างการเรียนรู้ทางไกล นักเรียน 31% ในประเทศไทยมีปัญหาอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้งเกี่ยวกับการทำความเข้าใจงานของโรงเรียน และนักเรียน 28% เกี่ยวกับการหาคนที่สามารถช่วยพวกเขาทำการบ้านได้ (ค่าเฉลี่ย OECD: 34% และ 24%) ในระบบการศึกษาที่ผลงานยังคงอยู่ในระดับสูงและความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของนักเรียนดีขึ้น นักเรียนจำนวนน้อยลงประสบปัญหาระหว่างการเรียนรู้ทางไกล

การสนับสนุนความเป็นอยู่ที่ดีของนักเรียนมักถูกจำกัดเมื่อโรงเรียนปิด ในประเทศไทย นักเรียน 30% รายงานว่าพวกเขาได้รับการช่วยเหลือทุกวันผ่านชั้นเรียนเสมือนจริงสด ๆ ในรายการสื่อสารผ่านวิดีโอ นักเรียนเพียง 21% เท่านั้นรายงานว่ามีคนจากโรงเรียนถามพวกเขาทุกวันว่าพวกเขารู้สึกอย่างไร (ค่าเฉลี่ย OECD: 51% และ 13%)

หากอาคารเรียนต้องปิดอีกครั้งในอนาคต นักเรียนจำนวนมากทั่วทั้ง OECD รู้สึกมั่นใจในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ทางไกล แต่มีนักเรียนน้อยลงที่รู้สึกมั่นใจในการรับผิดชอบต่อการเรียนรู้ของตนเอง นักเรียนในประเทศไทยประมาณ 51% รู้สึกมั่นใจหรือมั่นใจมากเกี่ยวกับการใช้โปรแกรมการสื่อสารผ่านวิดีโอ และนักเรียน 55% รู้สึกมั่นใจหรือมั่นใจมากเกี่ยวกับการสร้างแรงจูงใจให้ตัวเองทำงานที่โรงเรียน (ค่าเฉลี่ย OECD: 77% และ 58%)

  ผลทดสอบ PISA บอกอะไรอีกบ้าง?  
ทรัพยากรที่ลงทุนในการศึกษา รายจ่ายด้านการศึกษาสัมพันธ์กับผลการเรียนของนักเรียนเพียงระดับหนึ่งเท่านั้น ในบรรดาประเทศ/เศรษฐกิจที่มีค่าใช้จ่ายสะสมต่อนักเรียนหนึ่งคนตลอดชั้นประถมศึกษาและมัธยมศึกษาตอนต้นที่มีอายุระหว่าง 6 ถึง 15 ปี มีมูลค่าต่ำกว่า 75,000 ดอลลาร์สหรัฐ (PPP) ในปี 2019 ค่าใช้จ่ายด้านการศึกษาที่สูงขึ้นนั้นสัมพันธ์กับคะแนนที่สูงขึ้นในคณิตศาสตร์ PISA ทดสอบ

แต่นี่ไม่ใช่กรณีของประเทศ/เศรษฐกิจที่มีรายจ่ายสะสมมากกว่า 75,000 เหรียญสหรัฐ (PPP) สำหรับประเทศ/เศรษฐกิจกลุ่มหลังนี้ วิธีการใช้ทรัพยากรทางการเงินดูเหมือนจะมีความสำคัญต่อผลการเรียนของนักเรียนมากกว่าระดับการลงทุนในด้านการศึกษา

ประมาณครึ่งหนึ่งของประเทศ/เศรษฐกิจทั้งหมดที่มีข้อมูลเทียบเคียง ผู้บริหารโรงเรียนในปี 2565 มีแนวโน้มมากกว่าผู้นำในปี 2561 ที่จะรายงานการขาดแคลนเจ้าหน้าที่การสอน นี่ไม่ใช่กรณีในประเทศไทย ในปี 2022 นักเรียน 43% ในประเทศไทยอยู่ในโรงเรียนที่อาจารย์ใหญ่รายงานว่าขีดความสามารถของโรงเรียนในการสอนถูกขัดขวางเนื่องจากการขาดแคลนอาจารย์ผู้สอน (และ 16% เกิดจากอาจารย์ผู้สอนที่ไม่เพียงพอหรือมีคุณสมบัติต่ำ)

ในปี 2561 สัดส่วนที่สอดคล้องกันคือ 38% และ 17% ในประเทศ/เศรษฐกิจส่วนใหญ่ นักเรียนที่เข้าเรียนในโรงเรียนที่อาจารย์ใหญ่รายงานว่าขาดแคลนอาจารย์ผู้สอนมีคะแนนวิชาคณิตศาสตร์ต่ำกว่านักเรียนในโรงเรียนที่อาจารย์ใหญ่รายงานว่าขาดแคลนอาจารย์ผู้สอนน้อยลงหรือไม่มีเลย

นักเรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนอย่างไร
เมื่อพวกเขาสอบ PISA ในปี 2022 77% ของนักเรียนอายุ 15 ปีในประเทศไทยได้ลงทะเบียนเรียนในชั้นประถมศึกษาปีที่ 10

สำหรับ ประเทศไทย 98% รายงานว่า ได้เข้าเรียนระดับก่อนประถมศึกษาเป็นเวลาหนึ่งปีหรือมากกว่านั้น (ค่าเฉลี่ย OECD: 94%) โดยเฉลี่ยในประเทศ OECD นักเรียนที่เข้าเรียนระดับก่อนประถมศึกษาเป็นเวลาหนึ่งปีหรือมากกว่านั้นมีคะแนนวิชาคณิตศาสตร์เมื่ออายุ 15 สูงกว่านักเรียนที่ไม่เคยเข้าเรียนหรือเข้าเรียนน้อยกว่าหนึ่งปี แม้ว่าจะพิจารณาจากผลทางเศรษฐกิจและสังคมแล้วก็ตามปัจจัย

นักเรียนในประเทศไทยประมาณ 7% รายงานว่าพวกเขาได้เรียนซ้ำเกรดอย่างน้อยหนึ่งครั้ง (ค่าเฉลี่ย OECD: 9%) หลังจากเข้าโรงเรียนประถมศึกษา การทำซ้ำระดับมีแนวโน้มที่จะแพร่หลายน้อยกว่าในระบบที่มีประสิทธิภาพสูง

  ความแตกต่างของแต่ละโรงเรียน  
ในประเทศไทย นักเรียน 26% เข้าเรียนในโรงเรียนที่ผู้บริหารมีหน้าที่รับผิดชอบหลักในการจ้างครู (ค่าเฉลี่ย OECD: 60%) และ 85% ได้เข้าเรียนในโรงเรียนที่ครูมีหน้าที่หลักในการเลือกสื่อการเรียนรู้ที่จะใช้ (OECD เฉลี่ย: 76%) ระบบโรงเรียนที่มีประสิทธิภาพสูงหลายแห่งมักจะมอบความไว้วางใจให้ผู้บริหารและครูมีความรับผิดชอบเหล่านี้

  คุณสมบัติที่สำคัญของผลการทดสอบ "PISA 2022"  
เนื้อหาและความรู้ 

• แบบสำรวจ PISA 2022 มุ่งเน้นไปที่คณิตศาสตร์ โดยการอ่านและวิทยาศาสตร์เป็นหัวข้อย่อย และความคิดสร้างสรรค์เป็นหัวข้อนวัตกรรมในการประเมิน PISA 2022 ยังรวมการประเมินความรู้ทางการเงินของคนหนุ่มสาว ซึ่งเป็นทางเลือกสำหรับประเทศและเศรษฐกิจ ผลการค้นหาสำหรับวิชาคณิตศาสตร์ การอ่าน และวิทยาศาสตร์จะประกาศในวันที่ 5 ธันวาคม 2023 และผลการค้นหาด้านความคิดสร้างสรรค์และความรู้ทางการเงินในปี 2024

นักเรียนเข้าร่วมการทดสอบ

• นักเรียนประมาณ 690,000 คนเข้ารับการประเมินในปี 2022 ซึ่งเป็นตัวแทนของเด็กอายุ 15 ปีประมาณ 29 ล้านคนในโรงเรียนใน 81 ประเทศและเศรษฐกิจที่เข้าร่วม
• ในประเทศไทย นักเรียน 8,495 คนในโรงเรียน 279 แห่ง สำเร็จการศึกษาด้านคณิตศาสตร์ การอ่าน หรือวิทยาศาสตร์ คิดเป็นนักเรียนอายุ 15 ปีประมาณ 604,600 คน (ประมาณ 75% ของประชากรอายุ 15 ปีทั้งหมด)

เงื่อนไขการประเมินผล

• นักเรียนทำการทดสอบสองชั่วโมง โดยแต่ละวิชาเน้นไปที่วิชาเดียว นักเรียนแต่ละคนจะได้รับคำถามทดสอบที่แตกต่างกันและการผสมผสานวิชาที่แตกต่างกัน (เช่น คณิตศาสตร์ตามด้วยการอ่าน หรือวิทยาศาสตร์ตามด้วยคณิตศาสตร์ เป็นต้น) รายการทดสอบเป็นการผสมผสานระหว่างคำถามแบบปรนัยและคำถามที่กำหนดให้นักเรียนต้องสร้างคำตอบของตนเอง
• นักเรียนยังตอบแบบสอบถามเบื้องหลังซึ่งใช้เวลาประมาณ 35 นาทีในการตอบ แบบสอบถามค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับตัวนักเรียน ทัศนคติ นิสัยและความเชื่อ บ้าน โรงเรียน และประสบการณ์การเรียนรู้ ผู้อำนวยการโรงเรียนกรอกแบบสอบถามเกี่ยวกับการบริหารจัดการโรงเรียน องค์กร และสภาพแวดล้อมการเรียนรู้
• บางประเทศ/เศรษฐกิจยังแจกจ่ายแบบสอบถามเพิ่มเติมให้กับนักเรียน ผู้ปกครอง และ/หรือครู เพื่อดึงข้อมูลเพิ่มเติม ข้อค้นพบจากแบบสอบถามเสริมเหล่านี้ไม่รวมอยู่ในบันทึกนี้

ดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ PISA 2022 คลิกทีนี่

  ทำความรู้จัก ปิซา (PISA)  
โครงการประเมินผลนักเรียนระหว่างประเทศ หรือปิซา (PISA) เป็นการทดสอบทางการศึกษาจัดโดย องค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ให้แก่ทั้งประเทศสมาชิกและประเทศที่ไม่เป็นสมาชิก มุ่งเน้นวัดความสามารถทางด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน ในนักเรียนอายุ 15 ปี จัดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2543  มุ่งเน้นให้ประเทศที่เข้าร่วมได้พัฒนานโยบายการศึกษาตลอดจนถึงผลลัพธ์

สำหรับประเทศไทย แม้ไม่ใช่สมาชิกขององค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ แต่ได้เข้าร่วมโครงการนี้โดยมี "สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี" กระทรวงศึกษาธิการ เป็นผู้รับผิดชอบในการจัดเตรียม การทดสอบ และการนำผลการทดสอบไปใช้ ซึ่งการทดสอบของโครงการฯ มีค่าใช้จ่าย โดยประเทศที่เข้าร่วมเป็นผู้ชำระ
กระบวนการทดสอบ ปิซา (PISA)
โครงการประเมินผลนักเรียนระหว่างประเทศ จะเลือกนักเรียนในระบบเท่านั้น ไม่เลือกนักเรียนนอกระบบ เช่น นักศึกษาการศึกษานอกโรงเรียน ซึ่งมีอายุระหว่าง 15 ปี 3 เดือน จนถึง 16 ปี 2 เดือน โดยไม่คำนึงถึงชั้นปีทางการศึกษา เป็นกลุ่มทดสอบ โดยแต่ละประเทศจะต้องเก็บตัวอย่างนักเรียนให้ได้อย่างน้อย 5,000 คน 

อย่างไรก็ตาม ในประเทศเล็ก ๆ เช่น ไอซ์แลนด์ และ ลักเซมเบิร์ก อาจจัดการทดสอบแก่นักเรียนทุกคน บางประเทศที่มีขนาดใหญ่อาจจัดสอบให้นักเรียนมากกว่า 5,000 คนได้ เพื่อให้สามารถเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาระหว่างภูมิภาค

ในการทดสอบ จะใช้ข้อสอบปรนัย (แบบเลือกตอบ) ผสมกับข้อสอบอัตนัย (แบบการเขียนตอบ) จำนวนทั้งหมด 6 ชั่วโมง 30 นาที แต่ใช้คอมพิวเตอร์เลือกมาทดสอบ 2 ชั่วโมง ต่อจากการทดสอบ

นักเรียนที่เข้าสอบจะตอบคำถามเกี่ยวกับภูมิหลังของตนเอง เช่น นิสัยการเรียน แรงขับเคลื่อน และครอบครัว ผู้อำนวยการโรงเรียนจะตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับข้อมูลทั่วไปของโรงเรียนประกอบด้วย ในปี พ.ศ. 2555 ข้อสอบมีการปรับปรุงให้ซับซ้อน และมีการทดสอบจำนวนมากขึ้น

องค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจอนุญาตให้แต่ละประเทศผสานการทดสอบขององค์การฯ และการทดสอบของประเทศตนเองเข้าด้วยกันได้ เช่นเยอรมนี หลังจากการทดสอบตามโครงการฯ แล้ว จะจัดการทดสอบในลักษณะเดียวกันเป็นการทดสอบระดับชาติ เรียกว่า PISA-E (E คือ Ergänzung แอร์เกนซุง แปลว่า เสริม) โดยที่นักเรียนจำนวน 5,000 คนจะเข้าสอบทั้งระหว่างชาติและระดับชาติ 

ในขณะที่นักเรียนอีก 45,000 คนจะเข้าสอบเฉพาะระดับชาติอย่างเดียว เพื่อให้ได้ตัวอย่างที่มากขึ้นสำหรับการทดสอบทางการศึกษาระหว่างรัฐ อย่างไรก็ตามในปี พ.ศ. 2549 เกิดความขัดแย้งในการตีความผลการทดสอบสองแบบ เป็นเหตุให้องค์การฯ สั่งเตือนประเทศเยอรมนีให้เลิกใช้ PISA ในการทดสอบระดับชาติ 

ผลการทดสอบเมื่อได้คะแนนดิบออกมาแล้วย่อมจะแตกต่างกัน เพราะนักเรียนแต่ละคนจะทำข้อสอบคนละชุดกัน ดังนั้นในชั้นแรกจึงต้องนำคะแนนไปปรับให้ค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 500 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานอยู่ที่ 100 ต่อมาได้มีการนำแบบจำลองทางคณิตศาสตร์มาใช้ในการปรับคะแนน
ที่มา และ อ้างอิง :

• เว็บไซต์ OECD

OECD (2023), ผลลัพธ์ PISA 2022 (เล่ม 1): The State of Learning and Equity in Education, PISA, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/53f23881-en
OECD (2023), ผลลัพธ์ PISA 2022 (เล่มที่ 2): การเรียนรู้ระหว่าง – และจาก – การหยุดชะงัก, PISA, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/a97db61c-en

• วิกิพีเดีย โครงการประเมินผลนักเรียนระหว่างประเทศ