ศาลสารคามฯเสริมภูมิ "สภาเด็กเยาวชนจังหวัด" คุ้มครองสิทธิ 3 ฝ่ายแพ่ง-อาญา

ศาลจังหวัดมหาสารคามจัด "โครงการเผยแพร่ความรู้และสร้างทัศนคติที่ดีเกี่ยวกับศาลยุติธรรม" ให้แก่สมาชิกสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดมหาสารคาม เพื่อนำความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน และนำไปเผยแพร่แก่ประชาชนในชุมชน ในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพและลดความเหลื่อมล้ำของประชาชน ให้การเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมของทุกคนเป็นไปอย่างทั่วถึงและเสมอภาค และเป็นการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ในด้านต่างๆ ของเด็กและเยาวชนกับศาลยุติธรรม รวมทั้งการแก้ปัญหาที่มีผลกระทบต่อเด็กและเยาวชนในเขตพื้นที่ เพื่อส่งต่อข้อมูลให้สภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย
  
การอบรมครั้งนี้มีสมาชิกสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดมหาสารคาม อายุ 17-23 ปี ซึ่งเป็นนักเรียนระดับมัธยมปลายและระดับปริญญาตรี เป็นตัวแทนจากอำเภอต่างๆกว่า 60 คนเข้าร่วมรับการอบรม โดยมี นายอัครพันธ์ สัปปพันธ์ ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดมหาสารคาม นายสุริยา ปานแป้น ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลจังหวัดมหาสารคาม รวมไปถึงผู้พิพากษาในศาลจังหวัดมหาสารคาม รวม 14 ท่าน เป็นวิทยากรให้ความรู้ตลอดทั้งวัน

ก่อนเริ่มการอบรมมีการจัดกิจกรรมแนะนำตัวทำความรู้จักกันระหว่างสมาชิกสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดมหาสารคามและผู้พิพากษารวมไปถึงเจ้าหน้าที่ศาลจังหวัดมหาสารคามเพื่อสร้างความคุ้นเคยกัน โดยมี น.ส.สลิลทิพย์ อักษรนิตย์ ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม และ น.ส.ปุณยวีร์ ปุณยสิริวิทย์ ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม เป็นวิทยากรนำทำกิจกรรม แต่ละกิจกรรมสร้างรอยยิ้มและความสนุกสนานเรียกเสียงหัวเราะให้กับเด็กและเยาวชนที่มาร่วมอบรมได้อย่างมากมาย อาทิกิจกรรมแนะนำตัวประกอบจังหวะ สุ่มแจกป้ายชื่อตามหาเจ้าของตัวจริง ทำให้เด็กได้มีโอกาสพูดคุยทำความรู้จักกันได้เป็นอย่างดี

จากนั้นเป็นการพูดคุยและบรรยายให้ความรู้ในหัวข้อ "ศาลยุติธรรมกับสังคม" โดยนายอัครพันธ์ สัปปพันธ์ ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดมหาสารคาม ต่อด้วยหัวข้อ "กฎหมายเบื้องต้นสำหรับเยาวชน" โดย น.ส.เปรมยุดา อัศวโกวิทวัฒน์ ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม และนายอภิณัฐ เอี่ยมปรัชญา ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม เป็นวิทยากร จากนั้นเป็นการเสวนาเพื่อสร้างแรงบรรดาลใจและบันไดสู่ความสำเร็จให้กับเด็กและเยาวชน โดยมีผู้พิพากษาที่สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยในพื้นที่ มาบอกเล่าประสบการณ์ทั้งการเรียนการเตรียมตัวสอบผู้พิพากษาจนกระทั่งสามารถก้าวขึ้นมาเป็น "ท่านเปาบุ้นจิ้น" ได้ โดยมีนายวิชญา ตียะไพบูลย์สิน ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลจังหวัดมหาสารคาม นายกฤษณ์ ภูมิพัฒนศักดิ์ ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะชั้นต้นในศาลจังหวัดมหาสารคาม นางธมน แสนจันทร์ ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม และ น.ส.สุดหทัย ศรีสุข ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารภาม บอกเล่าเทคนิคถ่ายทอดประสบการณ์
  
ต่อมาในช่วงบ่ายมีการบรรยายหัวข้อ "สิทธิของผู้ต้องหา จำเลย และผู้เสียหายในคดีอาญา" โดย 
น.ส.นภสร สุขพันธรัชต์ ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม และ น.ส.สลิลทิพย์ อักษรนิตย์ ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม เป็นวิทยากรให้ความรู้เพื่อให้เด็กและเยาวชน นำไปถ่ายทอดความรู้ให้กับเพื่อนฝูงครอบครัวคนใกล้ตัวรวมไปถึงคนในชุมชนได้ทราบถึงสิทธิของตนเองเมื่อมีคดีความควรทำอย่างไรบ้าง อาทิ ในการเรียกร้องค่าเสียหายและการฟ้องคดีของผู้เสียหาย และสิทธิการประกันตัวของผู้ต้องหาและจำเลย

สุดท้ายเรียกว่าเป็น "ไฮไลท์" ของงานคือการศึกษาดูงาน "ศาลจำลอง" ครั้งนี้เด็กและเยาวชน จากสภาเด็กฯมหาสารคาม ได้มีโอกาสเข้าไปสัมผัสบรรยากาศในห้องพิจารณาคดีของจริงว่า เป็นอย่างไร อัยการ-โจทก์ นั่งฝั่งไหน จำเลยนั่งฝั่งไหน พยานที่ไปเบิกความนั่งตรงไหน ผู้พิพากษาออกนั่งบัลลังก์สวมชุดครุยแบบไหน โดยมีสาธิตการพิจารณาคดีออนไลน์และขั้นตอนการปล่อยชั่วคราว

รวมไปถึงการจำลองการพิจารณาคดี "ลักทรัพย์ในเวลากลางคืน" โดย น.ส.นภสร สุขพันธรัชต์  และคณะเจ้าหน้าที่งานบริการประชาชนและประชาสัมพันธ์เป็นผู้อธิบายขั้นตอนการปฏิบัติ  มีนายอภิณัฐ และนางสาวอรณภัทร ลุยวิกกัย ผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสารคาม รับบทบาทเป็นผู้พิพากษา ส่วนนางสาวเปรมยุดาซึ่งบรรยายกฎหมายในช่วงเช้ามารับบทบาทเป็นผู้เสียหายในคดี มีเจ้าหน้าที่ศาลอีกหลายคนสวมบทบาทเป็นพนักงานอัยการ ทนายความ และจำเลย กับให้ผู้แทนเยาวชนมีส่วนร่วมในศาลจำลองโดยให้เป็นจำเลยและพยานในคดี เพื่อให้เด็กและเยาวชนที่มาอบรมได้ชมศึกษาเข้าใจขั้นตอนและกระบวนการพิจารณาคดี และการตัดสินคดีของศาลยุติธรรม และยังเปิดโอกาสให้เด็กและเยาวชนซักถามเกี่ยวกับข้อสงสัยต่างๆ โดยผู้พิพากษาศาลจังหวัดมหาสาร ทุกท่านตอบแบบหมดเปลือกแต่เข้าใจได้ง่าย เพื่อให้เด็กและเยาวชนนำความรู้ไปถ่ายทอดให้คำแนะนำและคุ้มครองสิทธิคนในชุมชนได้จริงๆ และในช่วงท้ายของกิจกรรม ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลเปิดห้องทำงานให้เยาวชนทดลองนั่งโต๊ะทำงานของผู้พิพากษาหัวหน้าศาลพร้อมถ่ายภาพเป็นที่ระลึกและสร้างแรงบันดาลใจ
  
นายอัครพันธ์ สัปปพันธ์ ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดมหาสารคาม กล่าวว่า การจัดอบรมความรู้ให้กับสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดมหาสารคาม น่าจะเป็นศาลแรกของประเทศที่จัดกิจกรรมนี้เพื่อให้เด็กและเยาวชนที่ผ่านการอบรม ซึ่งกระจายอยู่ทุกตำบล นำความรู้ที่ได้ไปคุ้มครองสิทธิของผู้เสียหาย ผู้ต้องหา และจำเลย รวมไปถึงขั้นตอนการดำเนินกระบวนการพิจารณาในทางอาญาและทางแพ่งไปเผยแพร่ให้คนในชุมชนที่ตัวเองอยู่ได้ทราบ เชื่อว่าเยาวชนเหล่านี้มีศักยภาพในการช่วยศาลยุติธรรมเผยแพร่ความรู้คุ้มครองสิทธิผู้เสียหาย ผู้ต้องหาและจำเลยได้ และเป็นที่น่ายินดีว่าเมื่ออบรมเสร็จเยาวชนเกิดความรู้สึกว่าศาลไม่ใช่สถานที่ที่น่ากลัวอย่างที่เคยคิด เยาวชนเหล่านี้น่าจะเป็นเครือข่ายของศาลในการนำความยุติธรรมสู่ชุมชนได้ หากชุมชนเกิดข้อพิพาทไม่ว่าทางแพ่งหรือทางอาญา ศาลจังหวัดมหาสารคามไม่อยากเป็นที่พึ่งสุดท้ายของประชาชน แม้จะยังเป็นที่พึ่งแรกไม่ได้ แต่กฎหมายก็ให้หน้าที่และอำนาจแก่ศาลหลายประการให้ประชาชนนึกถึงเป็นหน่วยงานแรกๆได้  

นายอัครพันธ์ กล่าวว่า นอกจากการให้ความรู้แก่เยาวชนแล้ว สิ่งที่ศาลจังหวัดมหาสารคามได้รับคือมุมมองและความเห็นและข้อสงสัยต่อกระบวนการยุติธรรมที่เยาวชนยังสงสัย ซึ่งนับเป็นโอกาสดีที่ได้แลกเปลี่ยนกัน เพราะศาลต้องไม่เชื่อไปเองว่าเข้าใจสังคมดีแล้ว แต่ศาลต้องทำการบ้านและศึกษาเพื่อให้เข้าใจสังคมจริงๆ ส่วนสังคมก็ต้องไม่ปักใจเชื่ออะไรที่กล่าวถึงศาลเพียงเพราะฟังคำบอกมา เมื่อเยาวชนได้มารับรู้การทำงานของศาล เชื่อว่าเยาวชนเหล่านี้จะเป็นกลไกสำคัญที่ทำให้ศาลและชุมชนมีความใกล้ชิดกันมากขึ้น

ทางด้านนายรัตนพล คิดไร นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม ประธานสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดมหาสารคาม กล่าวว่า การอบรมให้ความรู้ทางกฎหมายของศาลจังหวัดมหาสารคามในวันนี้ ถือเป็นการเปิดประสบการณ์ของสภาเด็กฯ ที่ผ่านมาถ้าพูดเรื่องศาลจะรู้สึกกลัวมาก ถ้าต้องขึ้นศาลต้องเป็นเรื่องคอขาดบาดตาย แต่พอมาเข้ารับการอบรมครั้งนี้ได้พบมุมมองใหม่ เรื่องที่ท่านผู้พิพากษาได้มาให้ความรู้ทางกฎหมาย คิดว่าจะสามารถนำไปใช้ในชีวิตจริงได้ โดยเฉพาะ “ศาลจำลอง” ทำให้ได้ประสบการณ์ในการขึ้นศาล ได้เห็นภาพอย่างชัดเจนว่ามาศาลต้องทำอย่างไร การพิจารณาคดีมีขั้นตอนอย่างไร การตัดสินคดีเป็นอย่างไร สามารถนำไปเผยแพร่ให้คำแนะนำคนรอบข้าง เพื่อนฝูง ครอบครัว และคนในชุมชนที่ยังไม่เข้าใจขั้นตอนในชั้นศาลได้

การอบรมให้ความรู้ทางกฎหมายของศาลจังหวัดมหาสารคามแก่สภาเด็กและเยาวชนจังหวัดมหาสารคามในครั้งนี้ เรียกได้ว่าเป็นการสร้างเครือข่ายในการคุ้มครองสิทธิผู้เสียหาย ผู้ต้องหา และจำเลย ได้อีกทาง เด็กและเยาวชนที่ผ่านการอบรมในครั้งนี้จะเป็นมดงานช่วยศาลยุติธรรมในการคุ้มครองสิทธิของประชาชนได้เป็นอย่างดี

ทั้งนี้โครงการนี้เป็นการประสานความร่วมมือกับหน่วยงานของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ในจังหวัดมหาสารคาม