บวงสรวงตัด “ไม้จันทน์หอม” สร้างพระโกศจันทน์ - พระหีบจันทน์

6 ธันวาคม 2568 เวลา 12.19 น. ที่ อุทยานแห่งชาติ กุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์ พล.อ.อ.จารึก สนิทวงศ์ ณ อยุธยา นายทหารปฏิบัติการพิเศษราชองครักษ์ เป็นประธานในพิธีบวงสรวงตัดไม้จันทน์หอม สำหรับนำไปจัดสร้างพระโกศจันทน์และพระหีบจันทน์ ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

โดยมี นายสุชาติ ชมกลิ่น รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม , นางสาวซาบีดา ไทยเศรษฐ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม , นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร ,นายสิทธิชัย สวัสดิ์แสน ผู้ว่าราชการจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และ นายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช  เข้าร่วมในพิธีฯ

พล.อ.อ.จารึก ได้เริ่มพิธีด้วยการหลั่งน้ำเทพมนต์ เจิมขวานสำหรับใช้ตัดต้นจันทน์หอม จุดเทียนเงิน เทียนทอง ธูปที่โต๊ะบวงสรวง จุดธูปหางปักที่เครื่องบวงสรวง และจุดเครื่องทองน้อย โดยมี นายฉัตรชัย ปิ่นเงิน หัวหน้าฝ่ายโหรพราหมณ์ อ่านโองการบวงสรวง 

หลังจากนั้น พล.อ.อ.จารึก ได้เดินเข้าไปยังบริเวณหน้าต้นจันทน์หอมและทำการประพรมน้ำเทพมนต์ที่ต้นจันทน์หอม แล้วใช้ขวานฟันที่ต้นจันทน์หอม จำนวน 3 ต้น คือ ต้นหมายเลข 1,2 และ 3 ถือเป็นต้นปฐมฤกษ์ และโปรยดอกไม้รอบบริเวณต้นจันทน์หอม

สำหรับงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ตามโบราณราชประเพณีจะต้องใช้ต้นจันทน์ ที่ยืนต้นตายหรือ ต้นพราย ซึ่งจะส่งกลิ่นหอมตามหลักธรรมชาติ

ไม้จันทน์หอม สำหรับใช้ในงานพระราชพิธีฯ ครั้งนี้ เป็นต้นที่ขึ้นอยู่ตามธรรมชาติในพื้นที่อุทยานแห่งชาติกุยบุรี ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นต้นจันทน์หอมที่ขึ้นอยู่ในบริเวณเดียวกับที่เคยใช้ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เมื่อระหว่างวันที่ 25 - 29 ตุลาคม 2560 และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2551 และพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2558

โดยจากการสำรวจไม้จันทน์หอม ที่มีเส้นรอบวงเฉลี่ย 150 ซม. ความสูงเฉลี่ยเกิน 10 เมตร จำนวน 20 ต้น เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2568 พบว่ามีลักษณะและคุณภาพของต้นที่ค่อนข้างสมบูรณ์นำมาแปรรูปได้ จำนวน 10 ต้น ใช้ได้บางส่วน จำนวน 8 ต้น

และภายหลังจากพิธีบวงสรวงในครั้งนี้ จะดำเนินการตัดและแปรรูปตามระเบียบของทางราชการที่กำหนดไว้ พร้อมนำส่งมอบไม้ตามขนาดและจำนวนไม้ให้แก่สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร เพื่อดำเนินการจัดสร้างพระโกศจันทน์ พระหีบจันทน์ ท่อนฟืนไม้จันทน์ และช่อไม้จันทน์ ในลำดับต่อไป

ขณะนี้ พระโกศจันทน์และพระหีบจันทน์ ได้มีการออกแบบเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยมีนายสมชาย ศุภลักษณ์อำไพพร นายช่างประณีตศิลป์ เทคนิคพิเศษ สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร เป็นผู้ออกแบบและควบคุมการจัดสร้าง โดยพระโกศจันทน์ มีลักษณะเป็นทรงแปดเหลี่ยม มีการใช้ลวดลายไทยลงในรายละเอียด และมีพระนามาภิไธยประกอบอยู่ด้วย

ส่วนพระหีบจันทน์ เป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ตกแต่งฉลุด้วยลวดลายไทยอย่างวิจิตรงดงาม ทั้งนี้อยู่ในการดำเนินการของกรมศิลปากรและจะเปิดให้จิตอาสาที่มีฝีมือ เข้ามามีส่วนร่วมในการทำงานด้วย ทั้งนี้ เมื่อดำเนินการตัดต้นจันทน์หอมแล้วจะได้มีการปลูกต้นจันทน์หอมทดแทนในพื้นที่ธรรมชาติ จำนวน 10 ต้น ต่อไม้จันทน์หอม 1 ต้น ที่ตัดนำไปใช้ในงานพระราชพิธีฯ

ด้าน นางสาวซาบีดา กล่าวว่า หลังจากนี้ทางอุทยานแห่งชาติกุยบุรีจะดำเนินการตัด และแปรรูปไม้จันทน์เป็นแผ่น ก่อนที่นำส่งมอบให้แก่สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากรนำไปฉลุทำลวดลายเพื่อใช้ดำเนินการตามแผนงานที่วางไว้ ให้มีความวิจิตรงดงาม และสมพระเกียรติ

ในส่วนของความคืบหน้าในการจัดสร้างพระเมรุมาศ ขณะนี้การออกแบบพระเมรุมาศและอาคารประกอบ ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงอยู่ระหว่างขั้นตอนการปรับปรุงแบบ ลงรายละเอียดองค์ประกอบต่างๆ   

อย่างไรก็ตาม กระทรวงวัฒนธรรมมีความพร้อมทุกด้านที่จะถวายงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพให้ความสมพระเกียรติอย่างที่สุด ซึ่งได้มีการประชุมติดตามความคืบหน้าทุกสัปดาห์