เพจดังเล่าประวัติ "ปราสาทหินพนมรุ้ง" โผล่เอ็มวี "ลิซ่า" ช่วยปลุกกระแส

เพจเฟซบุ๊ก “โบราณนานมา” โพสต์ข้อความว่า ต้นแบบน่าจะมาจาก “ปราสาทหินพนมรุ้ง” ในอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ “ลลิษา มโนบาล” หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ลิซ่า แบล็กพิงก์”  สมาชิกของวงเกิร์ลกรุปเกาหลีใต้แบล็กพิงก์ เกิดที่จังหวัดบุรีรัมย์ และเติบโตที่กรุงเทพมหานคร

ใน MV เพลงใหม่ของ “ลิซ่า แบล็กพิงก์” (ลิงก์ https://www.youtube.com/watch?v=awkkyBH2zEo) ในบางช่วงจะมีฉากปราสาทหิน แอดมินคิดว่าต้นแบบน่าจะมาจาก “ปราสาทหินพนมรุ้ง” ในอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ จังหวัดบ้านเกิดของ “ลิซ่า แบล็กพิงก์”

“ปราสาทหินพนมรุ้ง” ตั้งอยู่ที่อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง ตำบลตาเป๊ก อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นโบราณสถานที่มีคุณค่าทางด้านประวัติศาสตร์มาก เพราะสะท้อนถึงอิทธิพลของวัฒนธรรมเขมรในภาคอีสานของประเทศไทย โดยปราสาทแห่งนี้สันนิษฐานว่าเป็นเทวสถานในศาสนาฮินดู ไศวะนิกาย สร้างราวพุทธศตวรรษที่ 15 และต่อเติมเรื่อยมาจนถึงพุทธศตวรรษที่ 18

ปราสาทพนมรุ้งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติเมื่อ วันที่ 8 มีนาคม 2478 และได้รับการบูรณะครั้งใหญ่เมื่อ 2514 โดยวิธีอนัสติโลซิส (Anastylosis) คือการนำชิ้นส่วนของปราสาทที่พังทลายลงมากลับเข้าตำแหน่งเดิม และบูรณะแล้วเสร็จใน 2531

ปราสาทประธานเป็นศูนย์กลางของพื้นที่โดยรอบ ซึ่งสะท้อนคติจักรวาลวิทยาของเขาไกรลาศ อันเป็นที่ประทับของพระศิวะนั่นเอง มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสย่อมุมมีมุขสามทิศ แต่ทางทิศตะวันออกทำเป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าเรียกว่ามลฑป

ปราสาทประธานสร้างจากหินทรายมีชื่อเรียกอีกชื่อว่า “ครรภคฤหะ” หรือถ้ำของโยคี สร้างแบบมิดชิด แสงเข้าได้น้อย ไม่มีการแกะสลักที่สวยงามเท่าด้านนอก สันนิษฐานว่าอาจเป็นการสร้างเลียนแบบถ้ำที่พราหมณ์หรือพรตใช้บำเพ็ญตบะ และเป็นพื้นที่สงวนเฉพาะพราหมณ์ ส่วนมลฑปสันนิษฐานว่าใช้เป็นพื้นที่ประกอบพิธีกรรมหรือประดิษฐานเทวรูป

นอกเหนือจากสถาปัตยกรรมที่สวยงามของปราสาทพนมรุ้งแล้ว ยังมีงานประติมากรรมชิ้นเอกของปราสาทพนมรุ้งคือ “ภาพจำหลัก” โดยภาพจำหลักมีทั้งส่วนที่เป็นหน้าบัน ซุ้มบัญชร และทับหลัง โดยทับหลังที่คนไทยรู้จักกันดีคือ “ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์” ที่อยู่ภายใต้หน้าบัน “พระศิวนาฏราช” ทางด้านหน้าสุดของปราสาทประธาน ปราสาทพนมรุ้งมีความงดงามทั้งด้านประติมากรรมและสถาปัตยกรรม แต่จะยิ่งงดงามแลดูมีมนต์ขลังมากขึ้นเมื่อแสงพระอาทิตย์ลอด 15 ช่องประตู ในช่วง 4 ครั้งของแต่ละปี

บรรณานุกรม ศิลปวัฒนธรรม. แสงอาทิตย์ลอด 15 ช่องประตูปราสาทพนมรุ้ง มหัศจรรย์เมืองไทยกับเรื่องดวงของปราสาท. https://www.silpa-mag.com/art/article_30352. (สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2564)