เรื่องย่อ หนึ่งด้าวฟ้าเดียว (เต็มเรื่อง)

บทโทรทัศน์โดย : เอกลิขิต

กำกับการแสดงโดย : กิตติศักดิ์ ชีวาสัจจาสกุล

ผลิตโดย : บริษัท ทีวีซีน จำกัด

ควบคุมการผลิตโดย : ณัฏฐนันท์ ฉวีวงษ์

ในรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศแห่งกรุงศรีอยุธยาเป็นยุคสมัยที่สงบสุข ปราศจากศึกใหญ่มาหลายปีแต่ก็ยังมีภัยจากพวกขุนนางทุจริตฉ้อราษฎร์บังหลวงที่คอยรังแกประชาชนตาดำๆ อยู่ แต่ก็ยังโชคดีที่มี เสือขุนทองคอยช่วยเหลือพวกชาวบ้านจากเงื้อมมือขุนนางชั่วและปล้นพวกเศรษฐีหน้าเลือดมาช่วยคนยากจนเป็นเหมือนวีรบุรุษของเหล่าคนยากขุนทองมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วและได้รับความช่วยเหลือจากชาวบ้านทำให้พ้นเงื้อมมือของทางการมาได้ตลอด

จนกระทั่งวันหนึ่ง ขุนทองก็ได้พบกับพระสมุทรวาณิช ขุนนางใหญ่ผู้ร่ำรวยซึ่งเป็นชาวโต้ระกี่ (ตุรกี)ซึ่งขุนทองจำได้แม่นยำ ว่าพระสมุทรวาณิชก็คือคนเดียวกับ"โจรสลัดตาเขียว" ผู้โหดเหี้ยม ที่เคยฆ่าล้างครอบครัวของตนทำให้ชีวิตตนต้องพลิกผันมาเป็นจอมโจรขุนทองอย่างทุกวันนี้ขุนทองตั้งใจจะล้างแค้นก่อนจะสืบได้ว่าพระสมุทรวาณิชจะจัดงานแต่งงานให้ลูกสาวคนสวยชื่อสาลิกากับ หลวงเทพทินกร ขุนนางหนุ่มรูปงามขุนทองเลยคิดจะบุกฆ่าพระสมุทรในงานนี้แต่แผนการของขุนทองก็เกิดผิดพลาดทำให้ต้องจับตัวสาลิกาเป็นตัวประกันเพื่อช่วยให้ตนหนีรอดมาได้

ขุนทองได้รับบาดเจ็บสาหัสแต่ก็ยังพาสาลิกาหนีเข้าป่าไปจนได้สาลิกาเห็นขุนทองอาการหนัก เลยคอยดูแลด้วยความเป็นห่วงในขณะเดียวกันขุนทองก็คอยปกป้องสาลิกาจากพวกโจรที่คิดร้าย จนเกิดเป็นความผูกพันกันขึ้นอย่างไม่รู้ตัวแต่ทั้งคู่ก็ต้องหักห้ามใจไว้ เพราะสาลิกามีหลวงเทพทินกรแล้วส่วนขุนทองก็ท่องขึ้นใจตลอดเวลาว่าสาลิกาเป็นลูกสาวของศัตรูที่ฆ่าครอบครัวของตนขุนทองพาสาลิกากลับมาส่งบ้านอย่างปลอดภัย โดยที่ทั้งคู่ต้องจากกันด้วยความสับสนในใจ

สาลิกาพยายามไม่คิดฟุ้งซ่านและคิดจะเป็นภรรยาที่ดีของหลวงเทพทินกรแต่หลวงเทพกลับรังเกียจสาลิกาเพราะสาลิกาหายไปกับโจรหลายวัน เป็นหญิงมีมลทินซะแล้วสาลิกาเสียใจที่หลวงเทพไม่เชื่อในความบริสุทธิ์ของตนจนถึงกับคิดจะฆ่าตัวตายเพื่อหนีความอับอายแต่ขุนทองกลับช่วยชีวิตสาลิกาเอาไว้ได้ทันทำให้ทั้งคู่เปิดใจให้กันและตกลงที่จะใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันขุนทองตัดสินใจใช้ชีวิตอย่างเงียบๆกับสาลิกาจนมีลูกด้วยกันคือขันทอง วัย 5 ขวบ พระสมุทรวาณิชก็ตามตัวเจอและฉวยโอกาสที่ขุนทองพาลูกไปหาของป่าก็บุกลักพาตัวลูกสาวกลับไปขุนทองรู้เรื่องก็พาลูกชายออกตามหาสาลิกาโดยบุกไปที่เรือนของพระสมุทรแต่กลับเจอพระสมุทรกับหลวงเทพฆ่ากันตายจนหมด

เพราะทั้งคู่หักหลังกันเรื่องผลประโยชน์การค้าขุนทองไม่ติดใจความแค้นเก่าอีกเพราะถือว่ากรรมตามสนองแล้ว แต่ก่อนตายพระสมุทรก็สารภาพผิดและบอกว่าตนได้ส่งสาลิกาเข้าวังไปเป็นคุณท้าวในวังแล้วขุนทองมาขอความช่วยเหลือจาก มิ่งอดีตชาวบ้านยากจนที่ตนเคยช่วยไว้ซึ่งตอนนี้กลายเป็นเศรษฐีไปแล้วมิ่งช่วยขุนทองสุดความสามารถจนรู้ข่าวร้ายว่าสาลิกาได้ฆ่าตัวตายอยู่ในวังไปแล้วขุนทองเสียใจถึงที่สุด แต่ไม่เชื่อว่าสาลิกาจะฆ่าตัวตายเลยพาขันทองไปฝากพระภิกษุไว้ก่อนที่ตนเองจะหาทางสืบความจริงเกี่ยวกับการตายของสาลิกาให้ได้ แต่นั่นกลับเป็นครั้งสุดท้าย ที่ขันทองได้เห็นพ่อเพราะขุนทองไม่ได้กลับมาหาลูกอีกเลย

กาลเวลาผ่านไปในรัชสมัยของพระเจ้าเอกทัศแห่งกรุงศรีอยุธยาไม่กี่ปีหลังจากพระเจ้าอลองพญาแห่งกรุงอังวะทรงยกทัพมาล้อมอยุธยาแต่กลับสิ้นพระชนม์ไปก่อนจะทำสงครามจบกรุงศรีอยุธยาก็กลับสู่ความสงบสุขอีกครั้งหนึ่ง ประเทศต่างๆพากันส่งเรือสำเภาบรรทุกเครื่องราชบรรณาการมายังกรุงศรีอยุธยาเช่นเดียวกับเรือสำเภาจากเมืองโต้ระกี่ (ตุรกี)ที่ส่งเครื่องราชบรรณาการมาพร้อมกับ สิขันทิน ขันทีคนใหม่ที่ได้รับมอบหมายให้เข้าไปทำหน้าที่อยู่ในฝ่ายในของวังหลวงสามปีผ่านไป แมงเม่า ลูกสาวของเศรษฐี มิ่งแห่งบ้านนางเลิง กำลังอยู่ในวัยแตกเนื้อสาวมีชายหนุ่มมากมายหมายปองสาวน้อยคนนี้แต่ว่าแมงเม่าไม่เคยยอมตกลงปลงใจรับหมั้นผู้ชายคนใดเศรษฐีมิ่งก็ไม่สามารถบังคับแมงเม่าได้เพราะแมงเม่ามีนิสัยแก่นแก้ว ดื้อรั้น เอาแต่ใจ ไม่ยอมคน อีกทั้งกรมขุนวิมล (เม่า)เชื้อพระวงศ์ชั้นสูงผู้มีบุญคุณกับแมงเม่าและครอบครัวเคยขอร้องไว้ว่าอย่าบังคับใจแมงเม่าเศรษฐีมิ่งจึงไม่กล้าขัดพระทัย

แมงเม่ามีความสามารถอ่านออกเขียนได้ผิดจากหญิงสาวทั่วไปเนื่องจากที่บ้านเศรษฐีมิ่งเป็นโรงทำกระดาษและซ่อมแซมสมุดหนังสือต่างๆ สิ่งที่แมงเม่าสนใจเป็นพิเศษก็คือกลอักษรแมงเม่ามักจะใช้เวลาว่างศึกษาหาความรู้เรื่องกลบทเหล่านั้นจาก ม่วง พี่ชายแท้ๆ อยู่เสมอม่วงเป็นลูกชายคนโตของเศรษฐีมิ่งเศรษฐีมิ่งจึงหวังจะให้ม่วงมีบุตรสืบสกุลและสืบทอดกิจการทำกระดาษของครอบครัว แต่ม่วงกับ อิน เมียสาวไม่เคยมีความสัมพันธ์กันเลยแม้แต่ครั้งเดียวเพราะทุกครั้งอินมักจะโวยวายว่าผีของอิ่ม พี่สาวแท้ๆของอินที่เป็นเมียคนแรกของม่วงจะมาหักคอเธอความสัมพันธ์ของทั้งคู่จึงไม่ค่อยราบรื่นนักม่วงจึงมักจะไปพักค้างคืนอยู่กับ ยี่สุ่นโสเภณีในโรงรับชำเราเป็นประจำม่วงมักจะมีเรื่องราวชกต่อยกับ กล้านักเลงหัวไม้จากบ้านริมโรงฆ้อง แต่กล้าก็มักจะแพ้ม่วงเสมอกล้าแค้นมากและคิดจะหยามม่วงด้วยการเอาแมงเม่าเป็นเมียให้ได้

ระหว่างเที่ยวเล่นอยู่ในเมืองแมงเม่าเห็นที่หน้าร้านขายเครื่องหอมมีทหารมายืนคุ้มกันใครบางคนอยู่ จึงหยุดรอดู แต่กลับถูกพวกทหารไล่แมงเม่าไม่พอใจมาก จึงมีเรื่องทะเลาะเบาะแว้งกันออกพระศรีขันทินขันทีหนุ่มที่อยู่ในร้านเครื่องหอมได้ยินเสียงเอะอะก็ออกมาดูและได้ช่วยเหลือแมงเม่าไว้ก่อนที่จะถูกทำร้ายเมื่อเห็นหน้าแมงเม่า ออกพระศรีฯก็รู้สึกคุ้นเคยกับแมงเม่าอย่างประหลาดลูกน้องทั้งสองของแมงเม่าเห็นหน้าออกพระศรีฯ ก็ตกใจรีบลากแมงเม่ากลับไปทันที แมงเม่าไม่เข้าใจว่าทำไมจึงไปถามกับม่วงม่วงบอกว่าออกพระศรีขันทิน เป็นขันทีที่ใหญ่ที่สุดในวังมีหน้าที่คอยควบคุมเหล่านางในอยู่ที่ฝ่ายในแมงเม่าได้ยินเช่นนั้นก็รู้สึกหวาดกลัวออกพระศรีฯที่ไม่รู้ว่าจะเป็นชายหรือหญิงกันแน่แต่ความจริงแล้วออกพระศรีขันทินก็คือ ขันทองจารบุรุษที่จำเป็นต้องปลอมตัวเป็นขันทีแทนสิขันทินที่เสียชีวิตและเข้าไปยังฝ่ายในเพื่อสืบหาสาเหตุการตายอย่างเป็นปริศนาของพ่อและแม่ของเขาในวังด้วย โดยมี พันหาญคอยให้ความช่วยเหลืออย่างลับๆ อยู่ภายนอกวัง

เมื่อสมัยที่ขันทองเป็นเด็กก็เคยเจอกับแมงเม่ามาแล้วและยังได้ช่วยชีวิตแมงเม่าที่แอบไปว่ายน้ำเล่นคนเดียวไม่ให้จมน้ำด้วย จึงไม่แปลกที่แมงเม่ารู้สึกเหมือนคุ้นเคยกับขันทีหนุ่มเพียงแต่แมงเม่ายังนึกไม่ออกว่าขันทีหนุ่มคือคนเดียวกับพี่ขันทองของเธอ ขันทองเองก็คลับคล้ายคลับคลาแมงเม่าเช่นกันแต่ตอนที่เขาเจอกับแมงเม่าสมัยเด็กนั้น แมงเม่ายังใช้ชื่อเก่าว่าหลงหญิงสาวเพิ่งจะมาเปลี่ยนชื่อแก้เคล็ดภายหลังเพราะป่วยหนัก ณเวลานั้น ทั้งคู่จึงยังจดจำกันไม่ได้

แมงเม่าปลอมตัวเป็นชายก่อนจะแอบหนีจากเรือนเพื่อหนีการดูตัวและไปสมทบกับพวกของม่วงที่ไปเที่ยวงานสมโภชพระนครระหว่างนั้น แมงเม่ากับ ติ่น และ ผล ลูกน้องคนสนิทเห็นฉนวนที่สร้างไว้ให้เหล่านางในมาส่องดูงานสมโภชภายนอกพระราชวัง ก็พากันไปแอบดูเหล่านางใน ทันใดนั้นเหล่าขันทีก็ออกมาจากฉนวนแล้วลงมือทุบตีคนที่แอบดูเหล่านางในอย่างไม่ปรานี แมงเม่ากำลังจะวิ่งหนี แต่กลับสะดุดหกล้มขันทีคนหนึ่งกำลังเงื้อกระเบนหวายใส่แมงเม่า แต่ออกพระศรีฯเห็นเข้าก็ร้องห้ามไว้เพราะจำแววตาของแมงเม่าได้ว่าเป็นหญิงคนเดียวกับที่เจอที่ร้านเครื่องหอม แมงเม่าเห็นออกพระศรีฯ ก็ตกใจรีบพาติ่นกับผลวิ่งหนีไปโดยไม่ได้ขอบคุณชายหนุ่มที่ช่วยเธอไว้ได้อีกหน

กล้าให้คนมาสู่ขอแมงเม่าที่บ้านแมงเม่าโกรธมากจึงไปดักรอสั่งสอนกล้าแต่หญิงสาวกลับได้พบกับ ออกญาสีหราชเดชะที่ถูกทำร้ายจนปางตาย ก่อนตายออกญาสีหราชเดชะฝากกล่องใบบอกที่สลักเสลาเป็นรูปปีกผีเสื้องดงามไว้กับแมงเม่าเมื่อแมงเม่าเปิดออกดูด้านในก็พบว่าใบบอกถูกเขียนเป็นรหัสลับที่อ่านไม่ออกแมงเม่าจึงฝากใบบอกไว้กับม่วงไว้ก่อนเพื่อความปลอดภัยขณะเดียวกันกรมขุนวิมลก็ทรงให้ออกพระศรีขันทินไปรับตัวแมงเม่าเข้ามาในวังหลวงเพื่อช่วยแก้กลอักษรที่ฝ่ายตำหนักของ เจ้าจอมเพ็ญส่งมาแต่ไม่มีผู้ใดในตำหนักของกรมขุนวิมลสามารถแก้กลอักษรนั้นได้

เมื่อขันทองหรือออกพระศรีขันทินเดินทางมารับแมงเม่าที่บ้านเศรษฐีมิ่ง ก็ต้องแปลกใจเมื่อรู้ว่าแมงเม่าก็คือหลงเด็กหญิงที่เขาเคยช่วยชีวิตไว้เมื่อวัยเด็กนั่นเองขันทองต้องหักห้ามใจ ไม่สามารถเปิดเผยตัวตนให้แมงเม่ารู้ได้เพราะยังอยู่ในหน้าที่การเป็นจารบุรุษขณะที่แมงเม่ากลัวออกพระศรีฯ มากเพราะได้ยินกิตติศัพท์มาว่าออกพระศรีฯ เป็นคนดุร้ายแถมยังเป็นขันทีกึ่งหญิงกึ่งชายอีกด้วยกลอักษรที่เจ้าจอมเพ็ญส่งมาซึ่งมีความสลับซับซ้อนมากแม้แต่แมงเม่าเองก็ยังจนปัญญาขันทองเห็นกลอักษรนั้นก็ดูออกทันทีว่าเป็นกลอักษรที่ใช้วิธีการอ่านแบบตารางหมากรุกจึงช่วยสอนแมงเม่าโดยให้แมงเม่าสัญญาว่าจะเก็บเรื่องที่เขาเป็นคนสอนไว้เป็นความลับทำให้ขันทองกับแมงเม่าได้ใกล้ชิดกันมากขึ้นขันทองต้องหักห้ามใจอย่างหนักที่จะไม่หลุดปากบอกแมงเม่าว่าเขาคือพี่ขันทองของน้องหลง

ขณะที่แมงเม่าเองก็เริ่มรู้สึกว่าออกพระศรีฯ ที่ใครๆ ว่าดุร้ายนั้นที่จริงไม่ได้ดุร้ายเลย ซ้ำยังอบอุ่น ใจดีอีกต่างหากกลอักษรที่ขันทองช่วยสอนจนแมงเม่าถอดข้อความได้ทำให้แมงเม่าได้รับความชื่นชมและได้รับบำเหน็จรางวัลเป็นอันมากเจ้าจอมเพ็ญไม่พอใจมากที่แมงเม่าสามารถถอดกลอักษรที่สลับซับซ้อนนี้ได้เพราะนางต้องการหักหน้ากรมขุนวิมลต่อหน้าพระเจ้าเอกทัศเจ้าจอมเพ็ญเป็นเจ้าจอมคนโปรดของพระเจ้าเอกทัศแต่นางกลับไม่พอใจอยู่แค่นั้นเพราะนางต้องการเป็นแม่หยั่วเมืองผู้มีอำนาจสูงที่สุดในแผ่นดินนางจึงพยายามทำทุกอย่างเพื่อให้มีพระหน่อกับพระเจ้าเอกทัศแม้กระทั่งจ่ายเงินให้ขรัวเถื่อนจากพม่าใช้วิธีการทางไสยศาสตร์เพื่อให้ตัวเองประสบความสำเร็จ โดยมี จมื่นศรีสรรักษ์ญาติผู้น้องของเจ้าจอมเพ็ญ และ เลื่อน ข้าหลวงคนสนิทคอยปกปิดความผิดให้แมงเม่าตัดสินใจปรึกษาเรื่องใบบอกของออกญาสีหราชเดชะที่ถูกเขียนเป็นรหัส ขันทองจึงช่วยสอนวิธีการถอดรหัสเบื้องต้นให้การได้อยู่ใกล้ชิดกันบ่อยๆทำให้ขันทองเผลอมองแมงเม่าด้วยความรัก

เยื้อนนางทาสที่เป็นทาสรับใช้ของขันทองเห็นเข้า ก็ไม่พอใจมากเพราะนางแอบหลงรักออกพระศรีขันทินรูปงามอยู่นางเยื้อนเคยเป็นลูกขุนนางใหญ่แต่ตกอับเพราะบิดาต้องโทษประหารชีวิตเมื่อครั้งผลัดแผ่นดินคราวก่อน ส่วนตัวเองก็ต้องตกมาเป็นทาสตามเรือนต่างๆจนได้มาอาศัยอยู่ที่ฝ่ายในกับออกพระศรีขันทินนางเยื้อนยอมไม่ได้ที่เห็นออกพระศรีฯ ชอบพอแมงเม่าคืนนั้นนางเยื้อนจึงบุกเข้าไปในห้องนอนและเสนอตัวบำบัดความต้องการให้กับออกพระศรีฯแต่ขันทองกลับไล่นางออกไปอย่างไม่ไยดีนางเยื้อนโกรธแค้นที่ถูกปฏิเสธจึงนำความลับเรื่องใบบอกของแมงเม่า และเรื่องที่ออกพระศรีฯไม่ใช่ขันทีจริงๆ ไปบอกจมื่นศรีสรรักษ์เมื่อจมื่นศรีสรรักษ์รู้ว่าใบบอกของออกญาสีหราชเดชะอยู่ในมือของม่วง ก็ส่ง ขุนแผลงฤทธิ์ ลูกน้องคนสนิทมาตามล่าตัวม่วงเมื่อกล้ารู้ ก็รีบตามขุนแผลงฤทธิ์มาช่วยจัดการกับม่วงม่วงกับกล้าต่อสู้กันที่โรงรับชำเราม่วงแทงพลาดไปโดนยี่สุ่นจนเสียชีวิต

ขุนแผลงฤทธิ์กล่าวหาว่าม่วงฆ่าคนตายม่วงจึงต้องหนีหัวซุกหัวซุนไปขอความช่วยเหลือจากพันหาญเมื่ออินรู้เข้าก็ขอตามม่วงไปด้วยเพราะยังไงม่วงก็เป็นสามีของนางพันหาญจึงพาม่วงกับอินไปซ่อนตัวอยู่กับพระยาตากก่อนขุนแผลงฤทธิ์กับกล้าบุกไปถึงบ้านเศรษฐีมิ่งแล้วชิงใบบอกของออกญาสีหราชเดชะไป ก่อนจะเผาบ้านเศรษฐีมิ่งจนไม่เหลือซากเมื่อขันทองได้ข่าวว่านางเยื้อนนำข่าวเรื่องใบบอกไปแจ้งกับจมื่นศรีสรรักษ์จึงรีบตามไปปิดปากนางเยื้อนเสียก่อนที่จะเกิดความเสียหายแก่ประเทศชาติไปมากกว่านี้แต่ทว่าเอกสารที่ขุนแผลงฤทธิ์ช่วงชิงไปจากแมงเม่าได้นั้นกลับเป็นเพียงเพลงยาวที่ขันทองเขียนเป็นรหัสลับให้แมงเม่าพระยาพลเทพผู้ที่อยู่เบื้องหลังการส่งใบบอกที่เป็นความลับทางราชการไปให้ฝ่ายอังวะ จึงเห็นว่านางเยื้อนเป็นคนโกหก ดังนั้นเรื่องออกพระศรีฯ ไม่ได้เป็นขันทีจริง ก็น่าจะโกหกเช่นกัน

ขันทองจึงรอดตัวไปได้ แต่ พระยากำแหง หรือ ออกญาวังกลับไม่เชื่อเช่นนั้น เพราะเขาสงสัยท่าทางของออกพระศรีฯที่ดูเฉลียวฉลาด ไม่เหมือนขันทีทั่วไปจึงคอยจับตาดูออกพระศรีฯ ไม่ให้คลาดสายตา

หลังจากที่บ้านถูกไฟไหม้จนหมดเนื้อหมดตัวเศรษฐีมิ่งจึงตัดสินใจจะอพยพไปอยู่กับญาติที่เมืองอื่นแต่ก็เป็นห่วงแมงเม่าว่าจะไม่ปลอดภัยจากคนที่ไม่หวังดีเศรษฐีมิ่งจึงตัดสินใจจะให้แมงเม่าไปอยู่ในความดูแลของกรมขุนวิมลในวังหลวงแมงเม่าจำเป็นต้องยอมเพราะไม่อยากให้ทุกคนเดือดร้อนเมื่อเข้าไปอยู่ในวังแล้วขันทองกับแมงเม่าก็ยิ่งได้ใกล้ชิดกันมากขึ้นจากการรับใช้กรมขุนวิมล ทำให้ทั้งสองยอมรับหัวใจตัวเองว่ามีความรักให้กันแต่ขันทองก็ยังไม่ได้สารภาพความจริงกับแมงเม่าว่าที่จริงเขาคือใคร เพราะหน้าที่ของจารบุรุษที่ยังค้ำคออยู่

ขณะที่แมงเม่าก็สับสนว่าตนเองไปรักใคร่ชอบพอกับชายที่เป็นขันทีได้อย่างไรแต่แม้จะหนีเข้าไปพึ่งบารมีของกรมขุนวิมลในวังหลวงแล้วแมงเม่าก็ยังไม่หมดเคราะห์เพราะเจ้าจอมเพ็ญจำได้ว่าแมงเม่าเป็นคนถอดกลอักษรได้เจ้าจอมเพ็ญจึงพยายามหาทางกำจัดแมงเม่าออกไปจากตำหนักของกรมขุนวิมล เจ้าจอมเพ็ญได้ยินมาว่า พระองค์เจ้าเชษฐ์พระราชโอรสของพระเจ้าเอกทัศทรงต้องการตัวแมงเม่าให้ไปถวายงานเจ้าจอมเพ็ญจึงฉวยโอกาสตอนที่กรมขุนวิมลล้มป่วยเร่งรัดจะพาแมงเม่าไปถวายงานให้พระองค์เจ้าเชษฐ์แมงเม่าน้อยใจที่ออกพระศรีฯ ไม่ยอมช่วยแต่ในที่สุดออกพระศรีฯก็เชือดแขนตัวเองให้เลือดออกแล้วออกอุบายโกหกว่าแมงเม่ากำลังมีระดู ทำให้พระองค์เจ้าเชษฐ์ที่ทรงเชื่อโชคลางไม่ทรงต้องการให้แมงเม่าไปถวายงานอีกแต่นั่นก็ยิ่งทำให้เจ้าจอมเพ็ญชิงชังและจ้องจะหาเรื่องแมงเม่าให้ได้ออกญาวังฯยังคงติดใจเรื่องที่นางเยื้อนบอกว่าออกพระศรีฯ ไม่ใช่ขันทีจริง

หลังจากคอยจับตาดูออกพระศรีฯ มาพักใหญ่ ออกญาวังฯจึงลอบเข้ามาในทิมที่พักของออกพระศรีฯ เพื่อหาหลักฐานขณะที่ออกพระศรีฯ ออกไปถวายการรับใช้ที่ตำหนักแต่ว่าแมงเม่าที่กำลังมาหาออกพระศรีฯ เจอเข้าเสียก่อนแมงเม่าจึงแกล้งทำเป็นผีหลอกจนออกญาวังฯ รีบวิ่งหนีออกไปเมื่อออกพระศรีฯ รู้เรื่องจากแมงเม่าก็ยิ่งต้องระมัดระวังตัวให้มากขึ้นเพราะมีคนคอยจ้องจับผิดอยู่มากมายแมงเม่าอยากรู้ว่าทำไมออกญาวังฯถึงต้องลอบเข้าทิมที่พักของออกพระศรีฯ แต่ออกพระศรีฯก็ไม่ยอมตอบคำถามของแมงเม่า ทำให้แมงเม่าค้างคาใจมากกรมขุนวิมลประชวร แมงเม่าจึงต้องคอยดูแลอย่างใกล้ชิดทำให้เหน็ดเหนื่อยมาก

ระหว่างกลับที่พักแมงเม่าก็ถูกโขลนที่เป็นคนของเจ้าจอมเพ็ญชนจนล้มขวางทางเดินของเจ้าจอมเพ็ญและแมงเม่าก็ยังต่อปากต่อคำกับเจ้าจอมเพ็ญซึ่งเป็นโทษร้ายแรงเจ้าจอมเพ็ญจึงได้โอกาสหาเรื่องลงโทษแมงเม่าแต่กรมขุนวิมลขอลงโทษแมงเม่าเองกรมขุนวิมลมีรับสั่งให้แมงเม่าไปสงบสติอารมณ์และทบทวนสิ่งที่ประพฤติลงไปที่ท้ายสระน้ำหลังวิหารในวัดพระศรีสรรเพชญซึ่งเป็นที่เก็บพระโกศและพระอัฐิของเหล่าเชื้อพระวงศ์ในตอนกลางคืนเป็นการลงโทษ ระหว่างการลงโทษในคืนนั้นขันทองก็แอบเข้าไปอยู่เป็นเพื่อนแมงเม่าด้วยทั้งคู่จึงได้โอกาสช่วยกันถอดรหัสจากใบบอกของออกญาสีหราชเดชะและได้พบว่าเนื้อหาในใบบอกนั้นเป็นข้อมูลทางการทหารของอยุธยา และรายชื่อขุนนางที่ต้องการสวามิภักดิ์กับทางอังวะ

แมงเม่าบอกขันทองว่าใบบอกนี้มาพร้อมกับกล่องใบบอกที่มีลวดลายปีกผีเสื้อขันทองเอะใจเพราะว่าลายปีกผีเสื้อนั้นเป็นลายประจำตัวของเจ้าจอมเพ็ญ ทั้งคู่จึงสงสัยว่าเจ้าจอมเพ็ญจะมีส่วนรู้เห็นในเรื่องนี้ขันทองแค้นใจมากเพราะนั่นเท่ากับว่าเจ้าจอมเพ็ญเกี่ยวข้องกับการตายของเสือขุนทองด้วย

ในงานวันเพ็ญวันมาฆบูชาเจ้าจอมเพ็ญหาเรื่องให้มีการประกวดประขันกันระหว่างตำหนักว่าตำหนักไหนจะจัดดอกไม้บูชาพระได้งดงามกว่ากันเจ้าจอมเพ็ญสั่งให้นางเลื่อนเข้ามาตีสนิทกับแมงเม่าแล้วอาสาจะพาไปเก็บดอกไม้มาจัดพานบูชาพระด้วยกันแมงเม่าหลงเชื่อคำชักชวนของนางเลื่อนจึงไปพบที่นัดหมายโดยไม่ยอมบอกใคร แต่บังเอิญ เป้าเพื่อนนางในในตำหนักกรมขุนวิมลเห็นแมงเม่าแอบออกไปตามลำพังคนเดียวจึงไปบอกกับออกพระศรีฯ ออกพระศรีฯ เป็นห่วงจึงรีบตามไปแมงเม่ารออยู่จนมืดค่ำ ก็ไม่มีทีท่าว่านางเลื่อนจะมาขณะที่กำลังจะกลับแมงเม่าก็ได้ยินเสียงน้ำดังมาจากอ่างแก้วที่มีคนเล่าลือกันว่าคุณท้าวลูกครึ่งโต้ระกี่เคยมากระโดดน้ำเสียชีวิตที่นี่แมงเม่าไม่กลัวผี จึงเดินไปพิสูจน์ให้เห็นกันชัดๆ ระหว่างที่ก้มๆเงยๆ อยู่ริมอ่างแก้วนั้นนางเลื่อนก็ลอบเข้ามาผลักแมงเม่าจนตกสระน้ำไปแมงเม่าว่ายน้ำไม่เป็นเกือบจะจมน้ำตายอยู่แล้ว จู่ๆก็เหมือนมีใครคนหนึ่งมาช่วยพยุงแมงเม่าไว้ให้ลอยอยู่เหนือน้ำออกพระศรีฯ ตามมาเจอแมงเม่ากำลังใกล้จะหมดสติเต็มทีจึงรีบกระโดดลงไปช่วยแมงเม่าขึ้นมาจากน้ำได้ทันท่วงที

แผนการของเจ้าจอมเพ็ญจึงล้มเหลวอีกครั้งหลังจากแมงเม่าจมน้ำ ก็เจ็บไข้ได้ป่วยอยู่หลายวันออกพระศรีฯ ก็คอยดูแลอาการอย่างใกล้ชิดเมื่อแมงเม่าฟื้นขึ้นมา ก็เล่าให้ออกพระศรีฯฟังถึงอะไรบางอย่างที่ช่วยเหลือเธอไว้ตอนที่เธอกำลังจะจมน้ำออกพระศรีฯมั่นใจว่าเป็นวิญญาณของคุณท้าวสาลิกาที่ช่วยเหลือแมงเม่าไว้อย่างแน่นอน แมงเม่ายังรู้สึกด้วยว่าตอนที่ออกพระศรีฯลงไปช่วยจากการจมน้ำเหมือนกับตอนที่พี่ขันทองเคยไปช่วยเธอสมัยเด็กๆ ออกพระศรีฯนิ่งไป ไม่ตอบเพราะยังไม่ถึงเวลาที่จะเปิดเผยตัวตนที่แท้จริงของเขาการศึกเริ่มประชิดใกล้เข้ากรุงศรีอยุธยาขึ้นทุกทีแต่คราวนี้ฝ่ายอังวะไม่ได้ยกทัพใหญ่มาอย่างคราวก่อนหากมาเป็นแบบกองโจรกลุ่มเล็ก ค่อยๆ บุกตามหัวเมืองทีละแห่งเมืองต่างๆ พากันร้องขออาวุธสนับสนุนจากกรุงศรีอยุธยาทว่าเหล่าขุนนางใหม่ที่ไร้ประสบการณ์ต่างคาดการณ์ผิดจึงไม่ยอมมอบอาวุธให้ตามที่มีการร้องขอเพราะกลัวว่าหัวเมืองต่างๆจะนำอาวุธเหล่านั้นกลับมาโจมตีกรุงศรีอยุธยาเสียเอง

เหล่าทหารกองโจรจากกรุงอังวะจึงยิ่งรุกคืบเข้ามาใกล้ขึ้นๆสถานการณ์ในพระนครก็ค่อยๆ เลวร้ายลงทุกทีเกิดเหตุเพลิงไหม้ครั้งใหญ่ขึ้นในพระนครทำให้ชาวบ้านไร้ที่อยู่และตกระกำลำบากเป็นจำนวนมากจมื่นศรีสรรักษ์เริ่มมีความละอายจึงขอให้พระยาพลเทพและเจ้าจอมเพ็ญบริจาคเงินช่วยเหลือชาวบ้านที่ตกทุกข์ได้ยากแต่ทั้งคู่กลับเอาแต่เห็นประโยชน์ส่วนตนสำคัญกว่าความทุกข์ของชาวบ้าน จมื่นศรีสรรักษ์ผิดหวังมากจึงอาสาออกไปสู้รบกับฝ่ายอังวะและเสียชีวิตกลางสนามรบอย่างน่ายกย่องหลังการเสียชีวิตของจมื่นศรีสรรักษ์เจ้าจอมเพ็ญก็เริ่มไม่มั่นใจในสถานะของตนอีกต่อไปจึงใช้ให้นางเลื่อนนำเครื่องคุณไสยจากขรัวเถื่อนจากพม่าแอบไปวางไว้ในพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์ แต่ออกพระศรี ฯกับพระยากำแหงมาเห็นเข้าและจับกุมนางเลื่อนไว้ได้แผนการของเจ้าจอมเพ็ญจึงล้มเหลวนางเลื่อนไม่กล้าซัดทอดความผิดไปให้เจ้าจอมเพ็ญและกัดลิ้นตายเพื่อหนีความผิด ก่อนตายนางเลื่อนได้เล่าสาเหตุการตายของคุณท้าวสาลิกาให้ขันทองฟังว่า เมื่อสิบห้าปีก่อนคุณท้าวสาลิกาถูกเจ้าจอมเพ็ญหลอกให้นำยาเสน่ห์ไปใส่ในเครื่องต้นของพระเจ้าเอกทัศ โดยอ้างว่าเป็นยาบำรุงคุณท้าวสาลิกาไม่รู้เรื่อง ก็หลงเชื่อเจ้าจอมเพ็ญแต่เมื่อถูกจับได้ว่ามีผู้วางยาพระเจ้าเอกทัศเจ้าจอมเพ็ญกลับปัดความผิดทั้งหมดไปให้คุณท้าวสาลิกาแต่เพียงผู้เดียว คุณท้าวสาลิกาเสียใจมากจึงไปกระโดดน้ำตายที่อ่างแก้วซึ่งเป็นสระน้ำในพระบรม-มหาราชวัง

ในที่สุดขันทองก็ได้รู้ความจริงเกี่ยวกับการตายของแม่ของตนชายหนุ่มเสียใจมาก จึงเก็บตัวอยู่แต่ในทิมที่พักไม่ยอมออกมาพบเจอผู้ใด แมงเม่าได้ข่าวว่าออกพระศรีฯ ป่วยจึงมาเยี่ยมขันทองเล่าทุกอย่างให้แมงเม่าฟังอย่างไม่ปิดบังอีกต่อไปแมงเม่าจึงได้รู้ความจริงว่าที่แท้ออกพระศรีฯ คนที่อยู่ตรงหน้าก็คือพี่ขันทองที่เธอรักในวัยเด็ก และชายหนุ่มก็ไม่ใช่ขันทีแต่เป็นจารบุรุษที่แฝงตัวมาสืบหาข่าวที่ฝ่ายในแมงเม่ารู้สึกขัดเขินขึ้นมาทันทีเมื่อรู้ว่าออกพระศรีฯไม่ได้เป็นขันทีอย่างที่คิด แต่เป็นชายหนุ่มเต็มตัวขันทองยังคงปฏิบัติหน้าที่ออกพระศรีขันทินไปพร้อมๆกับพยายามข่มความโกรธแค้นชิงชังเจ้าจอมเพ็ญผู้ที่เป็นสาเหตุการตายของมารดาของตนโดยมีแมงเม่าคอยให้กำลังใจอยู่ไม่ห่าง

ขณะเดียวกันขันทองก็อดไม่ได้ที่จะเขินสายตาล้อเลียนของแมงเม่าที่มองมาเวลาที่เขาจำเป็นต้องสวมบทบาทขันทีกึ่งหญิงกึ่งชายหลังจากแผนการล้มเหลวเจ้าจอมเพ็ญก็เริ่มมีอาการเหมือนคนสติวิปลาส

ซึ่งเป็นผลจากคุณไสยที่ย้อนกลับเข้าหาตัวคนทำ ขณะเดียวกันฝ่ายอังวะก็บุกมาล้อมเมืองไว้ทุกทิศทางผู้คนในวังหลวงต่างก็ตระเตรียมหาทางหนีทีไล่กันหากเกิดศึกสงครามขึ้น ในที่สุดฝ่ายอังวะก็ใช้วิธีจุดไฟเผาฐานกำแพงเมืองจนกำแพงเมืองถล่มแล้วบุกเข้ามาในเมืองผู้คนในวังหลวงต่างวิ่งหนีเอาตัวรอดกันอลหม่านขันทองกับแมงเม่าหนีจากวังไปสมทบกับพันหาญที่ซุ่มรออยู่ก่อนจะพากันไปสมทบกับชุมนุมพระยาตากที่ระยอง ที่นั่นแมงเม่าได้พบกับม่วง อิน เศรษฐีมิ่งและครอบครัวที่เหลืออีกครั้ง

ขันทองตัดสินใจร่วมทัพพระยาตากเพื่อโดยศึกครั้งสำคัญศึกหนึ่ง ก็คือการตีเมืองจันทบูรณ์ศึกนี้ทัพพระยาตากมีกำลังน้อยกว่าศัตรูมากนักแต่จำเป็นต้องบุกเข้าตี ทำให้พระยาตากทรงใช้กลยุทธ"ทุบหม้อข้าว" ด้วยการให้ทหารกินให้อิ่มแล้วทุบหม้อข้าวหม้อแกงให้แตกทั้งหมดซึ่งถ้าชนะศึกก็จะได้กินข้าวกันที่จันทบูรณ์ แต่ถ้าแพ้ก็ให้อดตายกันทั้งกองทัพไปซะเลยทัพของพระยาตากมีกำลังใจถึงที่สุดเลยสามารถยึดเมืองจันทบูรณ์ได้สำเร็จและเป็นฐานที่มั่นที่สำคัญในการกู้กรุงในเวลาต่อมาหลังเสร็จศึกขันทองได้ออกตามล่าตัวพระยาพลเทพคนทรยศแต่พระยาพลเทพรู้ตัว เลยจับตัวแมงเม่าไปอินรีบวิ่งกลับมาบอกขันทองที่กำลังตามหาตัวพระยาพลเทพอยู่

ขันทอง ม่วงพันหาญและพวก รีบตามไปพบพระยาพลเทพกำลังจะหลบหนีและจะพาตัวแมงเม่าไปเป็นตัวประกันพระยาพลเทพเยาะเย้ยขันทองเรื่องเสือขุนทองที่ตายอย่างอนาถเพราะฝีมือของเขา แมงเม่าฉวยโอกาสที่พระยาพลเทพเผลอสะบัดตัวหลุดมาได้พันหาญกับพวกที่เคยเป็นสมุนของเสือขุนทองพากันรุมสังหารพระยาพลเทพถึงแก่ชีวิตด้วยความโกรธแค้นแทนเสือขุนทองหลังจากขับไล่พวกอังวะไปได้แล้วพระยาตากก็ยกทัพลงมายังเมืองธนบุรีศรีมหาสมุทรเพื่อสร้างเป็นพระมหานครแห่งใหม่แทนกรุงศรีอยุธยาที่เหลือเพียงซากปรักหักพังและเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่ขณะที่ขันทองก็เข้ารับราชการอยู่ที่ฝ่ายหน้าเป็นพระศรีขันทินมีหน้าที่รวบรวมและรื้อฟื้นขนบธรรมเนียมประเพณีที่สูญหายไปให้กลับคืนมาขันทองกับแมงเม่าเริ่มต้นสร้างครอบครัวไปพร้อมๆกับไพร่ฟ้าอาณาประชาราษฎร์ที่ฟื้นคืนชีวิตขึ้นมาอีกครั้งภายใต้พระบรมโพธิสมภารของพระเจ้าอยู่หัวพระองค์ใหม่แห่งกรุงธนบุรี