ชั่วโมงสืบสวน | ลิงขึ้นมะพร้าว วิถีชาวบ้าน ไม่ใช่การทรมานสัตว์ | 19 ก.ค. 63
แม้มะพร้าวไม่ใช่พืชเศรษฐกิจ แต่ผลิตภัณฑ์จากมะพร้าวของไทย ส่งออกไปสู่ 119 ประเทศทั่วโลก มูลค่ากว่า 12,000 ล้านบาทต่อปี 5 อันดับแรกคือ สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย สหราชอาณาจักร แคนาดา เนเธอร์แลนด์ การแบนผลิตภัณฑ์มะพร้าว โดยอ้างอิงข้อมูล PETA กล่าวหาไทยทรมานสัตว์ด้วยการใช้ลิงขึ้นมะพร้าว เรื่องนี้จะส่งผลกระทบมากน้อยเพียงใดกับธุกิจ และการส่งออกของไทย ติดตามจากทีมข่าวชั่วโมงสืบสวน
ประเทศไทยมีศักยภาพเป็นผู้ผลิต และจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์อาหารประเภทกะทิสำเร็จรูปในรูปแบบต่างๆ ใหญ่เป็นอันดับ 1 ของโลก มูลค่ากว่า 1 หมื่น 2 พันล้านบาท แต่กำลังประสบปัญหาในเรื่องที่ไม่น่าเชื่อ ด้วยข้ออ้างใช้ลิงเก็บมะพร้าว เป็นการทรมานสัตว์ จากวิถีชีวิตปกติของคนใต้ กลับกลายเป็นเรื่องใหญ่ในเวทีโลกถึงขั้นจะแบนกะทิไทย
ต้นปี 2563 ผู้ประกอบการไทย ได้แจงกับคู่ค้าทั้งในสหภาพยุโรป ตลาดสหรัฐอเมริกา และอื่นๆ แต่ไม่มีใครฟังจึงร้องขอให้กรมวิชาการเกษตร ที่เป็นหน่วยงานรัฐ ส่งหนังสือชี้แจงไปว่าเป็น "วัฒนธรรม"
อีก 6 เดือนต่อมา คือเมื่อต้นเดือน กรกฎาคม เว็บไซต์องค์กรพิทักษ์สัตว์ PETA People of the Ethical Treatment of Animals มีสำนักงานใหญ่ในรัฐเวอร์จิเนีย สหรัฐอเมริกา อ้างอิงห้างสรรพสินค้าในสหรัฐฯ สหราชอาณาจักร เนเธอแลนด์ จะหยุดจำหน่ายกะทิกล่องจากไทย
ชมย้อนหลัง ชั่วโมงสืบสวน ตอน >> ชั่วโมงสืบสวน | ปลดล็อก "นักเที่ยว" ผับ-บาร์ ปลอดโควิด | 12 ก.ค. 63
PETA อ้างเจ้าหน้าที่ประจำเอเชีย ที่ลงพื้นที่ตรวจสอบโรงเรียนสอนลิงเก็บมะพร้าว 4 แห่ง สวนมะพร้าว 8 แห่ง และการแข่งขันลิงเก็บมะพร้าว 1 ครั้งพบว่าลิงเหล่านี้ถูกบังคับให้ปีนเก็บมะพร้าว เพื่อส่งออกไปจำหน่ายทั่วโลก และพวกมันกลับถูกเลี้ยงในสภาพถูกล่ามโซ่ผูกไว้กับยางรถเก่าๆ หรือถูกขังอยู่ในกรงที่มีขนาดแทบจะไม่ได้ใหญ่กว่าตัวของมันเลย PETA เชื่อว่า มะพร้าวแทบทั้งหมดจากประเทศไทยถูกเก็บโดยลิงที่ถูกทรมาน
ขณะเดียวกัน ก็มีหลายครั้งที่การเคลื่อนไหวขององค์กรนี้ โดนตั้งคำถาม และจุดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ไปทั่วโลกอาทิเช่น ปี 2562 PETA ระบุว่า อุตสาหกรรมขนแกะในอังกฤษ เป็นการทารุณกรรมสัตว์ จนเกิดกระแสตีกลับ เช่นเดียวกับกรณีของไทย ที่ PETA อ้างว่า ทารุณกรรมและการใช้แรงงานลิงให้เก็บมะพร้าว 1,000 ลูกต่อวัน เกิดคำถามว่า PETA เลือกปฏิบัติหรือไม่ เพราะการผลิตนมวัว หรือตับห่าน ที่ละเมิดสวัสดิภาพสัตว์เช่นกัน ทำไมจึงเพิกเฉยต่อกรณีเหล่านั้น
ทีมข่าวชั่วโมงสืบสวน ลงพื้นที่ติดตามวิถีชีวิตชาวบ้าน ที่ อ.ทับสะแก จ.ประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งยังเลี้ยง "ลิงกัง" ไว้ขึ้นมะพร้าว ที่นี่เราได้เห็นความผูกพันระหว่างคนกับลิง และถ้า PETA เห็นภาพเหล่านี้จะทำให้เขาเปลี่ยนทัศนคติได้
ขณะที่อังกฤษ นำเข้าลิงเพื่อเป็นสัตว์ทดลอง มากกว่า 6,700 ตัว เพิ่มขึ้น 3 เท่า ของปี 2561 แต่ภรรยานายกรัฐมนตรีอังกฤษ กลับออกมาเป็นตัวตั้งตัวตีให้ห้างสรรพสินค้าแบนผลิตภัณฑ์มะพร้าวของไทย เรื่องนี้คนเลี้ยงลิงกังมองว่า เป็นการทำลายอาชีพดั้งเดิมที่สืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ
ชมย้อนหลังชั่วโมงสืบสวน ตอน >> ชั่วโมงสืบสวน | ศึกหมอในรั้วสาธารณสุข | 21 มิ.ย. 63
คนไทยส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม การเลี้ยงสัตว์เพื่อใช้งานจึงเป็นของคู่กัน อย่างเช่นพี่หมึกและสัน 2 พ่อลูกชาวอำเภอทับสะแก ประจวบคีรีขันธ์ มี ลิงกัง 6 ตัว พระเอกของบ้านคือ "เจ้าใหญ่"
มะพร้าวทับสะแก ได้ชื่อว่า ดีที่สุดของประเทศไทย จน "มะพร้าวใหญ่" กลายมาเป็นคำขวัญของอำเภอ ถึงกระนั้น ราคาก็ไม่แน่ไม่นอน จึงเกิดกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับมะพร้าว ทั่ง มะพร้าวบอนไซ
สุมาตร อินทรมณี ประธานศูนย์เรียนรู้เพิ่มผลผลิตการเกษตร อ.เมืองสุราษฎร์ธานี เชื่อว่า การแบนผลิตภัณฑ์มะพร้าวจากไทย เป็นเรื่องการกีดกันทางการค้า ที่ไทยเลิกใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช 3 ชนิด
สหรัฐฯ ให้ความสำคัญเรื่องนี้มากถึงกับ "เท็ด เอ. แมคคินนีย์" ปลัดกระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ทำหนังสือถึง พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เมื่อตุลาคม ปีที่แล้ว เรียกร้องไม่ให้ไทยแบน "ไกลโฟเซต"
ชมย้อนหลัง ชั่วโมงสืบสวน ตอน >> ชั่วโมงสืบสวน | วิกฤตแรงงานไทย จากภัยโควิด-19 | 5 ก.ค. 63
ดังนั้น ในความจริงๆ การใช้ลิงเก็บมะพร้าว ไม่เพียงพอต่อการป้อนภาคอุตสาหกรรม ผลิตกะทิส่งออก แต่ "ลิง" เป็นเพียงข้ออ้างให้ตกเป็นแพะรับบาป เพื่อตอบโต้ทางการค้าของกลุ่มประเทศยักษ์ใหญ่เท่านั้น
การแบนผลิตภัณฑ์มะพร้าวของประเทศไทย ยังทิ้งปมสงสัยถึงเงื่อนงำการตอบโต้ทางการค้า ที่ไทยแบน 3 สารเคมี หรือไม่ "ลิงกัง" กลายเป็นสัญลักษณ์สงครามการค้า ที่เอกชนต้องอาศัยภาครัฐ ว่าจะปลดล็อคปัญหานี้ได้เหมือนที่เคยทำสำเร็จกับกรณีประมง IUU หรือไม่
