กสศ.ปรับงบช่วยเหลือนักเรียนยากจนพิเศษผ่านพ้นช่วงโควิด

20 มกราคม 2564 นพ.สุภกร บัวสาย ผู้จัดการกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 18 ม.ค. ที่ผ่านมา ที่ประชุม กสศ. ได้รับทราบมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 12 ม.ค. ที่เห็นชอบตามความเห็นของสำนักงบประมาณและให้ กสศ.รับความเห็นของกระทรวงการคลังไปพิจารณาด้วย โดยเห็นควรให้ กสศ. คงอัตราเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษในอัตราเท่าเดิมไปก่อน สำหรับปีการศึกษา 1/2565 

ทั้งนี้ โดยในปีการศึกษา 2/2564 กสศ. จะทำการวิจัยทดลองเพิ่มอัตราเงินอุดหนุนในกลุ่มเป้าหมายที่ยากจนที่สุดราว 30,000 คน ในอัตราใหม่ ได้แก่ อนุบาล จำนวน 4,000 บาท ประถมศึกษา จำนวน 5,100 บาท มัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 4,500 บาท มัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 9,100 บาท/คน/ปี และจะนำผลการติดตามประเมินผลการสนับสนุนเงินอุดหนุนอย่างมีเงื่อนไขดังกล่าว ไปประกอบการพิจารณาจัดทำคำของบประมาณในปีงบประมาณ 2566 เพื่อสนับสนุนนักเรียนยากจนพิเศษ ให้ได้ในปีการศึกษา 1/2566 ต่อไป

นอกจากนี้ คณะกรรมการยังได้เห็นชอบแผนบริหารความต่อเนื่องขององค์กร ในสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ทั้งด้านบุคลากร ด้านสถานที่ปฏิบัติงาน ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและข้อมูลสำคัญ ด้านวัสดุอุปกรณ์ที่สำคัญ โดยแต่งตั้งคณะทํางานบริหารความต่อเนื่องของสำนักงาน ซึ่งจะช่วยลดผลกระทบที่จะเกิดขึ้นต่อกลุ่มเป้าหมาย อาทิ ปรับวิธีโอนเงินโดยตรงสู่กลุ่มเป้าหมาย เช่น กรณีปรับแผนมุ่งจัดสรรเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษตรงไปที่เด็กเพื่อเป็นค่าครองชีพทั้งหมด ผ่านช่องทางระบบ prompt pay หรือรับเงินสดที่โรงเรียน โดย กสศ.ได้จัดสรรเงินอุดหนุนให้นักเรียนกลุ่มเก่าต่อเนื่องในสังกัด สพฐ. ตชด. เรียบร้อยแล้ว ขณะนี้อยู่ระหว่างการจัดสรรสังกัด อปท. ให้แล้วเสร็จภายในวันที่ 23 ม.ค. 2564 รวมจำนวนนักเรียนกลุ่มเก่าต่อเนื่องที่ได้รับการจัดสรร 929,455 คน

สำหรับนักเรียนกลุ่มใหม่ คือ ทุกระดับชั้นที่ไม่เคยได้รับทุน ภายใต้ข้อจำกัดในการลงพื้นที่ช่วงการระบาดของโรคโควิด-19 กสศ.ได้ปรับแผนให้ครูสามารถ สํารวจ สอบถามข้อมูลครัวเรือน จากผู้ปกครองแทนการลงพื้นที่เยี่ยมบ้านและบันทึกข้อมูล ซึ่งสถานศึกษาได้ดําเนินการคัดกรองเฉพาะกลุ่มใหม่ เมื่อวันที่ 4-15 ม.ค. 2564 เรียบร้อยแล้ว ซึ่งอยู่ระหว่างการตรวจสอบข้อมูล และตัดเกณฑ์ความยากจน ด้วยวิธีการวัดรายได้ทางอ้อม หรือ PMT เพื่อจัดสรรเงินอุดหนุนให้แก่นักเรียนกลุ่มใหม่ต่อไป

นอกจากนี้ ยังมีระบบติดตาม (monitoring) ว่าวิกฤติครั้งนี้ ได้กระทบคุณภาพการเรียนการสอนของนักเรียนนักศึกษาทุนหรือไม่ รวมถึงแนวโน้มความเสี่ยงการหลุดออกนอกระบบการศึกษาเพื่อช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงทีเป็นรายบุคคล

ขณะที่ รศ.ดร.ชัยยุทธ ปัญญสวัสดิ์สุทธิ์ หัวหน้าโครงการวิจัยพัฒนาการเพิ่มประสิทธิภาพการการคัดกรองและติดตามผลการจัดสรรอุดหนุนอย่างมีเงื่อนไขนักเรียนยากจนพิเศษ กล่าวว่า จากข้อมูลผลการวิจัยติดตามกลุ่มเป้าหมายของ กสศ. กว่า 3 ปี พบว่าการปรับลดแผนการใช้เงินของ กสศ. ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 จากที่ กสศ.ขอไป จากเดิม 7,916.92 ล้านบาท เป็นกรอบวงเงิน 6,556.8649 ล้านบาท หรือลดลงประมาณ 1,360 ล้านบาท ส่งผลกระทบต่อกลุ่มเป้าหมายนักเรียนยากจนพิเศษใน 2 กลุ่ม คือ กลุ่มนักเรียนยากจนพิเศษเดิม ระดับประถมศึกษา-มัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 886,852 คน

ขณะเดียวกัน จะมีความเสี่ยงหลุดออกจากระบบการศึกษามากขึ้น เนื่องจากภาระค่าใช้จ่ายของครัวเรือนที่เพิ่มสูงขึ้นตามค่าครองชีพในแต่ละปี และรายได้ที่ลดลงจากวิกฤตโควิด-19 นอกจากนั้น จะมีผลกระทบต่อกลุ่มนักเรียนยากจนพิเศษที่ขาดโอกาสศึกษาต่อระดับมัธยมปลายสายสามัญ ปวช.หรืออุดมศึกษา จำนวน 48,523 คน ซึ่งปัจจุบันมีช่องว่างโอกาสทางการศึกษาระดับอุดมศึกษาของครัวเรือนยากจนที่สุด และครัวเรือนร่ำรวยที่สุดมากกว่า 20 เท่า

"กสศ. ควรเร่งพิจารณากรอบการวิจัย เพื่อประเมินผลกระทบของเงินอุดหนุนและเสนอแนวทางการทดลองนำร่องการอุดหนุนในปีงบประมาณ 2565 เพื่อนำไปสู่การขยายผล รูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง ซึ่งไม่จำเป็นต้องเพิ่มงบประมาณทั้งหมด รวมถึงการแนะนำการดำเนินนโยบายให้แก่หน่วยงานอื่นๆ" รศ.ดร.ชัยยุทธ กล่าว