
ในปัจจุบัน ผู้คนเริ่มนิยมนำพืชสมุนไพรมาใช้ในการดูแลสุขภาพกันมากยิ่งขึ้น ทำให้เกิดการศึกษาค้นคว้ากระทั่งพบว่า "กระเจี๊ยบแดง" เป็นหนึ่งในพืชสมุนไพรเหล่านั้น ที่อุดมไปด้วยคุณประโยชน์หลากหลายด้าน"กระเจี๊ยบแดง" มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hibiscus sabdariffa L เป็นพืชล้มลุก อายุสั้น ที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศซูดาน และแถบประเทศในทวีปแอฟริกาลักษณะลำต้นเป็นไม้พุ่ม สูงประมาณ 50-180 ซม. มีสีม่วงอมแดง เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว ลักษณะใบคล้ายรูปฝ่ามือมี 3 แฉก หรือ 5 แฉก ขอบใบเป็นฟันเลื่อย ความกว้างและยาวประมาณ 8-15เซนติเมตรออกดอกเป็นดอกเดี่ยวตามซอกใบ กลีบดอกชมพู หรือเหลือง ก้านดอกสั้น มีกลีบประมาณ 8-12 กลีบ
เมื่อดอกกระเจี๊ยบแดงเจริญเติบโตเต็มที่ จะมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 6 เซนติเมตร และผลจะมีปลายแหลม ยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตร ผลของกระเจี๊ยบแดง ผลอ่อนจะเป็นสีเขียว ส่วนผลแก่จะแตกออกเป็น 5 แฉก เมล็ดสีน้ำตาล ตัวผลจะมีกลีบเลี้ยงสีแดงหนาชุ่มน้ำหุ้มเอาไว้คุณค่าทางโภชนาการของกระเจี๊ยบแดง
ในกระเจี๊ยบแดง 100 กรัม เต็มไปด้วยสารอาหารหลายชนิด ประกอบไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการ ดังนี้
- พลังงาน 49.00 กิโลแคลอรี่
- ไขมัน 0.6 กรัม
- คาร์โบไฮเดรต 11.3 กรัม
- โปรตีน 1 กรัม
- เส้นใย 1.30 กรัม
- แคลเซียม 215 มิลลิกรัม
- ฟอสฟอรัส 37 มิลลิกรัม
- เหล็ก 1.50 มิลลิกรัม
- ไนอะซิน (Niacin) 0.3 มิลลิกรัม
- วิตามินซี 12มิลลิกรัม
- วิตามินเอ 287 IU
กระเจี๊ยบแดง ถือเป็นอีกหนึ่งพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์ต่อร่างกายเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นส่วนดอก ส่วนต้น หรือส่วนใบ ล้วนแต่สามารถนำมาเสริมสร้างสุขภาพที่ดีให้กับทุกคนได้ กลีบเลี้ยงและกลีบรองดอกมีสารสีแดงจําพวกแอนโทไซยานิน (Anthocyanin) จึงทําให้มีสีม่วงแดง
นอกจากนี้ ยังมี กรดอินทรีย์ เช่น กรดแอสคอบิก (ascorbic acid) กรดซิตริก (citric acid) กรดมาลิก (malic acid) และกรดทาร์ทาริก (tartaric acid) ที่ทำให้กระเจี๊ยบแดงมีรสเปรี้ยว กระเจี๊ยบแดงมีสารต่างๆดังกล่าวมา ทำให้กระเจี๊ยบแดงมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่หลากหลาย เช่น ฤทธิ์ขับปัสสาวะ ฤทธิ์ลดความดันโลหิตในช่วงเวลาสั้นๆ เป็นต้น
ประโยชน์ของกระเจี๊ยบแดง ถือเป็นอีกหนึ่งพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมาก ไม่ว่าจะเป็นส่วนดอก ส่วนต้น หรือส่วนใบ ล้วนแต่สามารถนำมาเสริมสร้างสุขภาพที่ดีให้กับทุกคนได้ตำรายาไทย
กลีบเลี้ยง มีรสเปรี้ยว แก้อาการขัดเบา แก้เสมหะ ขับน้ำดี ลดไข้ แก้ไอ ขับนิ่วในไต นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ แก้อ่อนเพลีย บำรุงธาตุ แก้กระหายน้ำ รักษาไตพิการ ขับเมือกมันให้ลงสู่คูทวารหนัก ละลายไขมันในเลือด
ตำรายาโบราณ ใช้ทั้งต้นใส่หม้อต้มน้ำ 3 ส่วน เคี่ยวไฟให้งวดเหลือ 1 ส่วน ผสมกับน้ำผึ้งกึ่งหนึ่ง รับประทานวันละ 3 เวลา หรือจะรับประทานน้ำยาเปล่าๆ ก็ได้ จนหมดน้ำยานั้น เป็นยาฆ่าพยาธิตัวจี๊ด
ตามคำแนะนำกระทรวงสาธารณสุข ใช้กลีบเลี้ยงของกระเจี๊ยบแห้ง 3 กรัม บดเป็นผง ชงกับน้ำเดือด 1 ถ้วยแก้ว หรือประมาณ 300 มิลลิลิตร ดื่มวันละ 3 ครั้ง นาน 7 วัน หรือจนกว่าจะหาย ยาตามบัญชียาหลักแห่งชาติบัญชียาสมุนไพร ยาชงกระเจี๊ยบแดง ใช้รักษากลุ่มทางเดินปัสสาวะ