เปิดปมเอาผิดน้องธนาธร-เผยยังอยู่ในอายุความ

ความเห็นของนักกฎหมายหลายราย เช่น นายนิพิฏฐ์ อินทรสมบัติ นายอุดม รัฐอมฤต อดีตกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) รวมถึงสมาชิกวุฒิสภาอย่าง นายสมชาย แสวงการ ออกมาตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับคดีทุจริตของเจ้าหน้าที่สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ (ชื่อเดิม) ที่ทำโปรเจคให้เช่าที่ดินทำเลทองย่านชิดลม ไปหลอกน้องชายของนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ คือ นายสกุลธร จึงรุ่งเรืองกิจ ประธานเจ้าหน้าที่บริหารบริษัท เรียลแอสเตท ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด

กระทั่งต่อมามีการโอนเงินค่าดำเนินการ ซึ่งถูกนำไปใช้เป็นเงินสินบน จำนวน 20 ล้านบาท ให้กับนายหน้าและเจ้าหน้าที่สำนักงานทรัพย์สินฯ จนถูกศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลาง พิพากษาลงโทษจำคุกจำเลยทั้ง 2 คน แต่กลับไม่มีการดำเนินคดีนายสกุลธรนั้น

ความเห็นของนักกฎหมาย สรุปได้ดังนี้

1. คำฟ้องและคำพิพากษาตอนต้น ศาลใช้คำว่า สำนักงานทรัพย์สินฯ นายสกุลธร และประชาชน (ในฐานะที่สำนักงานทรัพย์สินฯเป็นหน่วยงานของรัฐ) เป็นผู้เสียหาย จึงทำให้เชื่อได้ว่า นายสกุลธร ถูกหลอกลวง อาจไม่ได้มีเจตนากระทำผิด คือ ให้สินบน จึงไม่ถูกดำเนินคดี

2. แต่คำพิพากษาของศาลในส่วนที่เป็น "คำวินิจฉัย" ศาลตัดชื่อนายสกุลธร ออกจากกลุ่มผู้เสียหาย และลงโทษจำเลย 2 คนฐาน "เรียก รับ ยอมที่จะรับสินบน โดยศาลระบุว่ามีพฤติการณ์เป็น "ตัวกลางในการเรียกรับสินบน"

3. จากพิพากษาในส่วนนี้จึงอนุมานได้ว่าเงิน 20 ล้านบาท ที่นายสกุลธรจ่ายไป อาจมองได้ว่าเป็นเงินสินบน เพื่อไม่ต้องเข้าประมูลเช่าที่ดินด้วยกระบวนการปกติ จึงเกิดคำถามว่า เข้าข่ายร่วมกันกระทำความผิดด้วยหรือไม่

4. ตำรวจและอัยการต้องตอบคำถามว่า เหตุใดจึงไม่ฟ้องนายสกุลธร เป็นผู้ร่วมกระทำความผิดตั้งแต่แรก

5. หลังจากนี้ตำรวจจะทำอย่างไรต่อไป โดยประเด็นดังกล่าวมีรายงานข่าวว่า ทางกองบังคับการปราบปราม ในฐานะพนักงานสอบสวน ตัดสินใจจะดำเนินคดีกับนายสกุลธร ในฐานะ "ผู้ร่วมกระทำความผิด" ยังไม่ชัดว่า เป็นการ "ใช้ จ้าง วาน" ให้เกิดการเรียก รับสินบน หรือเป็น "ผู้สนับสนุน"

คำถามที่ต้องหาคำตอบกันต่อก็คือ หากเปิดคดีใหม่ จะยังอยู่ในอายุความหรือไม่ เพราะมีการฟ้องคดีแรกตั้งแต่ปี 2560 และศาลพิพากษาตั้งแต่ปลายปี 2562

 
จากการตรวจสอบของ "เนชั่นทึวี" พบว่า การนับอายุความ มีหลักเกณฑ์ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 95 โดยคิดตามอัตราโทษของความผิดนั้น

โดยความผิดฐานเรียกรับสินบน รวมทั้งจ่ายสินบน ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 143 และ 144 มีระวางโทษจำคุกเท่ากัน คือ ไม่เกิน 5 ปี เมื่อไปดูหลักเกณฑ์การคำนวณอายุความ จะพบว่า ความผิดที่ระวางโทษจำคุกกว่า 1 ปี ถึง 7 ปี จะมีอายุความ 10 ปี ฉะนั้นคดีนี้จึงยังอยู่ในอายุความ (เกิดเหตุ/กระทำความผิดปี 2560)

นอกจากนั้น ยังมีข้อสังเกตว่า นายสกุลธร อาจไม่ได้ถูกกล่าวหา ว่าเป็นผู้ดำเนินการกระทำความผิดเอง แต่อาจเป็น "ผู้ใช้ จ้าง วาน" หรือเป็น "ผู้สนับสนุน" เรื่องอายุความจะเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่

คำตอบ คือ หากตำรวจจะดำเนินคดีกับนายสกุลธร ในฐานะ "ผู้ใช้ จ้าง วาน" กฎหมายให้รับผิดเท่าตัวการ หรือตัวผู้กระทำผิดหลัก ก็จะมีอายุความเท่ากัน คือ 10 ปี

แต่หากตำรวจจะดำเนินคดีฐานเป็น "ผู้สนับสนุน" ตามกฎหมายให้รับโทษ 2 ใน 3 ของตัวการ ก็เท่ากับ 2 ใน 3 ของโทษ 5 ปี คำนวณออกมาก็เกิน 1 ปีแน่นอน ฉะนั้นอายุความจึงอยู่ที่ 10 ปีแต่ถ้าเป็นความผิดที่มีอัตราโทษจำคุกต่ำกว่า 1 ปี ก็ยังมีอายุความ 5 ปี ก็ยังน่าจะอยู่ในอายุความเช่นกัน