9 ธันวาคม 2563 นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รมว.ยุติธรรมพร้อมด้วย พ.ต.อ.ทรงศักดิ์ รักศักดิ์สกุล ผู้อำนวยการสถาบันนิติวิทยาศาสตร์ ร่วมแถลงข่าวเปิดตัวแอปพลิเคชัน U-NAI (อยู่ไหน) ณ กระทรวงยุติธรรม
โดยนายสมศักดิ์ กล่าวว่า กระทรวงมีบทบาทหน้าที่ในการให้ความเป็นธรรมกับประชาชน ที่ต้องการให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมอย่างเสมอภาค เท่าเทียม การคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ลดความเหลื่อมล้ำในสังคม ประเด็นสำคัญของการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน คือ กรณีที่มีคนหาย คนนิรนาม หรือศพนิรนาม
ทั้งนี้ มีคนถามกันว่า จะติดตามได้อย่างไร มีหน่วยงานไหนที่รับผิดชอบ บางครั้งคนหายถูกฆาตกรรม ถูกลักพาตัว พบเป็นศพในบางพื้นที่ที่ญาติไม่ทราบ และคนที่พบก็ไม่ทราบว่าเป็นใคร บางครั้งสภาพของศพไม่สามารถบ่งบอกเพศได้และบอกไม่ได้ว่าเป็นใคร ทำให้ยากต่อการสืบสวนติดตามผู้ที่ถูกฆาตกรรม
อย่างไรก็ตาม การพัฒนาระบบแอปพลิเคชัน "อยู่ไหน" เป็นกลไกที่มีมาตรฐานในการทำให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลคนหาย และการเข้าถึงการบริหารภาครัฐอย่างเสมอภาค เท่าเทียม ตามนโยบายของกระทรวงยุติธรรม ค้นหาคนหาย แจ้งคนหาย ได้ด้วยตัวเอง รวมทั้งยังสามารถแชร์ภาพและข้อมูลคนหายไปยังสื่อออนไลน์ และติดตามสถานะคดีได้ตลอดเวลา
- "อัศวิน"ปัดเด้ง"ปลัดกทม."เซ่นปมเลื่อนฉีดวัคซีน ลั่น "ย้ายเขาย้ายผู้ว่าฯดีกว่า"
- นายกฯ สั่ง กทม-สธ.-สมช.ร่วมกันชี้แจงปมวัคซีน สยบเกาเหลา โยนบริษัทส่งของช้า
- "ศรีสุวรรณ" พูดถูกใจชาวบ้าน"งานถนัดของนักการเมือง-ข้าราชการไทย คือ การเอาหน้า" คนซวยคือประชาชน
นายสมศักดิ์ กล่าวต่อว่า สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ มีหน่วยงานที่เรียกว่ากองพัฒนาระบบการติดตามคนหายและการพิสูจน์ศพนิรนาม ซึ่งสถาบันนิติวิทยาศาสตร์จะมีหน้าที่ในการจัดเก็บศพ เก็บดีเอ็นเอ ลายนิ้วมือ อัตลักษณ์บุคคล เพื่อสืบสวนหาญาติ สาเหตุการตายของศพที่พบ การมีระบบฐานข้อมูลที่ดี ทำให้การติดตามคนหายได้ง่ายขึ้น และเจ้าหน้าที่จะดึงข้อมูลที่ได้รับแจ้งจาก แอปพลิเคชัน เข้าสู่ระบบฐานข้อมูลกลางได้เลย พร้อมบันทึกข้อมูลศพและคนนิรนามเบื้องต้นได้
นอกจากนี้ ยังสามารถสืบค้นข้อมูลและตรวจสอบสถานะคดีได้ ที่ผ่านมาได้รับแจ้งคนสูญหาย 3,170 ราย คนนิรนาม 1,502 ราย และศพนิรนาม 5,360 ศพ ซึ่งแอปพลิเคชัน "อยู่ไหน" จะช่วยเป็นหูเป็นตาในการติดตามคนหาย อย่างกรณี นายสยาม ธีรวุฒิ นายสุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ และนายวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ นักกิจกรรมทางการเมืองที่หายตัวไป ไม่ทราบว่าหายที่ไหนอย่างไร แต่ได้เก็บข้อมูลต่างๆจากญาติพี่น้องไว้แล้ว ซึ่งแอปพลิเคชันนี้จะใช้เป็นข้อมูลและช่วยเป็นหูเป็นตาจนกว่าจะพบตัว
"กระทรวงยุติธรรมต้องการพัฒนางานด้านต่างๆเพื่อให้ประชาชนทุกคนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมอย่างเสมอภาค เท่าเทียม และสะดวกขึ้น ซึ่งการพัฒนาแอบพลิเคชั่นอยู่ไหน จะต้องมีการออกกฎหมายเพิ่มเติมเพื่อรองรับการทำงานต่อวัน ซึ่งจากการทดลองระบบระยะหนึ่งถือว่าทำได้ดี และวันนี้เราเปิดใช้อย่างเป็นทางการวันแรก ประชาชนทุกคนสามารถโหลดแอปพลิเคชั่นได้เลย ผมหวังว่าจะเป็นประโยชน ตอบโจทย์ให้สังคม นอกจากนี้ทุกคดีเราต้องทำให้สุด ไม่ว่าจะคดีเล็กคดีใหญ่" นายสมศักดิ์ กล่าว
