สมุนไพรใกล้ตัว "ผักหวานป่า" : แก้ร้อนในกระหายน้ำ

"ผักหวานป่า" มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Melientha suavis Pierre มีชื่อสามัญว่า Pak-wan Tree

จัดอยู่ในวงศ์ Opiliaceae มีชื่อเรียกอื่นๆ ว่า ก้านตรง จ๊าผักหวาน โถหลุ่ยกะนิ เต๊าะ นานาเซียม ผักหวานใต้ใบ และมะยมป่า บางครั้งก็เรียกว่า ผักหวาน มีเรียกแปลกไปบ้างเฉพาะจังหวัดสุรินทร์ ซึ่งจะเรียกผักหวานป่าว่า "ผักวาน" (เข้าใจว่าคงเพี้ยนมาจากผักหวานนั่นเอง) ส่วนประเทศลาวจะเรียกว่า "Hvaan" กัมพูชาเรียกว่า "Daam prec" เวียดนามเรียกว่า "Rau" มาเลเซียเรียกว่า "Tangal" และประเทศฟิลิปปินส์เรียกว่า "Malatado" เป็นต้น

ยอดอ่อน ใบอ่อน และผลอ่อนของผักหวานป่านิยมนำมากินเป็นผักพื้นบ้าน โดยอาจนำมาลวกให้สุกเป็นผักจิ้มหรือเครื่องเคียง นำไปผัดน้ำมันหรือประกอบกับแกงชนิดต่างๆ เช่น แกงเลียง แกงส้ม แกงคั่ว ฯลฯ ผักหวานป่านับเป็นอาหารพิเศษที่นานๆ จะได้กินสักครั้ง เพราะเป็นผักธรรมชาติที่มีตามฤดูกาล มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ช่วยในการขับถ่ายให้ดีขึ้น มีสารต้านอนุมูลอิสระค่อนข้างสูง ช่วยกำจัดอนุมูลอิสระต่างๆ ออกจากร่างกายได้ดี
สรรพคุณทางยาสมุนไพรของ"ผักหวานป่า"
ช่วยแก้อาการของธาตุไฟได้ตามหลักแพทย์แผนไทย
ใบและราก - มีสรรพคุณแก้อาการปวดศีรษะ ช่วยแก้อาการปวดท้อง ใช้รักษาแผล แก้อาการปวดในข้อ
แก่น - แก้อาการปวดตามข้อหรือปานดง
ราก - มีรสเย็น สรรพคุณเป็นยาแก้ไข้ สงบพิษไข้ แก้อาการร้อนในกระหายน้ำ รักษาอาการปวดมดลูกของสตรี เป็นยาแก้น้ำดีพิการ
ยอด - มีรสหวานกรอบช่วยแก้อาการร้อนในกระหายน้ำ ระบายความร้อน
ยาง - ใช้กวาดคอเด็ก แก้ลิ้นเป็นฝ้าขาว
วิธีใช้
- รากใช้ต้มกับน้ำรับประทานเป็นยาแก้อาการปวดมดลูกของสตรี
- รากใช้ต้มกับน้ำรับประทานเป็นยาแก้น้ำดีพิการ
- ใช้แก่นของต้นผักหวาน นำมาต้มกับน้ำกินเป็นยาแก้อาการปวดตามข้อหรือปานดง
- ใช้ต้นผักหวานกับต้นนมสาวเป็นยาเพิ่มน้ำนมแม่หลังการคลอดบุตรได้

ขอขอบคุณข้อมูลจากเพจมูลนิธิหมอชาวบ้าน