29 พฤศจิกายน 2563 รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ รศ.ดร.พญ.ภัทรวัณย์ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว โดยสรุปผลรายงานต่างๆทั่วโลกใน 2 ประเด็นคำถาม ประกอบด้วย
1. ระบาดซ้ำแล้วจะเป็นอย่างไร?
ตอบ: จากการติดตาม 34 ประเทศ พบว่ามี 31 ประเทศที่ระบาดซ้ำรุนแรงกว่าระลอกแรก
ทั้งนี้ข้อมูลล่าสุดจนถึงเมื่อวานนี้ ชี้ให้เห็นว่า ระบาดซ้ำจะมียอดติดเชื้อสูงสุดต่อวันมากกว่าระลอกแรก โดยประเทศในกลุ่มยุโรปจะมากกว่าเดิม 6.7-11 เท่า และประเทศที่ไม่ใช่กลุ่มยุโรปจะมากกว่าเดิมราว 3 เท่า
ส่วนระยะเวลาที่ใช้ในการควบคุมโรค จะนานกว่าเดิม 1.6 เท่า เหมือนกันทั้งยุโรปและไม่ใช่ยุโรป
หากคาดการณ์สำหรับประเทศไทย ถ้าระบาดซ้ำ ยอดสูงสุดต่อวันน่าจะอยู่ประมาณ 500-600 คนต่อวัน และระยะเวลาที่ใช้ในการควบคุมจะประมาณ 88 วันครับ ดังนั้นเราต้องช่วยกันป้องกันไม่ให้เกิดการระบาดซ้ำอย่างเต็มที่
2. หลายคนถามไถ่เรื่อง Superspreader ว่าทั่วโลกเค้ามีลักษณะแบบใดบ้าง เผื่อเราจะได้ช่วยกันระวัง ไม่ให้เกิดขึ้นในประเทศไทย ซ้ำรอยกับสนามมวยและผับ
ตอบ:จากข้อมูลวิชาการจนถึงปัจจุบัน มีรายงานเกี่ยวกับ Superspreader อยู่ 41 ชิ้นครับ
การที่คนติดเชื้อคนหนึ่ง แพร่ไปให้คนจำนวนมากนั้น เกิดขึ้นอยู่ 2 ลักษณะใหญ่ๆ คือ เป็นการแพร่กระจายในสังคมวงกว้าง (societal superspreading event) กับการแพร่กระจายในคนหมู่มากที่อยู่ในสถานที่จำเพาะ (isolated superspreading event)
แบบแรกคือการแพร่กระจายในสังคมวงกว้าง เกิดได้หลายแบบ เช่น
พอเราเห็นประสบการณ์ของทั่วโลกดังเช่นที่เล่าให้ฟังมา จะพบว่าการระบาดหนักนั้นขึ้นอยู่กับการป้องกันตัวของพวกเราทุกคนนั่นเองเนื่องจากแต่ละเหตุการณ์ที่รายงานนั้นเกี่ยวข้องกับการใช้ชีวิตประจำวันของเราได้ทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นการอยู่ในบ้าน ที่ควรสังเกตอาการผิดปกติของตัวเราและสมาชิกในครอบครัวอยู่เสมอ รวมถึงการเดินทางขนส่งสาธารณะ การกินอาหารตามร้านตามโรงอาหาร การไปเรียนหนังสือ หรือแม้แต่การทำงานในที่ทำงาน เป็นต้น
เคสในภาคเหนือนั้น เราก็เห็นชัดเจนว่า หากคนที่ติดเชื้อไม่ระวังป้องกันตัวเอง สิ่งที่เราจะทำได้คือ เราแต่ละคนต้องมีสติในการใช้ชีวิต และป้องกันตัวเองเสมอ ไม่งั้นก็จะมีโอกาสแจ็คพอตได้ครับ
ใส่หน้ากากเสมอ...ล้างมือบ่อยๆ...อยู๋ห่างคนอื่นหนึ่งเมตร...พบคนน้อยลงสั้นลง...เลี่ยงที่แออัดที่ชุมนุมที่อโคจร...คอยสังเกตอาการตนเองและครอบครัว หากไม่สบาย ให้หยุดเรียนหยุดงานและรีบไปตรวจนะครับ
ส่วนคนในพื้นที่ที่มีเคสเสี่ยง ขอให้เคร่งครัดมากๆ
หน้าเทศกาลนี้ เลือกสถานที่เที่ยว ที่พัก ที่กิน ให้ดี เที่ยวอย่างมีสติครับ
ด้วยรักต่อทุกคน