เปิดใจ 'สาว'เคยทำแท้ง ผันตัวร่วมยุติการตั้งครรภ์

รายการ ถามสุดซอย Weekend ออกอากาศทุกวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 22.40 น. ทางช่องเนชั่น ช่อง 22 ดำเนินรายการโดย "หนุ่ม ศรราม เทพพิทักษ์" ได้เปิดใจสัมภาษณ์ "คุณตุ๊กตา -นิศารัตน์ จงวิศาล" ตัวแทนกลุ่มทำทาง เป็นที่ปรึกษาเรื่องยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัยสำหรับผู้หญิงที่ไม่พร้อมตั้งครรภ์ รวมทั้งเคยผ่านการทำแท้งมาก่อน กรณีคณะรัฐมนตรี ไฟเขียวเห็นชอบแก้กฎหมายให้หญิงตั้งครรภ์ไม่เกิน 12 สัปดาห์ สามารถทำแท้งได้อย่างถูกกฎหมาย

ทราบว่าเคยมีประสบการณ์ตรงอยากให้ช่วยเล่าให้ฟัง?"เมื่อสิบปีก่อน ตอนอายุยังน้อยและมีปัญหาชีวิตมากมายหลายเรื่อง ทั้งการเรียน ความสัมพันธ์ แม้แต่เรื่องยาเสพติด เป็นเหตุผลว่าเพราะอะไรเราถึงไม่พร้อม แต่ว่าเหตุผลของตุ๊กตาอาจไม่ได้เป็นเหตุผลของคนอื่นๆ นะคะ"
เราไปทำแท้งที่คลินิกหรือรพ.?"ตุ๊กตาโชคดีที่มีเพื่อนเล่าให้ฟังว่าเขาเคยทำที่ไหน ซึ่งเป็นคลินิกที่ถูกกฎหมาย เราเลยไปตามที่เพื่อนเล่าให้ฟัง ตอนนั้นอายุ 21 เท่าที่เข้าใจคลินิกถูกกฎหมายมีมาตั้งแต่รุ่นแม่ตุ๊กตา"
เข้าใจมาตลอดว่าการทำแท้งผิดกฎหมาย ต้องแอบไปทำ ปรึกษาใครไม่ได้?"แอบไปทำ ปรึกษาใครไม่ได้ก็เรื่องนึง คลินิกเขาเถื่อนหรือเปล่า ในทางกฎหมายเขาไม่ได้ผิดค่ะ เขาใช้เงื่อนไขยกเว้นได้"
สภาพจิตใจตอนนั้น?"ทั้งเครียดและกังวล เพราะเราเดินไปสู่สิ่งที่เราไม่รู้ เหมือนเราไปตรวจภายในครั้งแรกเราก็กังวล และมีแต่คนบอกว่าน่ากลัว ความกังวลนี้ทำให้เราเครียด กดดันตัวเองว่าเรากำลังเอาตัวเองไปเจออะไร จะปลอดภัยจริงๆ เหรอ"
ตอนนั้นถามใคร?"ไม่ถามใครเลยค่ะ เพราะเป็นเรื่องที่เราตัดสินใจดีที่สุดแล้ว ที่จะทำได้ในตอนนั้นแล้ว"
พอผ่านมา 10 ปี มองย้อนกลับไปเหตุการณ์ในวันนั้น คิดว่าเราทำถูกมั้ย?"ทั้งชีวิตเรา การที่เราตัดสินใจยุติการตั้งครรภ์ในวันนั้นเป็นอะไรที่ถูกต้องที่สุดแล้ว เพราะถ้าเราไม่ตัดสินใจเลือกชีวิตเราในวันนั้น ตุ๊กตาในวันนี้ก็คงไม่ได้ทำงานแบบนี้ ไม่รู้สึกภาคภูมิใจกับสิ่งที่ตัวเองทำขนาดนี้ จะไม่มีอนาคต ไม่ได้เจอคนรักใหม่ ดังนั้นย้อนกลับไปอีก 10 รอบก็ตัดสินใจเหมือนเดิม"ที่บ้านรู้มั้ย?"ไม่รู้ค่ะ แฟนก็มารู้ทีหลัง"
ก่อนตัดสินใจทำแท้ง เคยลองวิธีอื่นมั้ย?"ไม่เลย เราไม่ทานยาสตรี ไม่ไปเสิร์จอินเตอร์เน็ต นอกจากไปคลินิกเลย โชคดีที่เรามีข้อมูล เรามีข้อมูลที่เคยทราบมาก่อน ถ้าไม่รู้เราอาจต้องไปขอกินยาสตรี แต่โชคดีที่เรารู้ เราก็ตัดสินใจทันที ปั้งเดียวเลย"
เมื่อทุกอย่างคลี่คลาย รู้สึกโล่งมั้ย?"หลังเราไปรับบริการ เราโล่งใจมาก ว่าพรุ่งนี้เราเดินต่อได้แล้ว เราเริ่มต้นชีวิตใหม่ได้"
สมัยก่อนการทำแท้งครั้งนึงราคาสูงมั้ย?"3 พันค่ะ สิบปีที่แล้ว ปัจจุบันก็แพงขึ้นนิดหน่อย แต่อยู่ในระดับนี้"
ไม่รู้สึกผิดกับตัวเอง?"แน่นอนเราต้องเคยบ้าง เพราะทั้งชีวิตเราถูกบอกให้รู้สึกผิดกับเรื่องทำแท้ งเราต้องเคยบ้าง แต่สุดท้ายก็ไม่ได้รู้สึกว่าผิดอีกต่อไปแล้ว มันเป็นสิ่งที่เราเลือกให้ตัวเอง"
เคยคิดเรื่องบาปกรรมมั้ย?"เคยคิด แต่สุดท้ายถ้ามันบาปหรืออะไร ตุ๊กตาก้าวผ่านไปหมดแล้ว สุดท้ายเหมือนบาปบางอย่างเราทำด้วยความจำเป็น เหมือนกินเนื้อสัตว์เราก็บาป มันเป็นบาปที่ยอมรับได้สำหรับตุ๊กตาเอง"
ใช้ระยะเวลาปรับนานมั้ย?"นานหลายปี จนเริ่มมาทำงานนี่แหละ"
เหตุการณ์ผ่านมากี่ปีถึงมาทำงาน?"ห้าปีถัดมาค่ะ"
กลุ่มทำทางเกิดขึ้นได้อย่างไร?"พี่ชมพู่ สุปรีชาเป็นคนก่อตั้ง เขาเคยมีประสบการณ์เองและเป็นนักกิจกรรม ตัวเขาเองรู้ข้อมูลการยุติการตั้งครรภ์จากรถสองแถวสติ๊กเกอร์แปะบนรถสองแถว ข้อมูลการให้บริการสุขภาพแปะอยู่ เช่นท้องไม่พร้อมมาที่คลินิกนี้ รับปรับประจำเดือน ซึ่งก็คือทำแท้งนั่นแหละ พอทำแท้งปุ๊บก็ทำให้ประจำเดือนมาปกติ แล้วใช่เหรอที่ข้อมูลสุขภาพของผู้หญิงจะไปอยู่ตรงนั้น มันไม่ใช่ที่นะ ควรอยู่รพ.สายด่วน อะไรสักอย่างนึง"

พี่ตุ๊กตามาทำหน้าที่จิตอาสากึ่ปี?"เราทำมาแล้ว 4 ปี"
ทำไมตั้งชื่อว่ากลุ่มทำทาง?"เพราะทางที่ไปทำแท้งมันลำบากมาก เราอยากทำทางให้ผู้หญิงเดิน นึกออกมั้ย ถ้าจะท้องต่อง่ายมากเลยนะ ไปหาหมอบอกว่าเราท้องมาฝากครรภ์ แต่พอจะทำแท้ง ขวากหนาม เป็นลูกรังสารพัด"
เคสหนักๆ ที่เคยเจอ?"ทุกคนหนักหมด แต่คนที่เราจำได้และติดอยู่ในใจ คือคนที่เขาได้รับยาจากแหล่งที่ไม่ปลอดภัยและเจออาการแทรกซ้อนรุนแรงเกือบเสียชีวิต เขาไปซื้อยาออนไลน์ จริงๆ ไม่ต้องหาข้อมูลเองด้วยซ้ำ ถ้าเราคิดจะทำแท้ง เราเสิร์จหาข้อมูลเองเลยว่ายาทำแท้ง เสิร์จปุ๊บจะมีแต่ร้านผิดกฎหมายเต็มไปหมด แล้วร้านขายยาออนไลน์เขาก็ลักลอบขาย ยามาจากไหนไม่รู้ คนขายก็ไม่ใช่หมอ เภสัช จ่ายยามั่วๆ ซั่วๆ"
เหตุผลอะไรมากที่สุดที่ทำแท้ง?"ผู้หญิงเวลาท้องคิดเยอะมากนะ เราจะมีเวลาให้การท้องหรือเปล่า เรามีเงิน เพิ่งเริ่มต้นทำงานหรือเปล่า ผู้ชายพร้อมดูแลเราหรือเปล่า ร่างกายเราเป็นยังไง ครอบครัวว่าไง เรามีลูกมาแล้วกี่คน เป็นเหตุผลที่ไม่เหมือนกัน บางคนอยากยุติการตั้งครรภ์เพราะเขามีลูกหลายคนแล้ว หรือบางกรณี เช่นฉีดยาคุมยิ่งแล้วใหญ่เลย ฉีดยาคุมแล้วประจำเดือนไม่ค่อยมา บางทีก็พลาด รู้อีกทีท้อง 3-4 เดือนแล้วไม่รู้ว่าท้องก็มี"
อายุครรภ์ที่มาปรึกษา?"มียันจะคลอดเลย แต่เราไม่ได้แนะนำให้ยุติการตั้งครรภ์ทุกคน ถ้าเกินเกณฑ์เราก็แนะนำให้ท้องต่อ"
สมมติผู้หญิงคนนึงต้องการทำแท้ง โทรมาที่กลุ่มทำทาง เราจะถามเขามั้ยว่าเกิดจากอะไร?"ไม่ถามค่ะ เราคิดว่าเขาคิดมาดีแล้วถึงมาบอกเราว่าอยากทำแท้ง เราคิดว่าเขาตั้งใจมาจากบ้านแล้ว มีบ้างที่เขาเล่าให้ฟัง ช่วงหลังที่ได้ยินบ่อยๆ คือเรื่องเศรษฐกิจ ไม่มีเงิน ไม่พร้อมที่จะมีเงินซัปพอร์ตดูแลบุตรได้"
ข่มขืนมีมั้ย?"น้อยค่ะ นานๆ ที"
แล้วกลุ่มทำทางทำยังไงต่อ?"เมื่อเขาบอกว่าไม่พร้อม เราก็เชื่อทันทีว่าเขาไม่พร้อม เราก็ซักไซ้ก่อน ถามข้อมูลที่จำเป็นเพื่อให้ประเมินได้ ว่าควรไปรับบริการที่ไหนได้ และให้ข้อมูลเขาทุกอย่างที่อยากรู้"
แต่เราไม่ชี้แนะ?"ไม่ สังคมตัดสินผู้หญิงทำแท้งอยู่แล้ว ไม่ว่าจะใจแตก ไม่ดูแลตัวเอง โง่ ก็ว่ากันไป เราต้องไม่ตัดสินเขา"
ตอนนี้ครม. ไฟเขียว ให้เห็นชอบแก้กฎหมายให้หญิงตั้งครรภ์ไม่เกิน 12 สัปดาห์สามารถทำแท้งได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย เห็นด้วยมั้ย?"ไม่เห็นด้วยค่ะ 12 สัปดาห์น้อยเกินไป จริงๆ อยากให้ยกเลิกความผิดไปเลย ไม่ต้องเป็นความผิดตราบใดที่เป็นการทำแท้ง"
กี่เดือนก็ทำได้?"เราจะพูดแบบนี้ไม่ได้ เพราะทำแท้งทางการแพทย์มีขีดจำกัดอยู่ ตามหลักถ้าเกิน 24 สัปดาห์เป็นการคลอดก่อนกำหนด ซึ่งไม่มีหมอที่ไหนอยากให้ผู้หญิงคลอดก่อนกำหนด ไม่มีคุณหมอคนไหนทำแท้งให้ในอายุครรภ์เกิน 24 สัปดาห์ นอกจากจำเป็นต่อชีวิตอย่างยิ่งยวดจริงๆ"
เพราะอะไรอยากให้ขยายเวลาเพิ่ม?"จากที่ทำงานให้คำปรึกษา ผู้หญิงที่โทรมาปรึกษาเรื่องการทำแท้ง ไม่มีใครอยากทำช้าๆ ทุกคนอยากทำเร็วหมด แต่ทำไมอายุครรภ์สูง มีเหตุผลค่ะ ง่ายๆ ฉีดยาคุมกว่าจะรู้ว่าท้องก็นานแล้ว สองประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือบางกรณีเขาไปคลินิกตั้งแต่อายุครรภ์น้อยๆ แต่เขาเงินไม่พอ ก็กลับไปหาเงินก่อน กว่าจะหาเงินได้ปุ๊บ อายุคุรรภ์เกิน 12 สัปดาห์ไปแล้ว ทั้งที่เขาตั้งใจจะยุติการตั้งครรภ์ แต่ทรัยพากรรอบตัวเขาไม่พอ"
พอมีกฎหมายแบบนี้ออกมา คิดว่าหนุ่มสาวที่คบกันเป็นแฟนจะใช้ชีวิตไม่ระมัดระวังมากขึ้นหรือเปล่า?"ไม่เกี่ยว โดยเฉพาะผู้หญิงไม่มีใครตั้งใจท้องเพื่อไปทำแท้ง ลองท้องเล่นๆ สักครั้งนึงสิแล้วไปทำแท้ง ไม่มีหรอก เหมือนอยู่ดีๆ เราทำตัวเองให้ต้องไปหาหมอมั้ยล่ะ ก็ไม่ ทุกคนอยากอยู่ห่างหมอกันทั้งนั้น นอกจากยกเลิกความผิดออกไป ตรงม.305 ที่เป็นข้อยกเว้นเดิมให้แพทย์ทำแท้งได้ เราอยากให้ม.305 พูดมากกว่า 24 สัปดาห์ กฎหมายใหม่ ม.301 บอกว่าหญิงใดทำให้ตัวเองแท้งในอายุครรภ์เกิน 12 สัปดาห์มีความผิด และม.305 มายกเลิกในข้อนี้ ถ้าถูกกระทำโดยแพทย์มีเงื่อนไขสุขภาพ ตัวอ่อนพิการ ถือว่าการกระทำในข้อ 1 ไม่มีความผิด นั่นหมายความว่าตามกฎหมายใหม่ อายุครรภ์เกิน 12 สัปดาห์ทำได้มั้ย ทำได้ แต่กฎหมายที่ตั้งความผิดมาก่อนแล้วยกเลิก ทำให้คนหวาดกลัว หมอก็ไม่กล้าให้บริการ เพราะถ้าให้บริการปุ๊บก็จะถูกจับ ต้องขึ้นโรงขึ้นศาลเพื่อพิสูจน์ว่าตัวเองไม่ได้ผิดตั้งแต่แรก นี่คือกฎหมายเก่า และกฎหมายเก่าก็จะยังใช้หลักการเดิม เพียงแค่ขยายช่องให้กว้างขึ้นเป็น 12 สัปดาห์ทั้งนั้น สมมติตร.อยากไปคลินิกที่ทำแบบนี้ ตั้งข้อหาปุ๊บไปต่อสู้ในชั้นศาลเป็นปีๆ กว่าจะหลุดข้อครหา นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้น"

24 สัปดาห์เด็กไม่โตเกินไปเหรอ?"ถ้าเกิน 24 สัปดาห์โอกาสรอดชีวิตมี แต่ถ้าต่ำกว่า 24 สัปดาห์โอกาสรอดน้อยมาก ถ้ารอดขึ้นมาก็จะรอดเพราะทั้งรพ.มาช่วย ไม่ใช่วางเฉยๆ แล้วร้อง"
คิดว่าการเปิดกฎหมายให้ทำแท้งได้ จะมีคลินิกผุดขึ้นอีกมากมายมั้ย?"ผุดก็ดีสิ เพราะทุกวันนี้คลินิกไม่เพียงพอให้บริการ ผู้หญิงต้องเดินทางไกล 500-600 กิโลมาทำแท้ง"การมีคลินิกทำแท้งคือดี?"ดี ถ้าผู้หญิงไม่ได้ไปที่คลินิกทำแท้ง ซึ่งไกลมาก คุณจะให้เขาทำแท้งยังไง ซื้อยาใช้เองก็ทำให้เขาเกิดความอันตราย ถ้ามีคลินิกที่บ้านเขา เขาไปรับบริการตั้งแต่อายุครรภ์น้อยๆ เขาปลอดภัย คลินิกทำให้ไม่ผิดกฎหมายด้วย"
คิดยังไงคนพูดว่ากลุ่มทำทาง สนับสนุนให้คนทำแท้ง?"เราไม่เคยสนับสนุนค่ะ ว่าเธอท้องไม่พร้อมเธอทำแท้งเดี๋ยวนี้ สิ่งที่เราทำคือให้ข้อมูล ถ้าเขาเลือกทำแท้งหรือท้องต่อ เราสนับสนุนเขาในสิ่งที่เราทำได้ ถ้าเขาเลือกแล้วว่าต้องการทำแท้งเราก็ให้ข้อมูลเพื่อให้เขาปลอดภัย ถ้าเขาอยากท้องต่อแต่ไม่พร้อมเราส่งต่อหน่วยงาน เราทำแบบนี้"
พุทธศาสนามองเรื่องบาปบุญคุณโทษเรื่องชีวิตนึงที่ถูกพราก คิดยังไง?"ทุกศาสนาบอกว่าทำแท้งบาป แต่ประเด็นคือศาสนาเป็นเรื่องส่วนบุคคล ตุ๊กตาอาจเชื่อแบบนึง พี่หนุ่มอาจเชื่อแบบนึง เราเชื่อไม่เหมือนกัน ไม่ควรไปตัดสินใคร ไม่ใช่หน้าที่ใครตัดสินแทนกัน"
จาก 10 ปีที่แล้วเราหาข้อมูลทำแท้งเอง ผ่านมา 10 ปีต้องเป็นคนให้ข้อมูล?"ตุ๊กตามองการทำแท้งเป็นบริการสุขภาพแบบนึง ซึ่งถามว่า 10 ปีก่อนกับตอนนี้ ผู้หญิงคุยเรื่องทำแท้งมากขึ้นมั้ย ตุ๊กตาว่าสังคมเปิดเรื่องนี้มากขึ้่น แล้วก็ปิดมากขึ้นในบางส่วน แต่ถามว่าดีขึ้นมั้ย สถานการณ์โดยรวมเช่นกฎหมาย สถานที่ให้บริการ ตุ๊กตามองว่าดีขึ้น"
ถ้ากฎหมายผ่าน มองว่าเป็นยังไง?"สิ่งที่จะเกิดขึ้นคือกลุ่มทำทางทำงานให้บริการต่อไป แต่สิ่งที่จะเกิดกับผู้หญิงคือผู้หญิงที่อายุครรภ์น้อยเขาจะสบายใจในการไปรับบริการ แต่ขณะเดียวกันผู้หญิงที่ขาดทรัพยากรที่จะเข้าถึงบริการได้ตั้งแต่ก่อน 12 สัปดาห์ หรือแม้กระทั่งบางคนเงื่อนไขที่เขาจะเลี้ยงลูกได้มันเพิ่งเปลี่ยนตอน 12 สัปดาห์ เช่นตกงาน แล้วจะทำยังไง ตามสถิติกรมอนามัย ผู้หญิงที่มายุติการตั้งครรภ์ 10 เปอร์เซ็๋นต์อายุครรภ์เกิน 12 สัปดาห์ แต่ 10 เปอร์เซ็นต์นี้ถูกผลักให้ผิดกฎหมาย ถึงแม้ว่าจะมีข้อยกเว้นมาแก้ก็ตาม แต่ถ้าเขาบอกว่าผิดก็คือผิด แล้ว 10 เปอร์เซ็นต์นี้จะไปอยู่ที่ไหน กฎหมายทอดทิ้งคนนะ"
ถ้ากฎหมายผ่านจะเรียกร้องต่อ?"เรียกร้องต่อแน่นอนค่ะ ให้ยกเลิกความผิด"