วิษณุบวงสรวง 'เรือนเจ้าจอมมารดาเลื่อน' บูรณะ 2 ปี

วันที่ 16 พฤศจิกายน 2563 ณ อาคารเรือนเจ้าจอมมารดาเลื่อน นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานในพิธีบวงสรวงอาคารเรือนเจ้าจอมมารดาเลื่อนให้เป็นหอประวัติราชบัณฑิตยสภา โดยมี นายอนุชา นาคาศัย รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี และ นายเทวัญ ลิปตพัลลภ อดีตรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นแขกผู้มีเกียรติ
ทั้งนี้ นายวิษณุ ได้กล่าวถึงประวัติความเป็นมาขององค์กรราช โดยสังเขปว่าเป็นองค์กรณ์ส่งเสริมความรู้ในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งรูปแบบดังกล่าวมีอยู่หลายประเทศในแถบยุโรป เช่นเดียวกันกับประเทศไทยที่เริ่มก่อตั้งขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่7) เพื่อเป็นคลังความรู้แก่ปวงชนมาทุกยุคสมัย และมีหน้าที่ตรวจชำระพจนานุกรมที่ทราบกันดีในชื่อ

อย่างไรก็ดี หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ราชบัณฑิตสภา ไม่มีที่ทำการเป็นของตัวเอง จึงมีความจำเป็นในการขยับขยายเพราะต้องมีความพร้อมในด้านการประชุมและรับอาคันตุกะเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ ด้วยภารกิจที่ไม่จำกัดแต่เฉพาะงานด้านภาษาและวรรณกรรมดังในอดีต 
คณะรัฐมนตรีจึงมีมติเห็นชอบอนุมัติงบประมาณในการบูรณะ โดยสถานที่แห่งนี้จะสร้างเป็นหอประวัติศาสตร์พร้อมสำหรับการต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองควบคู่ไปกับการจัดประชุม เบื้องต้นคาดว่าจะแล้วเสร็จภายใน 2-3 ปี

อย่างไรก็ตาม อาคารเรือนเจ้าจอมมารดาเลื่อนตั้งอยู่เลขที่ 358 ถนนพระรามที่5 บริเวณเชิงสะพานดุสิต ริมคลองสามเสน เป็นอาคารที่มีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบนีโอคลาสสิค สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเก้าเจ้าอยู่หัว เพื่อเป็นที่พำนักของเจ้าจอมมารดาเลื่อนในรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นพระมารดาของพระเจ้าบรมวงเธอพระองค์เจ้าลวาดวรองค์ และ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช อาคารเรือนเจ้าจอมมารดาเลื่อน เป็นโบราณสถานตามประกาศกรมศิลปกรเรื่องรายชื่อโบราณสถานในกรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2558 

เดิมที ที่ดินบริเวณที่ตั้งอาคารเรือนเจ้าจอมมารดาเลื่อนหรือเป็นที่เรือกสวนริมคลองสามเสนในพ.ศ. 2453 หลังจากพระเจ้าบรมวงเธอพระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภชสิ้นพระชนม์ลง เจ้าจอมมารดาเลื่อน พระมารดาได้ทูลเกล้า ถวายคืนมรดกของพระเจ้าลูกยาเธอทั้งหมด
ต่อมา พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงได้พระราชทานที่ดินแปลงนี้ให้แก่เจ้าจอมมารดาเลื่อน เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2454  เจ้าจอมมารดาเลื่อนจึงได้กราบถวายบังคมลาออกไปสร้าง