15 พฤศจิกายน 2563 เพจ "iLaw" โพสต์เฟซบุ๊กสรุปเนื้อหาของข้อเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญ ก่อนจะประชุมรัฐสภานัดพิเศษ วันที่ 17 พ.ย. นี้ โดยมีข้อความระบุว่า...
วันที่ 17 พฤศจิกายน 2563 สภานัดหมายพิจารณาเรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญ โดยมีข้อเสนอ 7 ญัตติ ที่จะต้องอภิปรายและลงมติ แบ่งเป็น ข้อเสนอจากพรรคเพื่อไทย ข้อเสนอจากพรรคร่วมรัฐบาล ข้อเสนอจากพรรคร่วมฝ่ายค้าน 4 ญัตติ และข้อเสนอที่ประชาชนเข้าชื่อกันเสนอ ซึ่งมีประเด็นที่คล้ายคลึงและแตกต่างกันไป โดยร่างที่ประชาชนเสนอมีเนื้อหาครอบคลุมกว้างที่สุด หลายประเด็นที่สุดชวนทำความเข้าใจเนื้อหาและเหตุผลของ ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เสนอสู่รัฐสภาโดยการเข้าชื่อของประชาชนกว่าแสนคน ด้วยชื่อย่อว่า "5 ยกเลิก 5 แก้ไข" เพื่อ
"รื้อ" ระบอบอำนาจของ คสช.
"สร้าง" หนทางกลับสู่ประชาธิปไตย
และเปิดทางให้เกิดการ "ร่าง" รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ จากการมีส่วนร่วมของประชาชน https://ilaw.or.th/node/5780
ยกเลิก 1 ช่องทางนายกฯ คนนอกที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง
ยกเลิกมาตรา 272 ซึ่งยังเปิดทางให้สภาเสนอชื่อคนนอกที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้งให้มาเป็นนายกรัฐมนตรีได้ ในระยะเวลา 5 ปี ระหว่างที่ยังมีวุฒิสภาชุดพิเศษ ของ คสช. เป็นเสียงสำคัญในการลงมติ
ยกเลิก 2 แผนยุทธศาสตร์ 20 ปี ที่ คสช. เขียนขึ้น คิดแทนอนาคต กดทับรัฐบาลทุกชุด
ยกเลิกมาตรา 65 และ 275 ที่ให้ คสช. แต่งตั้งคนของตัวเองขึ้นมาเขียนแผนแม่บทยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ขีดชะตาอนาคตประเทศด้วยการกำหนดให้การจัดทำงบประมาณแผ่นดิน / นโยบายรัฐบาล / การทำงานของหน่วยงานราชการ ต้องเป็นไปตามแผนการนี้
ยกเลิก 3 แผนปฏิรูปประเทศ ที่ คสช. เขียนขึ้น ความยาวรวมกว่า 3,000 หน้า
ยกเลิก หมวด 16 การปฏิรูปประเทศด้วยแผนที่เขียนโดยคนของ คสช. คลายล็อคที่กำหนดให้ ครม. ต้องคอยแจ้งความคืบหน้าการทำตามแผนปฏิรูปประเทศต่อรัฐสภาทุก 3 เดือน ตัดอำนาจ ส.ว. ในการติดตาม / เสนอแนะ / เร่งรัดแผนปฏิรูปประเทศ
ยกเลิก 4 ท้องถิ่นพิเศษ ที่เปิดช่องผู้บริหารไม่ต้องมาจากการเลือกตั้ง
ยกเลิกมาตรา 252 ที่กำหนดให้ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษสามารถได้มาโดย วิธีอื่น นอกจากการการเลือกตั้งหรือความเห็นชอบของสภาท้องถิ่น เพื่อกลับไปสู่ระบบเลือกตั้งท้องถิ่นตามปกติ
ยกเลิก 5 นิรโทษกรรม คสช. ที่ช่วยคนทำรัฐประหาร ทำอะไรไว้ไม่มีทางผิด
ยกเลิกมาตรา 279 ที่ยังเป็นหลักประกันให้ คสช. ลอยตัว ไม่ต้องรับผิด กำหนดให้การกระทำทุกอย่างของคสช ไม่ขัดรัฐธรรมนูญและกฎหมายอื่นๆ รับรองให้ประกาศและคำสั่งของ คสช. ยังมีผลใช้บังคับอยู่ตลอดไป
แก้ไข 1 แก้ระบบบัญชีว่าที่นายกฯ เขียนให้ชัด นายกฯ ต้องเป็น ส.ส.
ตัดระบบบัญชีว่าที่นายกฯ ในมาตรา 88 ที่กำหนดให้พรรคการเมืองเสนอชื่อผู้ที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้งของประชาชนเป็นนายกฯ ได้ และแก้ไขคุณสมบัตินายกรัฐมนตรีว่า ต้องเป็นส.ส.เท่านั้น
แก้ไข 2 เปลี่ยน ส.ว. ชุดพิเศษคนของเขา เป็น ส.ว. จากการเลือกตั้งของประชาชน
ยกเลิก ส.ว. 250 คนที่มาจากการคัดเลือกของ คสช. เพื่อสืบทอดอำนาจให้ คสช. และแก้ไขให้ ส.ว. ต้องมาจากการเลือกตั้ง ลดจำนวนเหลือ 200 คนและใช้จังหวัดเป็นเขตเลือกตั้ง การคำนวณจำนวน ส.ว. ต่อหนึ่งจังหวัดยึดระบบเดียวกันกับรัฐธรรมนูญ 2540
แก้ไข 3 เปลี่ยนที่มาองค์กรที่ไม่ทำงาน สร้างระบบสรรหาองค์กรอิสระแบบใหม่ ให้คนที่นั่งอยู่พ้นจากตำแหน่ง
ปรับกระบวนการสรรหาองค์กรอิสระจากที่ให้คนในองค์กรอิสระหมุนเวียนเก้าอี้เลือกกันเอง เปลี่ยนมาเป็นกระบวนการสรรหาให้เหมาะสมตามภารกิจของแต่ละองค์กร ยกเลิกกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญที่เขียนโดยคนของ คสช. ทั้ง 7 ฉบับ ให้ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระชุดปัจจุบันพ้นจากตำแหน่ง สรรหาตุลาการศาลรัฐธรรมนูญและกกต. ชุดใหม่ โดยวิธีตามรัฐธรรมนูญ 2540
แก้ไข 4 ปลดล็อกวิธีแก้ไขรัฐธรรมนูญ ใช้เสียงครึ่งหนึ่งของสภา ไม่ต้องมีอำนาจพิเศษของ ส.ว.
ตัดอำนาจ ส.ว.ในการพิจารณาแก้ไขรัฐธรรมนูญ ให้การแก้ไขอาศัยเพียงเสียงของสองสภารวมกัน ซึ่งเป็นหลักการเดียวกับฉบับก่อนๆ ไม่บังคับต้องทำประชามติเสมอไปในบางประเด็น
แก้ไข 5 ตั้ง สสร. ชุดใหม่จากการเลือกตั้งทั้งหมด เปิดทางสร้างการเมืองแบบใหม่ สังคมแบบใหม่
ให้มีสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ สสร. 200 คน เป็นรายบุคคลหรือเป็นตัวแทนกลุ่มก็ได้ ประชาชน 1 คนเลือก สสร. ได้เพียง 1 คนหรือ 1 กลุ่ม โดยใช้ประเทศเป็นเขตเลือกตั้ง สสร. ต้องจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ที่ประชาชนมีส่วนร่วมให้แล้วเสร็จภายใน 360 วัน----------
ด้านพรรคร่วมฝ่ายค้านหลายพรรคการเมืองเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญ "รายประเด็น" ไม่ได้เสนอให้ตั้ง สสร. เพื่อจัดทำร่างรัฐธรรมนูญ ฉบับใหม่ทั้งฉบับ โดยเสนอทั้งหมด 4 ประเด็น แยกเป็นการเสนอร่าง 4 ฉบับ ดังนี้
1) เสนอยกเลิกอำนาจ ส.ว. ในการลงมติเลือกนายกรัฐมนตรี (ขณะที่ยังให้ ส.ว. ชุดพิเศษอยู่ในตำแหน่งจนครบวาระ 5 ปี)
2) เสนอยกเลิกอำนาจ ส.ว. ในการติดตามการปฏิรูปประเทศ และออกกฎหมายในหมวดการปฏิรูปประเทศ
3) ยกเลิกการนิรโทษกรรมให้กับ คสช. (เป็นข้อเสนอที่ตรงกับร่างฉบับที่ประชาชนเสนอ)
4) เปลี่ยนระบบการเลือกตั้ง เป็นใช้บัตรเลือกตั้ง 2 ใบ เช่นเดียวกับรัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 ใบที่หนึ่งเลือก ส.ส. เขต ใบที่สองเลือก ส.ส. ระบบบัญชีรายชื่อ----------
ข้อเสนอ ฉบับพรรคเพื่อไทยกำหนดให้มี สสร. จำนวน 200 คนมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชนโดยใช้จังหวัดเป็นเขตเลือกตั้ง แต่ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจะเลือกผู้สมัครได้เพียงคนเดียว และผู้ที่ได้คะแนนสูงสุดตามจำนวน สสร. ที่จังหวัดพึงมี ให้ถือว่าเป็นผู้ได้รับเลือกเป็น สสร.
ขั้นตอนการคำนวณ สสร. ในแต่ละจังหวัด มีดังนี้