"ดร.สามารถ" ผุดไอเดียทางด่วน-มอเตอร์เวย์ "ขึ้นก่อน จ่ายทีหลัง"

จะดีมั้ย? ถ้าทางด่วน-มอเตอร์เวย์ไม่มีไม้กั้น"ขึ้นก่อน จ่ายทีหลัง"

ถ้าเราสามารถขับรถผ่านด่านทางด่วนหรือมอเตอร์เวย์โดยไม่มีไม้กั้น ทำให้รถไม่หยุดชะงัก และจ่ายเงินทีหลัง คุณเห็นด้วยมั้ย?
เวลานี้ เมื่อเราใช้ทางด่วนซึ่งดูแลโดยการทางพิเศษแห่งประเทศไทย (กทพ.) จะต้องจ่ายค่าผ่านทางด้วยเงินสดหรือด้วยบัตร Easy Pass หรือเมื่อใช้มอเตอร์เวย์ซึ่งดูแลโดยกรมทางหลวงจะต้องจ่ายด้วยเงินสดหรือด้วยบัตร M-Pass แต่อีกไม่นาน เราจะไม่ต้องจ่ายค่าผ่านทางในขณะขับรถผ่านด่านแล้ว ไม่ว่าด้วยเงินสดหรือด้วยบัตร Easy Pass หรือ M-Pass ก็ตาม
กระทรวงคมนาคมเตรียมที่จะยกเลิกไม้กั้นทางด่วนและมอเตอร์เวย์เพื่อแก้ปัญหารถติดหน้าด่าน ทำให้รถวิ่งผ่านด่านได้สะดวกรวดเร็ว ไม่หยุดชะงัก ผู้ใช้ทางไม่ต้องจ่ายค่าผ่านทางในขณะขับรถผ่านด่าน กทพ.หรือกรมทางหลวงจะเรียกเก็บเงินภายหลัง ถือเป็นการใช้ทางด่วนหรือมอเตอร์เวย์แบบไม่มีไม้กั้น (M-Flow) โดยจะยกเลิกบัตร Easy Pass และ M-Pass
ระบบ M-Flow จะใช้กล้องอ่านป้ายทะเบียน ซึ่งจะทำให้รู้ว่าใครเป็นเจ้าของรถ แล้วจะเรียกเก็บค่าผ่านทางจากเจ้าของรถเป็นรายเดือนหลังการใช้บริการ ซึ่งเจ้าของรถสามารถจ่ายค่าผ่านทางได้หลายช่องทาง เช่น บัตรเครดิต บัตรเดบิต ตัดเงินผ่านบัญชีธนาคาร แอปพลิเคชันของธนาคาร หรือคิวอาร์โค้ด เป็นต้น หากเจ้าของรถฝ่าฝืนไม่ยอมจ่ายค่าผ่านทางก็จะไม่ได้รับอนุญาตให้ต่อทะเบียนรถ และจะถูกติดตามทวงถามหนี้โดยเอกชนที่ว่าจ้างโดย กทพ.หรือกรมทางหลวงต่อไป
ขณะนี้กรมทางหลวงกำลังอยู่ในระหว่างประมูลหาเอกชนผู้สนใจมาเป็นผู้บริหารจัดการระบบ M-Flow ที่ด่านเก็บค่าผ่านทางบนมอเตอร์เวย์ 4 ด่าน ประกอบด้วย ด่านทับช้าง 1, ด่านทับช้าง 2, ด่านธัญบุรี 1 และด่านธัญบุรี 2 โดยมีราคากลาง 119.025 ล้านบาท ถ้าระบบ M-Flow ใช้งานได้ผลดี กรมทางหลวงก็จะประมูลหาผู้บริหารจัดการระบบที่ด่านอื่นต่อไป นอกจากนี้ สำหรับทางด่วน กทพ.ก็จะดำเนินการเช่นเดียวกัน กล่าวคือจะเปลี่ยนจากการใช้ Easy Pass เป็นระบบ M-Flow

ผมเห็นว่าถ้าระบบ M-Flow สามารถแก้ปัญหารถติดหน้าด่านได้ก็จะดีมาก เพราะจะทำให้รถวิ่งผ่านด่านได้อย่างรวดเร็ว แต่ในความเป็นจริง จะเห็นได้ว่าในปัจจุบันหลังจากรถวิ่งผ่านด่านแล้ว จะพบกับรถติดเป็นแถวยาวที่หลังด่านโดยเฉพาะด่านขาเข้าหลายด่าน ส่งผลให้รถติดต่อเนื่องมาถึงหน้าด่าน ดังนั้น จึงสรุปได้ว่าสาเหตุที่ทำให้รถติดหน้าด่านไม่ได้เกิดจากการหยุดชะงักขณะจ่ายค่าผ่านทางด้วยเงินสดหรือด้วยบัตร Easy Pass หรือบัตร M-Pass เพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากรถติดหลังด่านด้วย
ด้วยเหตุนี้ กระทรวงคมนาคมจะต้องแก้ปัญหารถติดหลังด่าน ด้วยการแก้ปัญหารถติดที่ขาลงจากทางด่วน ซึ่งจะทำให้รถสามารถขึ้นใช้ทางด่วนหรือมอเตอร์เวย์ได้อย่างสะดวกรวดเร็วทั้งขาขึ้นและขาลง ทำให้ไม่มีรถติดหน้าด่านและหลังด่าน หากแก้ไม่ได้ การใช้ ระบบ M-Flow ก็จะไม่เกิดประโยชน์สูงสุด

นอกจากปัญหารถติดหลังด่านดังกล่าวข้างต้นแล้ว การใช้ระบบ M-Flow ยังมีปัญหาอื่นอีก อาทิ
1. จะตามเก็บเงินผู้ใช้ทางให้ได้ครบถ้วนได้อย่างไร ต้องใช้เงินในการตามเก็บเท่าไหร่ คุ้มค่ากับการตามเก็บหรือไม่
2. จะแก้ปัญหารถติดป้ายทะเบียนปลอม สวมทะเบียน หรือไม่ติดทะเบียนได้อย่างไร
3. หากมีการอ่านป้ายทะเบียนคลาดเคลื่อน โดยเฉพาะป้ายที่มีตัวอักษรหรือตัวเลขไม่ชัดเจน จะแก้ไขอย่างไร
4. จะควบคุมไม่ให้รถที่ไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้ทางด่วนหรือมอเตอร์เวย์ เช่นมอเตอร์ไซค์ ขึ้นไปใช้ได้อย่างไร
5. ผู้ใช้ทางที่ต้องการใบเสร็จเพื่อนำไปเบิก จะมีหลักฐานการใช้ทางให้หรือไม่
6. ผู้ใช้ทางจะต้องบันทึกการใช้ทางด่วนหรือมอเตอร์เวย์ เพื่อตรวจสอบกับใบแจ้งหนี้ก่อนจ่ายเงิน เป็นการสร้างความยุ่งยากให้กับผู้ใช้ทาง
7. กรณีรถแท็กซี่และรถเช่าจะเกิดปัญหายุ่งยากในการจ่ายเงินระหว่างผู้เช่ารถกับเจ้าของรถ กล่าวคือ เจ้าของรถเมื่อได้รับใบแจ้งหนี้จะตรวจสอบได้อย่างไรว่ามีการใช้ทางด่วนหรือมอเตอร์เวย์จริงหรือไม่
8. กรณีรถป้ายแดง จะมีความยุ่งยากในการเรียกเก็บค่าผ่านทาง เพราะผู้เป็นเจ้าของป้ายแดงคือผู้ขายรถ ไม่ใช่เจ้าของรถ ดังนั้น เมื่อมีการเรียกเก็บค่าผ่านทาง ใบแจ้งหนี้จะถูกส่งไปที่เจ้าของป้าย ไม่ใช่เจ้าของรถ
9. หากผู้ใช้ทางมีที่อยู่ไม่ตรงกับที่อยู่ในทะเบียนบ้าน อาจทำให้ผู้ใช้ทางไม่ได้รับใบแจ้งหนี้ก็ได้
10. กรณีมีการขายรถให้เต๊นท์รถมือสองซึ่งจะต้องโอนลอยโดยยังไม่เปลี่ยนชื่อเจ้าของรถจนกว่าเจ้าของเต็นท์จะขายรถได้ ในขณะที่ยังขายรถไม่ได้หากเจ้าของเต๊นท์ใช้รถที่ซื้อมาขึ้นทางด่วนหรือมอเตอร์เวย์ เจ้าของเต็นท์ควรเป็นผู้จ่ายค่าผ่านทาง แต่เขาจะไม่ได้รับใบแจ้งหนี้ เพราะใบแจ้งหนี้จะถูกส่งไปให้เจ้าของรถคนเดิม จะแก้ปัญหานี้ได้อย่างไร
หากกระทรวงคมนาคมไม่สามารถแก้ปัญหารถติดหลังด่านได้ ก็ควรเลิกคิดที่จะนำระบบ M-Flow มาใช้ให้สิ้นเปลืองงบประมาณ เพราะระบบนี้จะไม่สามารถแก้ปัญหาตามความต้องการของกระทรวงคมนาคมได้ อีกทั้ง ยังจะก่อให้เกิดปัญหาอื่นตามมาอีกมากมายดังกล่าวแล้วข้างต้น
ผมขอเสนอแนะให้กระทรวงคมนาคมหาทางจูงใจให้ผู้ใช้ทางหันมาใช้บัตร Easy Pass และ M-Pass กันมากขึ้น ซึ่งจะช่วยลดปัญหารถติดหน้าด่านลงได้โดยไม่สิ้นเปลืองงบประมาณ
ทั้งหมดนี้ จะดีมากถ้ากระทรวงคมนาคมคิดให้รอบคอบก่อนที่จะลงมือทำ
#ทางด่วน #มอเตอร์เวย์