"แม่ผ่องศรี" เล่าอดีตทั้งน้ำตา เผยทิ้งคำสั่งเสียก่อนลาโลก

เริ่มต้นมาด้วยวงการละคร?

เป็นละครเร่ค่ะ เล่นไปทั่วทุกจังหวัด แต่เรายังไม่ได้เล่นไปเป็นคนรับใช้และต้องไปฝึกก่อนแม่มีหน้าที่นั่งชักฉาก ซื้อของซื้อกาแฟให้เขา เหนื่อยแต่ก็ต้องทนเพราะพูดกับแม่ไว้ว่าถ้าไปอยู่แล้วไม่มีบ้านไม่มีที่ดินจะไม่ขอย้อนกลับมา ขอตายเอาดาบหน้า แม่ก็ให้ทองมาสลึงนึงถ้าลำบากให้กลับมาแม่เลี้ยงได้ ก่อนหน้านี้ชีวิตก็ลำบากพ่อแม่ยากจน ไม่มีบ้านไม่มีที่ดิน นอนในแพ แม่ทำขนมขายของในเรือตามน้ำแม่เรียนจบ ม.3 แต่อยากเรียนต่อเป็นหมอเป็นครู แต่ไม่สมปรารถนา

เป็นเด็กรับใช้ในคณะละครเร่?

เป็นอยู่ 2 ปีคะ หลังจากนั้นได้เล่นละคร ในคณะจะมีครูสอน ครูถามว่าอยู่มาปีกว่าทำอะไรได้บ้างแม่บอกว่าจะให้แม่ทำอะไรเพราะว่าเรานั่งข้างฉากตลอด เราก็จำมาครูพักลักจำ ทีแรกจะไม่ได้เป็นนางเอกได้เป็นตัวแม่ก่อนเรื่องสโนไวท์ หลังจากนั้นเขาถามเคยร้องเพลงไหม เราบอกเคยร้องในโรงเรียนก็มาร้องเพลงของผู้หญิง

เคยโดนตบปางตาย?

เราอยู่นั่น 2 ปี เราเด่นได้แต่อย่างดังเกินเขา เพราะมันจะเกิดอิจฉาริษยา แต่แม่ก็ทนทุกอย่างจิกผมแม่ไปตบ เราจับมือเค้าได้ก็กัดไม่ปล่อยเลย เพื่อนก็มาช่วยตามตำรวจมาด้วย เขาก็จับเข้าคุกเราก็บอกว่าอย่าไปจับเขาเดี๋ยวละครไม่ได้เล่น เราไม่เอาเรื่องแล้วจะกลับไปเล่นละครหลังจากวันนั้นก็มีแค่กระแนะกระแหน

ไม่มีใครเอาไปปั้นเพราะติว่าไม่สวย?

จริงคะ เราไม่โกรธ แม่ก็ได้แต่กลืนน้ำลายตัวเองแล้วพูดในใจว่า สักวันนึงจะต้องสวย แต่เขาบอกให้ฟังเสียงเราก่อนสิ เสียงดีนะ เราไม่ได้โกรธเขาแต่ก็เสียใจ เราอยากจะเป็นนักร้องที่มีผลงานด้านแผ่นเสียงกับเขาบ้าง ก็ยังบอกว่าถ้าไม่มีโอกาสคงกลับไปอยู่กับแม่ แต่ก็มีคนพาไปฝากครูเพลงเก่งๆ แต่ยังไม่มีโอกาสอัดแผ่นเสียง แม่เลยบอกว่ามีเงิน 20,000 สมัยก่อนเยอะมาก ถามว่าไปซื้อเพลงได้ไหม แต่งเพลงละ 300 แล้วก็มาอัดเองเมื่อปี 2500 มาดังในปี 2501

มี 2 เพลงในชีวิตที่ไม่สามารถร้องจบเพลงได้?

ใช่คะ เพลงด่วนพิศวาส เป็นชีวิตจริง แม่ให้ทองมาแล้วส่งเราขึ้นรถไฟ อีกเพลงนึงชื่อเพลงกรุงเทพ เราอยากมากรุงเทพว่ามันเหมือนบ้านนอกไหม มันไม่เหมือน ร้องไปก็น้ำตาไหล

เกิดไฟไหม้สูญเงินนับล้าน?

วันเกิดของแม่ เราก็มีจัดเตรียมอาหารไว้ที่บ้าน กำลังจะทุ่มแล้วเขาก็มากันอยู่ แต่กับข้าวหมดแล้ว แม่บอกงั้นเดี๋ยวพาไปเลี้ยงห้องอาหารตรงข้ามบ้าน แม่บ้านก็โทรมาบอกไฟไหม้ที่โต๊ะเครื่องแป้งแม่ จนมันลุกลามไฟไหม้ รูปไหม้หมด ยกเว้นรูปที่แม่รับพระราชทาน และรูปในหลวง แม่เห็นแล้วสั่นจนตัดสินใจว่าจะเข้าไปในกองไฟ ถ้าไม่เหลืออะไรแล้วแม่จะตายตรงนั้น เราเข้าไปจริงๆ แต่ลื่นหงายท้องเหมือนมีคนผลัก ก็ล้านกว่าบาท แต่มีคนใจบุญให้มาซ่อมให้

จะทำพิพิธภัณฑ์?

แม่คิดว่าสักวันนึงแม่ต้องจากโลกนี้ไป ถ้าเราไม่ทำเป็นวิทยาทานให้นิสิตนักศึกษานักร้องรุ่นหลังที่บรรพบุรุษสร้างมา อยากจะให้คนรุ่นหลังสานต่อ เมื่อไม่มีแม่แล้ว แม่ยังเป็นกำลังใจให้กับพวกเขาต่อ เราไม่อยากให้สูญหายไป ให้อยู่คู่กับประเทศชาติไปตลอด เลยคิดสร้างตรงนี้ และอยากให้เขารู้ว่าความอดทนของคนเรา แล้วเราไม่ได้ดังค้างฟ้า มีดังก็ต้องมีดับ แต่เราจะทำตัวยังไงให้ประชาชนรักและเมตตาเรา เราต้องรู้ตัวเองว่ามาจากไหน กตัญญูต่อบิดาครูบาอาจารย์ สร้างมา 3 ปีแล้วคะ อยู่พุทธมณฑลสาย 5

เข้าไปเห็นอะไรบ้าง?

เห็นหุ่นแม่คะ มีเส้นผมแม่ เล็บของแม่ ปลุกเสกเรียบร้อยแล้ว ทำพิธีด้วย สักวันนึงเมื่อถึงเวลาเราก็ต้องไป แม่ทิ้งคำสั่งเสียไว้หมดแล้ว เป็นวีดิโอวันสิ้นลมหายใจ เปิดฟังได้เลย จดหมายลาก็มี ตอนอัดร้องไห้ เพราะว่าพูดออกมาเองจากใจ สักวันนึงเมื่อแม่ไม่อยู่แล้ว ยังมีคำพูดของแม่ที่ฝากความรักความคิดถึงสำหรับแฟนเพลง ผู้ที่มีพระคุณต่อแม่ ที่ให้แม่มีจนวันนี้ ศักดิ์ศรี เกียรติยศ เงินทอง เราไม่สามารถแบกไปได้

ได้ศิลปินแห่งชาติ?

การเป็นศิลปินแห่ชาติรุ่นของแม่ เขาจะสืบประวัติเลยว่าครอบครัวเป็นยังไง พ่อแม่เล่นการพนันหรือเปล่า ช่วยเหลือพ่อแม่ยังไงบ้าง ได้สิทธิ์เงินเดือนตั้งแต่ 6,000-25,000 ไปต่างประเทศทั่วโลกฟรีหมด โรงพยาบาล 11 แห่งฟรีหมด แต่แม่ไม่เคยเอาเงินมาใช้ แม่ทำบุญหมดตอบแทนแผ่นดินที่แม่เกิดมาเป็นคนไทย