เส้นทาง (สายมืด) ปฏิรูปตำรวจ

หลังจากเกิดกรณี "บอสรอดทุกข้อหา" กระแสเรียกร้องให้ปฏิรูปตำรวจ ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมก็กลับมาอีกครั้ง โดยฝากความหวังไว้ทึ่คณะกรรมการชุด อ.วิชา มหาคุณ อดีตกรรมการ ป.ป.ช.

แต่ปัญหาก็คือโอกาสที่การปฏิรูปจะเกิดขึ้นจริงมีมากน้อยแค่ไหน เพราะเรื่องนี้เป็นความต้องการของสังคมมานานแล้ว โดยเฉพาะช่วงที่คณะรักษาความสงบแห่งชาติ หรือ คสช.เข้าควบคุมอำนาจการปกครอง ก็เคยประกาศเรื่องการปฏิรูปตำรวจเอาไว้ แต่ คสช.อยู่ในอำนาจนานถึง 5 ปี กลับไม่มีการดำเนินการใดๆ ที่เป็นรูปธรรม

จากการตรวจสอบย้อนหลังของ "เนชั่นทีวี" พบว่า คสช.มีนโยบายชัดเจนเรื่องการปฏิรูปตำรวจ แต่ช่วง 3 ปีแรก คือปี 57-60 แทบไม่มีความเคลื่อนไหวที่ชัดเจน มีเพียงการออกประกาศ 3 ฉบับเพื่อปรับเปลี่ยนโครงสร้างของคณะกรรมการนโยบายตำรวจแห่งชาติ หรือ ก.ต.ช. ตลอดจนปรับแก้วิธีการเสนอชื่อ ผบ.ตร.คนใหม่ นอกจากนั้นก็เป็นการตั้งคณะทำงานขึ้นมาศึกษาแนวทาง ผ่านกลไกสภาปฏิรูปแห่งชาติ และสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ

งานปฏิรูปตำรวจมีความชัดเจนมากขึ้น เมื่อมีกระแสกดดันจากสังคมให้ "ทำตามสัญญา" ทำให้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ตั้งคณะกรรมการปฏิรูปขึ้นมาเป็นการเฉพาะ โดยมี พล.อ.บุญสร้าง เนียมประดิษฐ์ อดีตผู้บัญชาการทหารสูงสุด เป็นประธาน

คณะกรรมการฯชุดนี้แต่งตั้งเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม ปี 60 ทำงานได้ประมาณ 9 เดือน จบภารกิจเมื่อ 28 มีนาคม ปี 61 โดยมีข้อเสนอหลายข้อ รวมทั้งการแก้ไขปรับปรุงพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ แต่ข้อเสนอทั้งหมดไม่ได้ถูกสานต่อ

ในรัฐธรรมนูญฉบับปี 2560 กรรมการร่างรัฐธรรมนูญ หรือ กรธ. ที่มี นายมีชัย ฤชุพันธุ์ เป็นประธาน ได้บรรจุประเด็นปฏิรูปตำรวจเอาไว้ในมาตรา 258 ง. เรื่องการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม มีการกำหนดกรอบการปฏิรูปว่าจะต้องแก้ไขพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ ตั้งคณะกรรมการปฏิรูปขึ้นมา และต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จภายใน 1 ปี โดยมีเป้าหมายคือ ระบบบริหารงานบุคคลของตำรวจต้องมีประสิทธิภาพ / ตำรวจต้องได้รับค่าตอบแทนที่เหมาะสม / มีความเป็นธรรมในการแต่งตั้งโยกย้าย / คำนึงถึงระบบอาวุโสและความรู้ความสามารถไปพร้อมกัน รวมทั้งปฏิบัติหน้าที่อิสระ ไม่ตกอยู่ใต้อาณัติของบุคคลใด

การปฏิรูปตำรวจตามมาตรา 258 ง. มีการตั้งเงื่อนไขเอาไว้ด้วยว่า หากดำเนินการไม่แล้วเสร็จภายใน 1 ปี คือ เดือนเมษายน ปี 61 การโยกย้ายตำรวจต้องใช้ระบบอาวุโสเท่านั้น

แต่เมื่อการปฏิรูปตำรวจตามรัฐธรรมนูญดำเนินการไม่ทันภายใน 1 ปีจริงๆ กลับมีการออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี และคำสั่งหัวหน้า คสช.ที่ 20/2561 ให้การโยกย้ายตำรวจกลับไปใช้ระบบเดิม คือไม่ยึดหลักอาวุโสอย่างเดียว เท่ากับว่าเงื่อนไขการปฏิรูปตำรวจให้เสร็จภายใน 1 ปีตามรัฐธรรมนูญนั้น สิ้นผลไปโดยปริยาย

ก็ต้องรอลุ้นว่า ผลสะเทือนจากคดี "บอสรอดทุกข้อหา" จะทำให้การปฏิรูปตำรวจเกิดขึ้นจริงได้หรือไม่