ชาวบ้านริมน้ำพองร้องยุติขุดลอกบึงโจด หวั่นตะกอนพิษลงนาข้าว

เมื่อเวลา 11.00 น. วันที่ 29 พ.ค. 2563ตัวแทนจากเครือข่ายองค์กรชุมชนได้รวมตัวขอเข้าพบผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่นเพื่อยื่นหนังสือและขอเจรจาเรียกร้องให้ผู้ว่าราชการจังหวัดมีคำสั่งไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้ยุติการขุดลอกบึงโจดไว้ก่อนเนื่องจากกังวลว่าตะกอนซึ่งเชื่อว่ามีมลพิษสะสมที่เกิดจากน้ำทิ้งของโรงงานจะไหลลงลำน้ำพองซึ่งจะส่งผลกระทบกับประชาชนที่ใช้น้ำในจังหวัดขอนแก่น

นางณัฐภรณ์ แสงโพธิ์ ชมรมชาวบ้านอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมลำน้ำพอง กล่าวว่า หลังจากกรมชลประทานโดยโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาหนองหวาย ได้ว่าจ้างบริษัทรับเหมาขุดลอกบึงโจด ต.กุดน้ำใส อ.น้ำพอง จ.ขอนแก่น โดยไม่มีการประชาสัมพันธ์ การสอบถามความคิดเห็นของประชาชนและไม่มีการศึกษาผลกระทบที่เกิดจากการ สะสมของตะกอน ที่ชาวบ้านกังวลกันว่า จะเป็นตะกอนสะสมโลหะหนักที่โรงงานแห่งหนึ่งปล่อยมานานกว่า 30 ปีแล้ว การขุดลอกโดยไม่สอบถามความคิดเห็นจากชาวบ้าน ประกอบกับที่ผ่านมาทางชลประทานได้จัดเตรียมให้มีการประชุมชี้แจงในวันที่ 29 พ.ค. นี้ แต่กลับสั่งยกเลิกกะทันหัน ทำให้ชาวบ้านไม่มั่นใจสาเหตุของการยกเลิกจะเอื้อประโยชน์ให้กับกลุ่มทุนหรือไม่

"นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้ทำรายงานการศึกษาไว้ว่า พบว่าในบึงโจด มีโลหะหนักเกินมาตรฐาน ทั้งสารหนู สารปรอท แคดเมี่ยมชาวบ้านที่อาศัยอยู่รอบบึงโจด จึงมีความกังวลว่า การขุดลอกเอาตะกอนดินขึ้นมา จะทำให้สารพิษนี้แพร่กระจายลงสู่พื้นที่ทางการเกษตร ไร่นาของชาวบ้าน นอกจากนี้การขุดลอกครั้งนี้ทางชลประทานไม่ฟังความคิดเห็นของนักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อม ที่ได้เสนอให้ทางหน่วยงานศึกษารายละเอียดผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น ก่อนขุดลอก ทำให้ชาวบ้านตั้งขอสังเกตว่าการขุดลอกบึงโจดครั้งนี้ ทางชลประทานจะเอื้อประโยชน์กับนายทุนเพื่อให้มีแหล่งทิ้งตะกอนหรือไม่" นางณัฐภรณ์ กล่าว

เครือข่ายองค์กรชาวบ้านยังได้ยื่นแถลงการณ์กรณีการขุดลอกบึงโจด แหล่งรับน้ำทิ้งของโรงงาน นอกจากนี้ยังมีผลการศึกษาของอาจารย์จากภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม ที่กรมชลประทานว่างจ้างให้มาศึกษาความเป็นไปได้ที่จะนำตะกอนจากบึงโจดขึ้นมาทิ้ง จากรายงานระบุแม้ว่าสามารถนำตะกอนขึ้นมาได้ แต่ห้ามให้มีการชะโลหะหนักในดินตะกอนลงแหล่งน้ำ ห้ามนำดินไปใช้ในการเกษตร และก่อนขุดตะกอนดินต้องมีการศึกษาอย่างละเอียด

นอกจากนี้ผลการศึกษาตามโครงการวิทยาศาสตร์ภาคพลเมือง ดำเนินการโดยอียู องค์กรอนิก้า มูลนิธิบูรณะนิเวศ และ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. ได้ศึกษาโลหะหนักในบึงโจด ลำห้วยโจด และที่นารอบบึงโจด พบโลหะหนัก อย่างปรอท แคดเมี่ยม โครเมียม และสารหนูเกินมาตรฐาน ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพของประชาชนจากการสัมผัส