svasdssvasds
เนชั่นทีวี

ข่าว

"จรดพระนังคัลฯ" ปีนี้ งดพิธีสนามหลวง หว่านข้าวในแปลงนา "สวนจิตรฯ"

11 พฤษภาคม 2563
เกาะติดข่าวสาร >> Nation Story
logoline

พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นการรวม 2 พระราชพิธีด้วยกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคล อันเป็นพิธีสงฆ์ ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีในพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งได้ดำเนินการไปเมื่อวานนี้แล้วส่วน พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพิธีพราหมณ์ ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีในวันรุ่งขึ้น ณ มณฑลพิธีสนามหลวง แต่เนื่องจากสถานการณ์โควิด ในปีนี้จึงทำพิธีหว่านหว่านข้าวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา แทน

พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นการรวม 2 พระราชพิธีด้วยกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคล อันเป็นพิธีสงฆ์ ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีในพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งได้ดำเนินการไปเมื่อวานนี้แล้วส่วน พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพิธีพราหมณ์ ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีในวันรุ่งขึ้น ณ มณฑลพิธีสนามหลวง แต่เนื่องจากสถานการณ์โควิด ในปีนี้จึงทำพิธีหว่านหว่านข้าวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา แทน


"จรดพระนังคัลฯ" ปีนี้ งดพิธีสนามหลวง หว่านข้าวในแปลงนา "สวนจิตรฯ"


พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเป็นพระราชพิธีที่มีมาแต่โบราณ ตั้งแต่ครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี สำหรับมูลเหตุให้มีพระราชพิธีนี้ขึ้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระบรมราชาธิบายไว้ในพระราชนิพนธ์เรื่องพระราชพิธีสิบสองเดือนว่า


"จรดพระนังคัลฯ" ปีนี้ งดพิธีสนามหลวง หว่านข้าวในแปลงนา "สวนจิตรฯ"

"การแรกนาที่ต้องเป็นธุระของผู้ซึ่งเป็นใหญ่ในแผ่นดินเป็นธรรมเนียมนิยมมีมาแต่โบราณ เช่น ในเมืองจีนสี่พันปีล่วงมาแล้วพระเจ้าแผ่นดินก็ลงทรงไถนาเองเป็นคราวแรก พระมเหสี เลี้ยงตัวไหมส่วนจดหมายเรื่องราวอันใดในประเทศสยามนี้ ที่มีปรากฏอยู่ในการแรกนานี้ก็มีอยู่เสมอเป็นนิตย์ ไม่มีเวลาว่างเว้นด้วยการซึ่งผู้นั้นเป็นใหญ่ในแผ่นดินลงมือทำเองเช่นนี้ก็เพื่อจะให้เป็นตัวอย่างแก่ราษฎรชักนำให้มีใจหมั่นในการที่จะทำนาเพราะเป็นสิ่งสำคัญ ที่จะได้อาศัยเลี้ยงชีวิตทั่วหน้าเป็นต้นเหตุของความตั้งมั่นและความเจริญไพบูลย์ แห่งพระนครทั้งปวงแต่การซึ่งมีพิธีเจือปนต่างๆ ไม่เป็นแต่ลงมือไถนาเป็นตัวอย่างเหมือนอย่างชาวนาทั้งปวงลงมือไถนาของตนตามปกติ ก็ด้วยความหวาดหวั่นต่ออันตราย คือน้ำฝนน้ำท่ามากไปน้อยไป ด้วงเพลี้ยและสัตว์ต่างๆ จะบังเกิดเป็นเหตุอันตรายไม่ให้ได้ประโยชน์เต็มภาคภูมิและมีความปรารถนาที่จะให้ได้ประโยชน์เต็มภาคภูมิเป็นกำลังจึงต้องหาทางที่จะแก้ไขและหาทางที่จะอุดหนุนและที่จะเสี่ยงทายให้รู้ล่วงหน้าจะได้เป็นที่มั่นอกมั่นใจโดยอาศัยคำอธิษฐานเอาความสัตย์เป็นที่ตั้งบ้างทำการซึ่งไม่มีโทษ นับว่าเป็นการสวัสดิมงคลตามซึ่งมาในพระพุทธศาสนาบ้างบูชาเซ่นสรวงตามที่มาทางไสยศาสตร์บ้างให้เป็นการช่วยแรงและเป็นที่มั่นใจตามความปรารถนาของมนุษย์ซึ่งคิดไม่มีที่สิ้นสุด"

"จรดพระนังคัลฯ" ปีนี้ งดพิธีสนามหลวง หว่านข้าวในแปลงนา "สวนจิตรฯ"

จะเห็นได้ว่า ความมุ่งหมายของพิธีแรกนา อยู่ที่จะทำให้เป็นตัวอย่างแก่ราษฎรเพื่อชักนำให้มีความมั่นใจในการทำนาแม้จะเป็นความจำเป็นสำหรับบ้านเมืองในสมัยโบราณอย่างไรถึงปัจจุบันนี้คงเป็นอยู่อย่างนั้น เพราะการเกษตรซึ่งมีการทำนา เป็นหลักนั้นเป็นสิ่งสำคัญแก่ชีวิตความเป็นอยู่และการเศรษฐกิจของประเทศทุกสมัย

"จรดพระนังคัลฯ" ปีนี้ งดพิธีสนามหลวง หว่านข้าวในแปลงนา "สวนจิตรฯ"

ต่อมา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชรัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชกระแส ให้ปรับปรุงพิธีการบางอย่างให้เหมาะสมกับยุคสมัยและเสด็จพระราชดำเนินมาเป็นองค์ประธานในพระราชพิธีนี้ทุกปีสืบมามิได้ขาด จวบจนรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10

"จรดพระนังคัลฯ" ปีนี้ งดพิธีสนามหลวง หว่านข้าวในแปลงนา "สวนจิตรฯ"

ทั้งนี้ นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2509 เป็นต้นมา คณะรัฐมนตรีได้ลงมติให้วันพระราชพิธีพืชมงคลนี้เป็น "วันเกษตรกร" ประจำปี อีกด้วย เพื่อให้ผู้มีอาชีพทางการเกษตรพึงระลึกถึงความสำคัญของการเกษตร และร่วมมือกันประกอบพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเพื่อเป็นสิริมงคลแก่อาชีพของตนทั้งยังก่อให้เกิดประโยชน์แก่เศรษฐกิจของประเทศชาติ จึงได้จัดงานวันเกษตรกรควบคู่ไปกับงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญตลอดมา

logoline