ส่องหลักเกณฑ์ "ศิลปินแห่งชาติ" ช่องโหว่ที่ต้องแก้?!
หลังกระทรวงวัฒนธรรม เสนอให้แก้ไขเพิ่มเติมคุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ ซึ่งนอกจากจะเพ่งเล็งไปที่ศิลปินบางท่านแล้ว ยังต้องย้อนกลับไปดูกฏกติกาเดิม ว่ามีช่องโหว่ตรงไหนบ้าง
ซึ่งในรายละเอียดสำคัญประการหนึ่ง คือขอให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมคุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติที่ว่า
"ต้องไม่มีความประพฤติเสื่อมเสียและไม่เคยต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก เว้นแต่ในความผิดอันได้กระทำโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ และกำหนดให้มีการยกเลิกการยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติ"
ทำให้ประเด็นนี้ มีการพูดถึงในวงการศิลปินอย่างมากมาย รวมทั้งคำถามเกิดขึ้นตามมาว่า กฏเกณฑ์ใหม่นี้ จะมีผลย้อนหลังศิลปินแห่งชาติบางคนที่อยู่ในข่ายที่ว่านี้หรือไม่
ทั้งนี้ ข้อเสนอดังกล่าว ยังเป็นเพียงมติเห็นชอบจากที่ประชุมคณะรัฐมนตรี ยังไม่ได้ออกเป็นหลักเกณฑ์ที่ถือปฏิบัติได้จริง จึงขอย้อนกลับไปดูในรายละเอียดดั้งเดิมอีกครั้ง
คุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ ประกอบด้วยหลักเกณฑ์ที่สำคัญต่อการพิจารณาเชิดชูเกียรติบุคคลด้านศิลปะ 7 ประการ ได้แก่
1.เป็นผู้ที่มีสัญชาติไทยและยังมีชีวิตอยู่ในวันตัดสินเลือก
2.เป็นผู้ที่มีความรู้ ความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับของวงการศิลปินแขนงนั้น
3.เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะแขนงนั้นจนถึงปัจจุบัน เพื่อให้เผยแพร่ศิลปะแขนงนั้นต่อไปในอนาคต
4.เป็นผู้ผดุงและถ่ายทอดศิลปะแขนงนั้น
5.เป็นผู้ปฏิบัติงานศิลปะแขนงนั้นอยู่ในปัจจุบันอันสัมพันธ์กับหลักเกณฑ์ในประการก่อนหน้า
6.เป็นผู้มีคุณธรรมและมีความรักในวิชาชีพของตนและประวัติชื่อเสียงที่ไม่เหมาะสมที่ไม่คู่ควรจะได้รับรางวัลอันทรงเกียรตินี้และบุคคลผู้ที่ได้รับคัดเลือกควรประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดีทั้งต่อประชาชนและเยาวชนรวมไปถึงจะไม่กระทำความผิดอันอาจจะส่งผลต่อภาพลักษณ์ขององค์กรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องที่ได้มอบรางวัลให้ไว้เพื่อเชิดชูเกียรติ
7.เป็นผู้มีผลงานที่ยังประโยชน์ต่อสังคมและมนุษยชาติ
หลักเกณฑ์ดังกล่าวข้างต้น จึงเป็นคุณสมบัติที่ศิลปินแห่งชาติพึงระลึกและปฏิบัติไว้เสมอตั้งแต่เล็กจนถึงปัจจุบัน และจะกระทำต่อไปจนวันสุดท้ายของชีวิต ซึ่งจะแสดงออกมาโดยการกระทำทางกาย วาจา และจิตใจของแต่ละบุคคล โดยไม่ส่งให้ผู้อื่นได้รับความเสียหายจากผลของการกระทำที่ไร้ซึ่งคุณธรรม
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
รู้ตัวแล้ว! ศิลปินแห่งชาติเสื่อม! จ่อถูกปลด!!
สำหรับโครงการศิลปินแห่งชาติ เริ่มต้นมีมาตั้งแต่ พ.ศ. 2528 จนถึงประกาศรายชื่อศิลปินแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2562 มีการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติ รวมทั้งสิ้น 319 ท่าน เสียชีวิตแล้ว 146 ท่าน และมีชีวิตอยู่ 173 ท่าน