เพราะพวกเขาคือ​ "คนไทย"

วันนี้ "วชิรวิทย์รายวัน" กลับมาที่จังหวัดเชียงราย อีกครั้งพบว่าการ แก้ปัญหาผู้เฒ่าไร้สัญชาติมีความคืบหน้าไปมาก มีการทดลองเสนอการทำนโยบายพิเศษหรือว่า fast track สำหรับผู้เฒ่าไร้สัญชาติ ที่หมู่บ้านกิ่วสะไต ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย แม่เฒ่า จำนวน 15 คนกลุ่มนี้ได้ยื่นคำร้อง และได้บัตรประชาชน

"หมี่จร เบกากู่" ได้เป็นคนไทยในวัย 90 ปี บอกว่ารู้สึกดีใจ ที่ได้มีบัตรประชาชน และได้รับสวัสดิการต่างๆ จากรัฐ แม้จะอยู่ในช่วงบั้นปลายชีวิต

แต่ถึงกระนั้น ยังมีผู้เฒ่าไร้สัญชาติ อีกหลายคนที่ไม่โชคดีเหมือนอย่าง หญิงเฒ่าชาวอาข่ากลุ่มนี้

ที่บ้านเฮโก ผู้เฒ่าชาวม้งกลุ่มนี้ยืนยันว่าเป็นยืนยันว่าเกิดในประเทศไทยมีลักษณะเป็น "ชาวเขาติดแผ่นดิน" ไม่ได้อพยพโยกย้ายมาอยู่อาศัย แต่เป็นกลุ่มคนที่ตกสำรวจ

แม้ลูกหลานจะได้บัตรประชาชนกันหมดแล้วแต่กลุ่มผู้สูงอายุยังไม่ได้รับบัตรประชาชนและยังไม่เป็นคนไทยเต็มขั้น

ปัญหาเกิดจากข้อมูลเอกสาร ที่ขัดแย้งกัน 2 หน่วยงาน เมื่อปี 2528 กรมประชาสงเคราะห์ โดยศูนย์สงเคราะห์ชาวเขา ได้ออกทะเบียนสำรวจบัญชีบุคคลในบ้าน ระบุคนกลุ่มนี้เกิดในไทย

ต่อมา ปี 2548 กรมการปกครอง สำรวจและระบุข้อมูลในแบบพิมพ์ประวัติบุคคลบนพื้นที่สูง ว่าเกิดที่ พม่า

กรมการปกครองยืนยันที่จะอ้างอิงข้อมูล ตามเอกสารของข้อมูลกรมการปกครองที่สำรวจเมื่อปี 2548

กลายเปนว่า การออกบัตรประชาชนให้กับคนต่างด้าวนั้น ไม่สามารถทำได้

วิธีที่ที่รวดเร็วที่สุดที่ชาวม้งที่นี่จะได้รับบัตรประชาชนคือการแปลงสัญชาติ แต่พวกเขายืนยันเป็นเป็นชาวเขาติดแผ่นดินไทย ไม่ได้โยกย้ายมาจากประเทศอื่น

รองศาสตราจารย์ ดร.พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร เสนอว่านอกจากเอกสารของทางราชการแล้ว ข้อมูลเชิงวิชาการตามหลักมานุษยวิทยา ก็สามารถบ่งชี้ได้ว่าบุคคลเหล่านี้ กำเนิดที่ใด

กรณีชาวม้งกลุ่มนี้ก็ไม่ต่างจากชาวจีนโพ้นทะเล ที่อพยพทำมาค้าขายในไทย แล้วเป็นต้นตระกูลลูกหลานคนไทย ซึ่งยังหลงเหลือวัฒนธรรมต่างๆ ให้เห็น

อาศัยอยู่ในไทยมานานทำคุณประโยชน์ อยากได้สัญชาติไทย!

กาแฟอาราบีก้า เป็นผลิตภัณฑ์ที่สร้างรายได้อย่างมากให้กับ ชาวชุมชนบ้านป่าคาสุขใจ อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ชาวบ้านในชุมชนนี้ส่วนใหญ่อพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยจนกลมกลืน มีลูกหลานเหลนที่พัฒนาสถานะได้เข้าศึกษา และทำงานร่วมสร้างเศรษฐกิจให้กับสังคม

แต่กลุ่มผู้เฒ่าไร้สัญชาติที่อพยพมาอาศัยอยู่ในประเทศไทยเป็นระยะเวลากว่า 50 ปียังไม่สามารถพัฒนาสถานะบุคคลของตน ยังเป็นคนต่างด้าวเข้าเมือง แต่มีถิ่นที่อยู่อาศัยถาวรในประเทศไทย เนื่องจากความล่าช้าในการเรียกพยานหลักฐาน จากคณะอนุกรรมการกลั่นกรองสัญชาติ เป็นเหตุให้ปัจจุบันกลุ่มผู้เฒ่านี้ยังไม่มีบัตรประชาชน

ตามกฎตามพรบ.สัญชาติ ระบุเงื่อนไขการแปลงสัญชาติไทยตามมาตรา คือ

1. อายุ 20 ปี ขึ้นไป

2. มีความประพฤติดี ไม่มีประวัติการก่ออาชญากรรม

3. มีอาชีพเป็นหลักฐาน มีใบประกอบธุรกิจ

4. มีทะเบียนบ้าน ทร.14 มา 5 ปี

5. พูดภาษาไทยได้ ฟังภาษาไทย

เมื่อดูจากเงื่อนไขนี้ก็ ไม่น่าใช่เรื่องยากอะไรที่ชาวบ้านป่าคาสุขใจ จะสามารถแปลงสัญชาติเป็นไทยได้

"กฎหมายในประเทศไทยมีพัฒนาพัฒนาด้านการแปลงสัญชาติไปไกลแล้ว แต่ปัญหาอยู่ที่ความล่าช้าเมื่อยื่นคำร้องต่อทางอำเภอ แล้วจะมีกรอบระยะเวลา 90 วัน แต่ถูกเจ้าหน้าที่ก็ดองเรื่องไว้ นำมาสู่การทุจริตยัดเงินใต้โต๊ะ" นักวิชาการที่ทำงานด้านสัญชาติมาเป็นเวลาหลายสิบปี อดีตสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ ดร.พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร กล่าว และบอกว่า หากให้ดำเนินไปตามกรอบระยะเวลา และขั้นตอนตามกฎหมาย การแปลงสัญชาติก็จะไม่มีปัญหา

แม้จะขับเคลื่อนเรื่องสิทธิทางสัญชาติของกลุ่มบุคคลในพื้นที่สูงทั้งเด็กและคนชรามาเกือบทั้งชีวิต แต่นางเตือนใจ ดีเทศน์ ผู้ก่อตั้งมูลนิธิพัฒนาชุมชน และเขตภูเขา ก็ยอมรับว่า แม้ยังมีอุปสรรคในการขับเคลื่อนสิทธิสัญชาติ แต่ต้องยอมรับว่ามีพัฒนาการที่ดีขึ้นกว่าแต่ก่อน

โดยเฉพาะกับกลุ่มเด็ก ที่สามารถแก้ปัญหาเด็กไร้สัญชาติ ที่เกิดตั้งแต่ปี 2551มาถึงปัจจุบันได้กว่าแสนคน แต่สำหรับผู้เฒ่าไร้สัญชาติยังคงมีปัญหาอยู่

หากย้อนดูมติครมเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2562 ได้เห็นชอบต่อร่างคำมั่นของไทยที่จะประกาศในการประชุมระดับสูงว่าด้วยความไร้รัฐ ต่อสหประชาชาติ ซึ่งมีสาระสำคัญ เป็นการแสดงเจตนารมณ์ทางการเมือง เพื่อพัฒนากระบวนการแก้ปัญหาคนไร้รัฐไร้สัญชาติ ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น บนพื้นฐานของกฎหมายและระเบียบที่มีอยู่ ให้ครอบคลุมกลุ่มที่ตกหล่นจากการแก้ปัญหาในอดีต

เพื่อพิสูจน์คำมั่นของไทย การแก้ปัญหาผู้เฒ่าไร้สัญชาติที่ยังตกหล่น อยู่จึงเป็นบทพิสูจน์ของรัฐอย่างยิ่ง

#วชิรวิทย์ #วชิรวิทย์รายวัน #Vajiravit #VajiravitDaily #Nation #NationTV22