นี่คือบางช่วงบางตอน ของบรรยากาศการหาทางออก ข้อพิพาทการประกาศที่หลวง กองทัพเรือ ทับที่ทำกินของชาวบ้าน ที่ไม่สามารถหาข้อยุติร่วมกันได้
ตัวแทนกองทัพเรือยืนยันที่จะไม่ยุติปฏิบัติการ จับกุมชาวบ้านในข้อหาบุกรุกที่หลวง
ความไม่ชัดเจนที่เกิดขึ้นในการประชุมครั้งนั้น ทำให้ชาวบ้านตัดสินใจที่จะต่อสู้ด้วยกลไกของสภาผู้แทนราษฎรคือยื่นเรื่องร้องเรียนถึง คณะกรรมาธิการกฎหมาย การยุติธรรม และสิทธิมนุษยชน
ในพื้นที่เกาะช้างนอกจากข้อพิพาทที่ชาวบ้านมีกับกองทัพเรือแล้ว ยังมีปัญหาเขตอุทยานทับซ้อนกับที่ทำกิน อีกด้วย
ชายชราวัย 90 ปี ยังคงมีสุขภาพดี และไม่หลงลืม ในฐานะผู้ที่อาวุโสมากที่สุดในเกาะช้าง เขายืนยันว่าชาวบ้านอยู่มาก่อนรัฐ ประกาศเขตอุทยานฯ ทับที่ทำกิน
และในฐานะอดีตผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 3 ตำบลเกาะช้าง รับไม่ได้กับกระบวนการประกาศเขตอุทยานเมื่อปี 2525 ที่ทับซ้อนกับที่ทำกิน ของชาวบ้านทั้งหมด 9 หมู่บ้าน ที่มีเอกสารสิทธิ์มาก่อน
ความไม่ชอบมาพากล เกิดขึ้นเมื่อ นายตุ๋ย เมฆฉาย ถูกหลอกให้เซ็นยอมรับการประกาศเขตอุทยานโดยไม่มีการเดินรางวัดแนวเขตร่วมกัน
เพื่อแก้ปัญหาข้อพิพาทเรื่องที่ดินการประกาศเขตเรียนทับซ้อนที่ทำกินของชาวบ้าน เวทีประชาคมเวทีพบปะพูดคุยกัน ระหว่างชาวบ้านกับหัวหน้าอุทยานแห่งชาติเกาะช้างจึงเกิดขึ้น
กรมอุทยานยืนยัน จะเดินหน้า พิสูจน์สิทธิ์ในที่ดินทำกินของชาวบ้านต่อไปแต่จะไม่เพิกถอนเขตอุทยานเพื่อออกเอกสารสิทธิ์ เพื่อออกเป็นเอกสารสิทธิ์แต่จะผ่อนปรนให้ชาวบ้านอยู่อาศัย ในรูปแบบของมติครม 30 มิย 41 มติครม 26 พ. ย 61 และพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติพ.ศ. 2562 ว่าด้วยการอาศัยอยู่ของราษฎรในเขตป่า
แต่อดีตผู้ใหญ่บ้านหมู่ 8 ตำบลเกาะช้าง สารนิตย์ ประศาสน์ศิลป์ ไม่เห็นด้วย หากชาวบ้านมีหลักฐานมีเอกสารสิทธิ์อยู่มาก่อนการประกาศเขตอุทยาน ก็ควรที่จะได้รับเอกสารสิทธิ์เต็มขั้น ไม่ใช่ให้ผ่อนปรนอยู่อาศัยในเขตป่า
ล่าสุดทั้งกรณี การประกาศที่หลวงกองทัพเรือทับที่ทำกินและกรณีการประกาศเขตอุทยานแห่งชาติทับที่ทำกินของชาวบ้านที่อยู่อาศัยอยู่เดิม ชาวบ้านเตรียมใช้สิทธิ์ตามรัฐธรรมนูญในการฟ้องศาลปกครองต่อทั้งกองทัพเรือและกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ในฐานละเมิดสิทธิชุมชน ที่อยู่อาศัยมาก่อน