แมลงก้นกระดกคืออะไร?

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จัก แมลงก้นกระดก หรือ ด้วงก้นกระดก กันก่อน....
ด้วงก้นกระดก

ด้วงก้นกระดก หรือจะมีชื่อเรียกอื่นเช่น แมลงก้นกระดก ด้วงปีกสั้น ด้วงกนงอน ด้วงกรด รวมถึง แมลงเฟรชชี่ยาวประมาณ 5-7 มิลลิเมตร หัวสีดํา อกส่วนหน้าแบนยาว ส่วนท้องมี6 ปล้อง 4 ปล้องแรกสีส้มอมนํ้าตาลส่วนที่เหลือสีดํา ขาทั่ง 3 คู่มีสีนํ้าตาลแดง ปีกแข็งด้านบนสีนํ้าเงินเข้มและปีกอ่อนข้างใต้ และชื่อที่แมลงตัวนี้ได้มา เพราะเวลาวิ่ง จะกระดกก้นขึ้นคล้ายกับแมงป่อง จึงเป็นที่มาของแมลงก้นกระดก

ที่อยู่ของด้วงก้นกระดก
ปกติจะพบกับแมลงกระดกได้ตามพงหญ้า หรือพื้นที่ใกล้แหล่งน้ำ แต่พอหน้าฝน จะมีการระบาดของแมลงกระดก ทำให้เป็นอันตรายต่อคนทุกวัย ทั้งผู้ใหญ่ เด็กเล็ก และทารก

พิษจากด้วงก้นกระดก
ด้วงก้นกระดกมีสารพิษชื่อว่า พีเดอริน (Paederin) อยู่ในตัวโดยสารชนิดนี้มีฤทธิ์เป็นกรดอ่อนสามารถทําลายเซลล์เนื้อเยื่อผิวหนัง โดยตัวเมียจะมีพิษเยอะกว่าตัวผู้ซึ่งความรุนแรงจะขึ้นกับปริมาณความเข้มข้นของสารที่สัมผัส อาการที่เรามีการปัดไปโดนตัวแมลงหรือสัมผัสอาการผื่นผิวหนังนั้นจะยังไม่เกิดทันทีที่สัมผัส แต่จะรู้สึกแสบหรือคันเล็กน้อยโดยไม่มีอาการปวดแสบรุนแรง แต่พอผ่านไป24 ชั่วโมง จะเกิดเป็นผื่นแดงชัดเจน หรือเห็นเป็นรอยไหม้ลักษณะเป็นทางยาว
ลักษณะของแผลที่เกิดจากด้วงก้นกระดก
อาการจะมีตั้ง ผื่นแดงจนถึงเป็นรอยไหม้ไปจนถึงมีตุ่มนํ้าพองใสและตุ่มหนองจะเกิดขึ้นตามมาหลังจากนั้น 2-3 วัน

ผื่นที่เกิดขึ้นไม่ทำให้คัน แต่จะบเป็นอาการแสบร้อน หากสัมผัสในบริเวณรอยพับ เช่น ข้อศอก ข้อเข่า มักจะกระจายไปสัมผัสทั้งสองด้าน แต่หากสารพีเดอรินถูกบริเวณดวงตา จะก่อให้เกิดตาบวมแดง และเสี่ยงต่อการตาบอดได้

การรักษาและการป้องกัน เมื่อสัมผัสกับแมลงและสารพิษ พีเดอรินให้ล้างออกด้วยนํ้าสะอาด ฟอกสบู่หรือเช็ดด้วยแอมโมเนีย อย่าเกาเพราะจะทําให้มีการติดเชื่อแทรกซ้อนได้ หากอาการไม่ดีขึ้น ให้ไปพบแพทย์

ซึ่งจะใช้ยาทาสเตียรอยด์อย่างอ่อนทาบริเวณแผลและใช้วิธีประคบเปี ยกประมาณ 5-10 นาทีถ้ามีผื่นหนองหรือตุ่มนํ้าพองใส วันละ 2-3 ครั้งจนกว่าตุ่มนํ้าหรือตุ่มหนองจะแห้งในรายที่คันมาก อาจให้ยาแกคัน และอาจให้ยาปฏิชีวนะถ้ามีการติดเชื้อแทรกซ้อน

การป้องกัน ทําได้โดย การหลีกเลี้ยงการสัมผัสแมลง ก่อนนอน ควรปัดที่นอน ผ้าห่มแน่ใจว่าไม่มีแมลง ปิ ดประตูหน้าต่างให้มิดชิด เปิดไฟเฉพาะที่จําเป็นเพื่อไม่ให้แมลงชนิดนี้มาเล่นไฟ โดยเฉพาะอยางยิ่งไฟนีออน ที่สําคัญคือ เมื่อท่านสัมผัสกบตัวแมลง หรือมีแมลงชนิดนี้มาเกาะตามร่างกาย อยาตบหรือตีแต่ ให้เป่าให้แมลงออกไป หรืออาจจะใช้เทปกาวใสมาแปะตัวแมลงออกไปเพียงเท่านี้ ท่านกจะปลอดภัยจากด้วงก้นกระดกแล้ว

แหล่งที่มา มหาวิทยาลัยมหิดล คณะแพทย์ศาสตร์ศิริราชพยาบาลและผิวหนังอักเสบจากด้วงก้นกระดก (Paederous dermatitis)