"เกาะเกร็ด" ชุมชนต้นแบบอารยสถาปัตย์ พัฒนาสู่แหล่งท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล

"เกาะเกร็ด" เป็นเกาะกลางแม่น้ำเจ้าพระยา มีฐานะเป็นตำบลหนึ่งในท้องที่อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี มีเนื้อที่ประมาณ 4.2 ตารางกิโลเมตร หรือ 2,625 ไร่ ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเชื้อสายมอญ มีอาชีพดั้งเดิมคือการปั้นเครื่องปั้นดินเผา ปัจจุบัน เกาะเกร็ด ถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมอีกแห่งหนึ่งของ จ.นนทบุรี ที่กำลังได้รับการส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวลที่ทุกคน ทุกวัย ทุกสภาพร่างกาย เข้าถึง เที่ยวได้ สะดวก ปลอดภัย รองรับกระแสโลกยุค สังคมผู้สูงวัย (aging society) และการท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล (Tourism for All)

โครงการชุมชนต้นแบบอารยสถาปัตย์ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดต้นแบบชุมชนที่ผู้สูงอายุ ผู้พิการ และคนที่ใช้รถเข็น หรือมนุษย์ล้อ สามารถดำรงชีวิต และเดินทางได้อย่างอิสระ สะดวก ปลอดภัย อีกทั้งจะเป็นรูปแบบตัวอย่างที่สามารถนำไปขยายผลยังชุมชนต่าง ๆ ของประเทศไทย และอาเซียน
โดยในปี 2558-2559 ได้ใช้งบประมาณจากกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ จำนวน 8,670,000 บาท ในการดำเนินการปรับปรุงป้ายรถเมล์ ทางเดินทางเท้าเชื่อมระหว่างป้ายรถเมล์และท่าเรือ ทางลาด ที่จอดรถ ห้องน้ำ ป้ายสัญลักษณ์ ป้ายแผนผังต่างสัมผัส ทางลาดลงเรือ โป๊ะเทียบเรือท่าปากเกร็ด และเรือต้นแบบที่เอื้อต่อคนพิการ รวมปรับปรุงทั้งสิ้น 55 จุด และปรับปรุงโป๊ะเทียบเรือท่าครูทิว ป้ายสัญลักษณ์ ทางลาด ป้ายแผนผังต่างสัมผัส ห้องน้ำคนพิการ จุดแวะพักเก้าอี้นั่งพัก ทางเดินทางเท้า และปิดท่อระบายน้ำ รวมปรับปรุงทั้งสิ้น 90 จุด

ล่าสุด เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม ที่ผ่านมา คณะมนุษย์ล้อทูตอารยสถาปัตย์จากการจ้างงานคนพิการของสายการบินแอร์เอเชีย ได้ลงพื้นที่เพื่อสำรวจและเยี่ยมชมการพัฒนาอารยสถาปัตย์เพื่อการเขาถึงได้ของคนทั้งมวลอย่างต่อเนื่องในชุมชนเกาะเกร็ด ซึ่งล่าสุด ได้มีการทำทางเดินเท้ายกระดับ เชื่อมโยงไปตามสถานที่ ท่องเที่ยว และชุมชนเกือบทั่วทั้งเกาะ เสริมสร้างความสะดวก ปลอดภัย และทำให้นักท่องเที่ยวสามารถเดินเที่ยวชมความสงบงามในแบบวิถีชุมชนชาวเกาะเกร็ดได้อย่างมีความสุข
รวมถึงคนที่ใช้รถเข็น ทั้งผู้สูงอายุ ผู้ป่วยพักฟื้น ผู้พิการ และครอบครัวที่มีเด็กเล็กที่ต้องใช้รถเข็นเด็ก ก็สามารถใช้เส้นทางยกระดับนี้ได้ ด้วยทางลาดที่มีเชื่อมโยงไปได้ทั่วทุกจุด สะดวก ปลอดภัย ส่งเสริมการท่องเที่ยวไทยเพื่อคนทั้งมวลได้เป็นอย่างดี

ส่วนห้องสุขาอารยสถาปัตย์สำหรับผู้สูงอายุ ผู้ป่วยพักฟื้น และผู้พิการที่ใช้รถเข็น ที่เกาะเกร็ดยังต้องปรับปรุงให้มีเพิ่มขึ้นมากจากเดิมที่มีเพียงแค่ 1 จุดตรงบริเวณวัดปรมัยยิกาวาส ซึ่งน่าจะต้องทำเพิ่มอีกหลายจุด โดยเฉพาะตรงทางเรือ และบริเวณจุดท่องเที่ยวต่างๆ
ในส่วนของท่าเรือ และเรือที่จะใช้ให้บริการนักท่องเที่ยวกลุ่มที่ใช้รถเข็น โดยเฉพาะผู้สูงวัย และผู้พิการ ในปัจจุบันมีเรือที่สามารถให้บริการรับส่งมนุษย์ล้อจากฝั่งท่าน้ำ จ.นนทบุรี ไปยังเกาะเกร็ดได้นั้น มีเพียงลำเดียว ซึ่งน่าจะต้องมีการปรับปรุงเรือข้ามฟากที่มีอยู่ให้สามารถรองรับการใช้งานของกลุ่มมนุษย์ล้อได้อย่างทั่วถึงมากยิ่งขึ้น

เช่นเดียวกันกับท่าเรือ ที่น่าจะต้องมีการปรับปรุงพัฒนาเพิ่มเติม เพื่อให้สามารถรองรับการใช้งานของนักท่องเที่ยวกลุ่มมนุษย์ล้อได้ในทุกท่าเรือ ซึ่งปัจจุบันมีเพียงท่าหลัก 2 ท่า คือ ท่าเรือปากเกร็ด ที่ผมและคณะมนุษย์ล้อใช้ในการเดินทางข้ามฟากจากท่าน้ำปากเกร็ดไปขึ้นฝั่งเกาะเกร็ดที่ท่าเรือวัดปรมัยฯ ซึ่งทั้ง 2ท่าเรือนี้ ได้มีการปรับปรุงพัฒนาให้เป็นท่าเรืออารยสถาปัตย์ในช่วงการพัฒนาสู่ชุมชนต้นแบบอารยสถาปัตย์เมื่อปี 2559
แต่กระนั้น การใช้งานในปัจจุบัน ก็ยังต้องระมัดระวัง โดยเฉพาะเวลาที่น้ำลง ทางลาดที่ท่าเรือจะสูงชันมาก ดังนั้น การใช้บริการของมนุษย์ล้อควรต้องมีผู้ช่วยคอยดูแลเรื่องความปลอดภัยในการขึ้นและลงเรือและท่าเรือด้วยจะดีที่สุด
ก็ต้องฝากให้ท่านผู้ว่าราชการ จ.นนทบุรี ท่านเจ้าอาวาสวัดปรมัยฯ และผู้นำชุมชน ตลอดจนชาวชุมชนเกาะเกร็ดทุกคนช่วยกันปรับปรุง และสร้างทำ พัฒนาให้เกาะเกร็ดเป็นชุมชนต้นแบบอารยสถาปัตย์อย่างยั่งยืน และเป็นแหล่งท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวลที่ล้ำค่าน่าสนใจอีกแห่งหนึ่งของเมืองไทยในเวทีโลกด้วยนะครับ