ชาวบ้านกลาง​ บุกพบ​ "ผวจ.เลย"​ ค้าน​ปตร.ศรีสองรัก​ ผันน้ำโขง​ เลย​ ชี​ มูล​ 1.56​ แสนล้าน

30 ก.ค. 62 - ชาวบ้านกลาง ตำบลปากตม อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย รวมตัวยื่นหนังสือถึงผู้ว่าราชการจังหวัดเลย นายชัยวัฒน์ ชื่นโกสุม เพื่อคัดค้านโครงการประตูระบายน้ำศรีสองรัก ที่จะสร้างบริเวณปากแม่น้ำเลย สู่แม่น้ำโขง โดยกรมชลประทาน เพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม น้ำแล้ง ในพื้นที่จังหวัดเลย และเป็นส่วนหนึ่งของโครงการผันน้ำขนาดใหญ่ โขง เลย ชี มูล เพื่อแก้ปัญหาภัยแล้งในลุ่มน้ำภาคตะวันออกเฉียงเหนือวงเงิน 1.56 แสนล้านบาท

.

นางมุด อุ่นทุม ชาวบ้าน ม.8 ต.ปากตม บอกว่า หากโครงการนี้เกิดขึ้น ชาวบ้านที่อยู่บริเวณต่ำกว่าพื้นที่ประตูระบายน้ำจะได้รับผลกระทบถึงขนาดต้องอพยพชุมชน เพราะพื้นที่อยู่อาศัยเดิมจะกลายเป็นอ่างเก็บน้ำ วิถีชีวิตดั้งเดิมจะหายไปรวมถึงการทำประมงน้ำตื้นในแม่น้ำเลยที่มีมาตั้งแต่บรรพบุรุษ พืชผักต่างๆที่เคยขึ้นอยู่ เก็บหาได้จากใต้แม่น้ำในช่วงหน้าแล้งก็จะไม่สามารถเก็บได้ ชาวบ้านไม่ได้รับประโยชน์อะไรเลยจากโครงการดังกล่าว อีกทั้งยังต้องเสียที่ดินทำกิน

สำหรับโครงการนี้ชาวบ้านได้คัดค้านมาเป็นเวลากว่า 4 ปีแล้วโดยตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา กรมชลประทานไม่เคยชี้แจงถึงข้อดี ข้อเสียของโครงการ และแม้กรมชลประทานจะไม่ใช้คำว่าอพยพโยกย้ายชุมชนออกจากพื้นที่ท้ายประตูระบายน้ำ แต่ชาวบ้านเชื่อว่าน้ำจะท่วมถึงบ้านเรือนที่อยู่อาศัยอย่างแน่นอน เนื่องจากโครงการนี้จะต้องเป็นโครงการขนาดใหญ่ และเป็นจุดเริ่มต้นของการผันน้ำโขงเข้าสู่ เลย ชี มูลที่จะต้องต่ออุโมงค์ตรงเข้าไปในลุ่มน้ำชี และลุ่มน้ำมูล ที่นี่ก็จะต้องกลายเป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ ถึงจะสามารถผันน้ำจำนวนมากเข้าไปแก้ไขปัญหาที่ทุ่งกุลาร้องไห้ได้

ด้าน นางสรรัตน์ แก้วสา ผู้ใหญ่บ้าน.ม.3 บ้านกลาง ต.ปากตม อ.เชียงคาน บอกว่า เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2562 มีเอกสารมีเจ้าหน้าที่ของของเกษตรจังหวัด เข้ามาในหมู่บ้าน เพื่อเสนอโครงการฟื้นฟูหมู่บ้านที่จะได้รับผลกระทบจากโครงการ ประตูระบายน้ำศรีสองรัก นับเป็นการจัดการกับชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบรูปแบบใหม่โดยไม่บอกความจริงให้ชาวบ้านทราบตั้งแต่ทีแรก และยิ่งตอกย้ำว่าชาวบ้านที่อยู่อาศัยบริเวณท้ายน้ำบริเวณลำน้ำเลยในช่วงที่ต่ำกว่าประตูระบายน้ำจะต้องอพยพโยกย้ายชุมชนอย่างแน่นอน จึงมีโครงการดังกล่าวเข้ามา

สำหรับการต่อสู้ของกลุ่มชาวบ้านคือมีการยื่นหนังสือต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไปถึง 15 ครั้ง และครั้งล่าสุดก็คือยื่นกับผู้ว่าราชการจังหวัดเลยเพื่อที่จะให้ดึงชาวบ้านเข้าไปมีส่วนร่วมในโครงการดังกล่าว และเซ็นหนังสือเป็นลายลักษณ์อักษรว่าเมื่อสร้างเสร็จแล้วจะไม่มีผลกระทบ ควรจะบอกให้ชัดเจนชาวบ้านที่อยู่ จะต้องโยกย้ายชุมชนหรือไม่

แต่ถึงอย่างนั้นการมีประตูระบายน้ำ ก็จะทำให้วิถีชุมชนเดิมสูญหายไป เช่นการทำประมงน้ำตื้นตามฤดูกาลก็จะไม่มีให้เห็นอีกแล้ว เนื่องจากจะปิดประตูระบายน้ำ น้ำจะยกระดับสูงขึ้นถึงเหนือสุดตลิ่ง

ขณะที่นายชัยวัฒน์ ชื่นโกสุม ผู้ว่าราชการจังหวัดเลย บอกว่า จะเร่งลงไปในพื้นที่เพื่อพูดคุยถึงปัญหาผลกระทบกับชาวบ้านโดยเร็วที่สุดโดยจะนำข้อร้องเรียนของชาวบ้านไปทักท้วงในที่ประชุมกับกรมชลประทานอย่างไรก็ตาม ทุกคนต้องช่วยกันคิดเพราะปัญหาความเดือดร้อนของแต่ละคนไม่เหมือนกัน เป็นปัญหาที่ต้องข่วยแก้ ทั้งนี้ประชาชนเสนออะไรข้าราชการก็ต้องฟังเพราะชาวบ้านเขาอยู่ในพื้นที่ เมื่อเขาเห็นว่าเดือดร้อน ก็ต้องช่วยกันคิดเดินหน้าไปด้วยกัน อะไรที่จะทำให้ชาติบ้านเมืองดีขึ้น เป็นหน้าที่ของพวกเรา

ล่าสุดนายเฉลิมชัย ศรีอ่อน รมว.เกษตรและสหกรณ์ กล่าวว่า จะเร่งฟื้น 2 โครงการ คือ 1. เติมน้ำในเขื่อนภูมิพล เพราะเป็นแหล่งเก็บกักน้ำ เพื่อป้อนน้ำอุปโภค บริโภค ทำการเกษตรและรักษาระบบนิเวศ โครงการนี้ดำเนินการศึกษามาตั้งแต่ปี 2538 เป็นโครงการที่ต้องขุดอุโมงค์ผ่านภูเขาระยะทางประมาณ 61.52 กิโลเมตร (ก.ม.) จะสามารถเติมน้ำให้กับเขื่อนภูมิพลได้ 1,790 ล้านลบ.ม./ปี ภายใต้วงเงินก่อสร้าง 6.3 หมื่นล้านบาท ซึ่งวงเงินนี้คิดมานานพอควรอาจต้องปรับเพิ่มขึ้นได้ แต่เป็นโครงการที่สามารถดำเนินการได้เลย เพราะผ่านการศึกษามาหมดแล้ว และ 2. โครงการผันน้ำโขง โครงการนี้มีหลายจุดที่สามารถดำเนินการเพื่อนำน้ำโขงเข้ามาใช้ ในเวลาที่มีปริมาณน้ำจำนวนมาก ส่วนวงเงินก่อสร้างโครงการ

สำหรับ โครงการบริหารจัดการน้ำโขง เลย ชี มูล ที่ จ.เลย เนื่องจากมีค่าลงทุนสูงมาก จึงต้องแบ่งออกเป็น 5 ระยะ โดย ปี 2559-2560 กรมชลประทานศึกษาโครงการระยะที่ 1 มีเป้าหมายเพื่อส่งน้ำไปยังพื้นที่บางส่วนของโขงอีสานและชี และเติมน้ำในอ่างฯ ที่มีอยู่เดิม โดยได้ศึกษา บริเวณปากแม่น้ำเลย พื้นที่ตามแนวคลองชักน้ำช่วงที่ 1 พื้นที่ตามแนวอุโมงค์แรงดัน พื้นที่ตามแนวคลองลำเลียงน้ำ การผันน้ำชี-มูล พื้นที่ตามแนวคลองลำเลียงน้ำช่วงที่ 2 พื้นที่ตามแนวอุโมงค์ทางน้ำเปิดช่วงที่ 1 พื้นที่ตามแนวคลองลำเลียงน้ำช่วงที่ 3 พื้นที่ตามแนวอุโมงค์ทางน้ำเปิดช่วงที่ 2 พื้นที่ตามแนวคลองลำเลียงน้ำช่วงที่ 4 พื้นที่ตามแนวอุโมงค์ทางน้ำเปิดช่วงที่ 3 และพื้นที่ตามแนวคลองลำลียงน้ำ ช่วงที่ 5 และอาคารปล่อยน้ำ/ระบาย

เป้าหมายการพัฒนาระยะที่ 1 จะสามารถ ผันน้ำไปลงเขื่อนอุบลรัตน์ เพิ่มพื้นที่ชลประทาน 1.69 ล้านไร่ ครอบคลุม 7 จังหวัด 27 อำเภอ ได้แก่ เลย หนองบัวลำภู ขอนแก่น อุดรธานี หนองคาย ชัยภูมิ และกาฬสินธุ์ มูลค่าลงทุน 157,045 ล้านบาท ระยะเตรียมการ 3 ปี ก่อสร้าง 6 ปี รวม 9 ปี ปัจจุบันอยู่ระหว่างศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม คาดว่าแล้วเสร็จประมาณเดือนเม.ย. 2563