แพทย์มช.แนะทำคลีนรูมรับกลุ่มเสี่ยงพักชั่วคราวหนีฝุ่นพิษ

เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2562 จากกรณีที่ มีผู้ใช้ชื่อว่า Phu Chiangdao ได้โพสต์ข้อความระบายใน เฟซบุ๊กเมื่อวันที่ 24 มีนาคม 2562 เวลา 08.44 น. โดยเรียกร้องให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็กที่ได้ส่งผลกระทบต่อลูกชายวัย 4 ขวบ ต้องป่วยเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาล ด้วยอาการปอดอักเสบ
ผู้สื่อข่าวได้ติดต่อกับ Phu Chiangdao หรือ นายองอาจ เดชา ชาวอำเภอเชียงดาว จ.เชียงใหม่ เปิดเผยว่า เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา คุณภาพอากาศที่อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ไม่ดี ค่า PM2.5 บางช่วงเวลาสูงถึงกว่า 600 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร จึงเริ่มเห็นอาการของลูกชาย อายุ 4 ขวบเริ่มมีไข้ ไอ ซึม และเห็นว่าคุณภาพอากาศอย่างนี้น่าจะหนักไปสำหรับเด็ก จึงวางแผนพาครอบครัวมาอยู่ในเขต อ.เมือง เชียงใหม่ เพราะได้วัดค้า PM2.5 แล้วเห็นว่าใน อ.เมือง คุณภาพอากาศดีกว่า ย้ายเข้าได้เพียง 1วัน ลูกชายมีเลือดกำเดาไหลออกมาเยอะ จึงพาส่งโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งในตัวเมืองเชียงใหม่ ซึ่งแพทย์ได้รับไว้เป็นคนไข้ใน พร้อมทำการเอกซ์เรย์ปอด ตรวจเช็คเลือก พบว่าปอดอักเสบจึงได้พักรักษาตัว 3 คืน ขณะนี้ได้กลับมาอยู่ที่บ้าน อ.เชียงดาวแล้ว

ตอนนี้แก้ปัญหาให้ลูกอยู่แต่ในห้องนอน สวมใส่หน้ากากตลอดเวลา และตัดสินใจซื้อเครื่องฟอกอากาศ ซึ่งช่วยได้ในระดับหนึ่ง ที่ผ่านมาลูกชายมีร่างกายแข็งแรงดี ไม่มีโรคประจำตัวหรือเป็นภูมิแพ้ จึงเชื่อว่าน่าจะเกิดจากค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กในพื้นที่ที่สูงมาก ที่ผ่านมาได้กระตุ้ยให้หน่วยงานต่างๆ ยอมรับความจริงว่า เหตุการณ์ขณะนี้หนักมาก ไม่ใช่เกิดเพียง 1-2 วัน ค่ามลพิษทีวัดได้สูงต่อเนื่อง อยากให้ทุกฝ่ายยอมรับว่าเหตุการณ์เข้าสู่วิกฤติแล้ว ทางจังหวัดน่าจะมีมาตรการรองรับการแก้ไขปัญหาอย่างเข้มข้นจริงจัง ไม่ใช่แค่ออกมาให้สัมภาษณ์สื่อมวลชน และทำพิธีถ่ายรูปโพสต์ผลงาน ต้องลงมาดูพื้นที่จริงว่าคุณภาพอากาศหนักขนาดไหน

แต่ต้องยอมรับว่าค่าฝุ่นละอองที่เกิดขึ้น มาจากการเผาป่ามากกว่าองค์ประกอบอย่างอื่น ต้องมีการกระตุ้นให้กระหนักถึงผลกระทบที่เกิดขึ้น โดยให้ทางอำเภอ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ท้องถิ่น สร้างความเข้าใจกับชาวบ้านอย่างจริงจังและต่อเนื่อง อย่างน้อยต้องมีการประกาศให้ชาวบ้านได้ป้องกันตัวเอง แต่เท่าที่ผ่านมาแม้แต่หน้ากากอนามัยยังไม่มีเข้ามาแจกให้ถึงมือชาวบ้านเลย การที่ผู้ว่าฯ ออกมาแจกหน้ากากให้กับประชาชนในเมือง ถือเป็นเรื่องเล็กน้อย

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอยู่ในขณะนี้ อยากให้ผู้ว่าฯ ออกมายอมรับความจริง รายงานให้ส่วนกลางได้ทราบว่าเกิดวิกฤติในพื้นที่เชียงใหม่ น่าจะประกาศเป็นภัยพิบัติได้แล้ว อย่างน้อยส่วนกลางจะได้สั่งการหรือจัดงบประมาณเข้ามาช่วยเหลือในพื้นที่ โดยเฉพาะหน้าที่ป้องกันมลพิษได้จริงน่าจะถึงมือชาวบ้านบ้างแล้ว ไม่ใช่แจกหน้ากากอนามัยธรรมดา ที่ไม่สามารถป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 ได้
นายองอาจ กล่าวอีกว่า การที่ภาครัฐออกมายอมรับความเป็นจริงที่เกิดขึ้น เพื่อสร้างเป็นแรงกระตุ้นให้ชาวบ้านได้ตระหนักถึงผลกระทบจากการเผาป่า ซึ่งขณะนี้หลายพื้นที่เริ่มตื่นตัวกันบ้างแล้ว เริ่มเข้าใจถึงปัญหาที่เกิดขึ้นและหาทางป้องกันตัวเอง น่าจะใช้ช่วงเวลานี้ออกมารณรงค์ปลูกจิตสำนึกกันใหม่ เพราะถือเป็นภัยใกล้ตัว กลุ่มที่จุดไฟเผาป่าต้องตระหนักถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นได้แล้ว ว่ากำลังทำร้ายลูกหลานตัวเอง ผลกระทบที่เกิดจากการฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 ไม่เพียงทำให้ลูกชายป่วย ตัวเอง ภรรยา และพ่อวัยกว่า 80 ปี ก็มีอาการป่วย ไอ จาม ปวดหัว เวียนหัว ซึ่งต้องใส่หน้ากากป้องกันตัวเอง

.

ศ.นพ. ชายชาญ โพธิรัตน์ อาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคระบบการหายใจ เวชบำบัดวิกฤตและภูมิแพ้ ภาควิชาอายุรศาสตร์คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กล่าวว่า จากการประชุมร่วมกับทางสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งข้อมูลที่ได้รับการเจ็บป่วยของประชาชนในพื้นที่จาก 4 โรค ได้แก่ โรคหัวใจ โรคปอด โรคตาอักเสบ โรงผิวหนังอักเสบ เพิ่มขึ้นมาตั้งแต่เดือน ธันวาคม 2561 มีผู้ป่วยประมาณ 90,000 คน และปัจจุบันมีแนวโน้มที่ลดลง ทำให้ทางจังหวัดไม่ตื่นตัวกับข้อมูลที่ทางสาธารณสุขรายงานเข้าไปมากนัก โดยระบุว่าสาเหตุการเกิดโรคไม่มีความชัดเจน ซึ่งข้อมูลดังกล่าวมีตัวแปรอยู่อีกเป็นจำนวนมาก ทำให้ข้อมูลไม่เชื่อมโยงกับ PM2.5 อนาคตจะต้องมีการเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อให้มีความสัมพันธ์กับค่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก เพื่อป้องกันสุขภาพของประชาชนในพื้นที่
จากการลงพื้นที่เพื่อหาความสัมพันธ์การเสียชีวิต ที่สัมพันธ์กับค่า PM2.5 ในพื้นที่ อ.เชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ พบว่าประชากรที่เชียงดาวเสียชีวิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 3.8 จากค่าเฉลี่ยของทั้งจังหวัดอยู่ที่ร้อยละ 1.6 โดยสันนิษฐานว่า ประชาชนในพื้นที่ มีบ้านแบบเปิดไม่มีฝ้า เปิดหน้าต่างนอน มีอาชีพเป็นเกษตรกรเป็นหลัก การใช้ชีวิตส่วนใหญ่จึงอยู่ในที่โล่งแจ้ง สูดมลพิษจาก PM2.5 ตลอดเวลา หรืออีกประการหนึ่งคือประชาชนในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ทำให้มีการเสียชีวิตมากกว่าค่าเฉลี่ยเสียชีวิตมากกว่าพื้นที่อื่น
สำหรับข่าวที่เด็กในพื้นที่เชียงดาว ที่มีเลือดกำเดาไหล ไอเป็นเลือด และต้องเข้าพักรักษาตัวในโรงพยาบาล โดยแพทย์ระบุว่าเป็นปอดอักเสบนั้น เชื่อว่าน่าจะเกิดจากผลกระทบของค่า PM2.5 ที่สูงมากในพื้นที่ ถึงแม้ว่าจะเป็นคนที่ไม่เคยมีประวัติแพ้อากาศ ร่างกายแข็งแรงก็สามารถได้รับผลกระทบจาก PM2.5 ได้

ส่วนการประกาศเขตภัยพิบัตินั้นหากเป็นต่างประเทศ ค่า PM2.5 สูงเกินกว่า 250 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร จะต้องประกาศเป็นเขตภัยพิบัติฉุกเฉิน ต้องงดกิจกรรมนอกอาคารทุกชนิด ให้ประชาชนอยู่ในห้องที่มีเครื่องฟอกอากาศ หากไม่มีห้องที่มีเครื่องฟอกอากาศต้องใส่หน้ากาก N95 ที่มีคุณสมบัติกรองฝุ่นละอองขนาดเล็กได้ตลอดเวลา

การจะประกาศเขตภัยพิบัติเป็นเรื่องที่ผู้ว่าราชการจังหวัดต้องดำเนินการ แต่ขณะนี้ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่อาจจะยังไม่ค่อยเข้าใจเรื่องผลกระทบต่อสุขภาพหรือการเตือนภัยในระดับสากล และกังวลเรื่องจะส่งผลกระทบต่อการท่องเที่ยวประกอบกับทางสาธารณสุขให้ข้อมูลกับผู้ว่าราชการจังหวัดไม่ชัดเจนถึงผลกระทบ ทำให้ผู้ว่าราชการจังหวัดยังไม่ประกาศเขตภัยพิบัติ ซึ่งในต่างประเทศหากค่า PM2.5 สูง จะให้ประชาชนเข้าไปพักอยู่ในห้องที่มีเครื่องปรับอากาศและเครื่องกรองอากาศ ที่ได้จัดเตรียมไว้
แต่ในประเทศไทยไม่ได้มีการเตรียมการเรื่องนี้ไว้ ทั้งที่สามารถทำได้ โดยกำหนดจุดแต่ละตำบล สร้างเป็นห้องที่มีเครื่องฟอกอากาศ หากไม่มีเครื่องปรับอากาศใช้พัดลมไอน้ำสร้างความเย็นแทนได้ เพื่อให้ประชาชนในแต่ละพื้นที่ได้มีอากาศที่ดี จึงอยากให้ทางเชียงใหม่จัดทำคลีนรูม เซฟเฮ้าส์ ในช่วงวิกฤติ เพื่อให้กลุ่มเสี่ยงได้เข้าไปพักชั่วคราว ซึ่งระยะเวลาการพักไว้ได้ยาวนาน เป็นเพียงแต่บางชั่วโมง หรือบางวันที่คุณภาพอากาศไม่ดีเท่านั้น เชื่อว่าหากจังหวัดจะดำเนินการจะมีกลุ่มภาคเอกชนเข้ามาช่วยสนับสนุนอย่างแน่นอน
สำหรับข้อมูลของสาธารณสุขจังหวัด หลังจากที่ได้พูดคุยกันเบื้องต้นแล้ว จะมีการเชิญแพทย์ที่ประจำอยู่ในพื้นที่ของจังหวัดเชียงใหม่ ประชุมทำความเข้าใจร่วมกันเพื่อหารือให้ข้อมูลให้เห็นถึงผลกระทบที่ชัดเจน กับกลุ่มแพทย์เพื่อรวบรวมเก็บเป็นสถิติเพื่อให้เห็นถึงผลกระทบจาก PM2.5 ที่เกิดขึ้นในแต่ละพื้นที่ เพื่อจะได้แจ้งเตือนประชาชนในแต่ละพื้นที่ การแจกจ่ายหน้ากากธรรมดาให้ประชาชนนั้นไม่ได้ช่วยกรองฝุ่นละอองขนาดเล็กได้ ต้องใช้ N95 เท่านั้น
ทางมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ตระหนักถึงผลกระทบที่เกิดจากค่า PM2.5 ที่สูงขึ้น แต่เนื่องจากสถานีวัดคุณภาพอากาศที่กรมควบคุมมลพิษ ติดตั้งที่เชียงใหม่มีเพียงไม่กี่จุด ทางมหาวิทยาลัยจึงได้จัดสรรงบประมาณ 600,000 บาท เพื่อนำเครื่องดัชนีวัดคุณภาพอากาศติดตั้งในพื้นที่ต่างๆ ครอบคลุมทั่วทั้งจังหวัดเชียงใหม่ โดยได้ดำเนินการติดตั้งทั่วทั้ง 25 อำเภอของจังหวัดเชียงใหม่ และกำลังอยู่ระหว่างการขยายพื้นที่ติดตั้งให้ครบ 205 ตำบล ในจังหวัดเชียงใหม่ เพื่อให้ประชาชนทั่วไปได้เห็นค่าดัชนีคุณภาพอากาศในทุกพื้นที่ทุกตำบล เพื่อจะได้ตระหนักถึงพิษภัยของค่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก โดยคาดว่าจะสามารถติดตั้งได้ครบทั้ง 205 ตำบลภายในปีนี้