สึนามิครั้งนี้ ขึ้นฝั่งที่สุมาตราใต้ และที่ด้านปลายของเกาะชวาเมื่อเวลา 21.30 น. ตามเวลาท้องถิ่นเมื่อวาน ซึ่งตรงกันกับเวลาในประเทศไทย
ทางการเชื่อว่าสึนามิครั้งนี้ อาจจะเกิดจากการที่ระดับน้ำที่ขึ้นสูงผิดปกติ ทั้งจากที่เป็นช่วงน้ำขึ้น และเหตุดินถล่มใต้น้ำ หลังการระเบิดของภูเขาไฟ " อนัก กรากาตัว " ซึ่งก่อตัวขึ้นในฐานะเกาะเล็ก ๆ ในช่องแคบซุนดา ระหว่างเกาะชวาและสุมาตราเมื่อครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา หลังจากการระเบิดของภูเขาไฟกรากาตัวครั้งที่เป็นตำนานเมื่อปี 2426 ที่ทำให้มีผู้เสียชีวิต 36,417 ราย โดยอินโดนีเซียมีภูเขาไฟที่ยังไม่ดับอยู่ 127 ลูก