"ตราด"...เป็นเมืองท่องเที่ยวที่น่าสัมผัสถึงความหลากหลายทางธรรมชาติ เมืองแห่งเกาะครึ่งร้อย ซึ่งเต็มไปด้วยเกาะและหาดสวยงามมากมาย และเส้นทางที่สุดทางบูรพา เชื่อมต่อสู่เกาะกง กัมพูชา เสมือนเป็นประตูเชื่อมโยงเส้นทางท่องเที่ยวระหว่างสองประเทศ...จังหวัดตราดไม่ได้มีแค่หมู่เกาะอันลือชื่อและชายหาดสวยงาม...แต่ตราดมีมากกว่ากว่านั้นจังหวัดตราด เป็นหนึ่งในหลายจังหวัดที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานนับตั้งแต่สมัยประเทศสยามต้องเสียดินแดนจังหวัดตราดไปชั่วคราว และโดยความปรีชาสามารถของพระบาทสมดเ็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงนำตราดกลับคืนสู่...ประเทศสยาม จนสำเร็จ
และถ้าเราได้ศึกษาความเป็นมา ประวัติศาสตร์อันยาวนานของจังหวัดตราดก่อนเดินทางท่องเที่ยวจะทำให้เราได้อรรถรสไม่น้อย...แล้วการเดินทาง สุดทางบูรพา...เมืองท้ายสุดในดินแดนตะวันออกของไทย สนุกมากยิ่งขึ้น
พิพิธภัณฑสถานเมืองตราด
ก่อนเดินทางเลาะขอบทะเลตราดสู่เกาะกง ผมแนะนำให้แวะไปชม พิพิธภัณฑสถานเมืองตราด ที่ตั้งอยู่บนถนนสันติสุข อำเภอเมือง จังหวัดตราด ที่นี่เป็นแหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และวิถีชีวิตชาวตราด รวมทั้งเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ส่งเสริมเผยแพร่มรดกทางศิลปวัฒนธรรมของชาติและเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางด้านวัฒนธรรม
อาคารพิพิธภัณฑสถานเมืองตราด เดิมคืออาคารศาลากลางจังหวัดหลังเก่า เป็นอาคารไม้ใต้ถุนสูงหลังคาทรงปั้นหยา ภายในอาคารจัดเป็นห้องนิทรรศการ เราจะเห็นมรดกธรรมชาติและวัฒนธรรมแห่งตราด, วิถีชาวตราดตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน, ได้เห็นโบราณคดีและประวัติศาสตร์เมืองตราด ,เหตุการณ์สำคัญที่เกี่ยวกับตราด ,เหตุการณ์ยุทธนาวีเกาะช้าง รูปแบบเรือรบของไทยและฝรั่งเศสและยังจัดแสดงตลาดเมืองตราดตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
นิทรรศการ(บางส่วน)ที่จัดแสดงภายใน อาคารพิพิธภัณฑสถานเมืองตราด
แวะชมวัด...บุปผาราม ที่ อ.เมือง ตราด ผมยังมีโอกาสได้แวะไปชมวัดบุปผาราม ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ที่สุดในจังหวัดตราด วัดแห่งน้เป็นแหล่งรวบรวมหลักฐานทางโบราณคดีมากมายหลายอย่าง และยังเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ทรงคุณค่าในตัวเมืองตราด วัดบุปผารามสร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา ราวรัชสมัยพระเจ้าปราสาททอง (พ.ศ.2191) พิพิธภัณฑ์ในวัดแห่งนี้จะจัดแสดง ถ้วยโบราณ ทั้งของจีน ยุโรป และไทย แสดงให้เห็นว่าตราดเป็นเมืองสำคัญในการติดต่อค้าขายกับต่างชาติ วิหารที่เก่าแก่ มีจิตรกรรมฝาผนังศิลปะจีนอันแสดงให้เห็นว่าช่างจิตรกรรมในสมัยนั้นเป็นชาวจีน หรืออาจเป็นชาวจีนที่เป็นผู้อุปถัมภ์วัดบุปผารามแห่งนี้
พิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงในวัดบุปผาราม จ.ตราดในวัดบุปผารามยังมีภาพวาดเก่าแก่ ของในหลวงรัชกาลที่ 5 ซึ่งวาดโดยศิลปินชาวยุโรป เป็นภาพวาดต้นแบบที่หาชมได้ยาก เป็นหนึ่งใน 5 ภาพของเมืองไทย ถ้ามีโอกาส...แวะไปชมได้ที่วัดบุปผาราม จังหวัดตราด
พระุทธรูปไม้องค์ใหญ่
ในวัดมีอนุสาวรีย์พระเจ้าตากสิน บนศาลา
ภายในวัดบุปผาราม วัดเก่าแก่ที่สุดของ จังหวัดตราด
วัดบุปผารามได้รับรางวัล อาคารอนุรักษ์ดีเด่น
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง ที่วาดโดยช่างชาวจีน
กุฏิโบราณ ภายในวัดบุปผาราม
ชุมชนบ้านไม้รูด อำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด ถนนสุขุมวิท...ที่ทอดยาวจากกรุงเทพมหานคร เลาะริมขอบทะเลตะวันออก ก่อนพ้นด่านชายแดนบ้านหาดเล็ก อำเภอคลองใหญ่ เข้าสู่ จังหวัดเกาะกงประเทศกัมพูชา เราจะผ่าน "บ้านไม้รูด" ซึ่งเป็นหมู่บ้านชาวประมงที่ตั้งอยู่ชายฝั่งทะเล จังหวัดตราด ...ที่นี่คือจุดดูแมงกระพรุนหลากสี ที่โด่งดังของเมืองไทยนั่นเอง "บ้านไม้รูด" มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติมาก ชาวบ้านยังใช้ชีวิตในวิถีเดิมๆ ยังคงยึดอาชีพประมงพื้นบ้าน ซึ่งเป็นวิถีชีวิตและวิถีการผลิตที่พึ่งพิงกับทรัพยากรธรรมชาติ ชุมชนบ้านไม้รูดสามารถสืบสานความเป็นชุมชนแหล่งท่องเที่ยวควบคู่กันไป นอกจากแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ บ้านไม้รูดยังมีนิเวศพิพิธภัณฑ์บ้านไม้รูด (Eco Museum of Mairoot) นักท่องเที่ยวสามารถเที่ยวชมความงามของแมงกะพรุนได้ตามกระแสน้ำและกระแสลมของทะเลตราดได้ตลอดเส้นทาง หาดเล็กคลองใหญ่
ที่ อบต.บ้านไม้รูด เรามีโอกาสพบปะกับผู้นำชุมชน และผู้บริหาร อพท. ดร.ชูวิทย์ มิตรชอบ รองผู้อำนวยการ อพท.และ คุณสุธารักษ์ สุนทรวิภาต รักษาการผู้จัดการสำนักงานพื้นที่พิเศษหมู่เกาะช้างและพื้นที่เชื่อมโยง(อพท.1) ซึ่งคุณสุธารักษ์ สุนทรวิภาต ได้บอกกับเราว่า ทาง อพท.ได้มีการลงนามความร่วมมือในสัญญา(MOU) กับจังหวัดเกาะกง ประเทศกัมพูชา เพื่อส่งเสริมให้เกิดการท่องเที่ยวเชื่อมโยงระหว่าง 2 ประเทศ ซึ่งจะทำให้เกิดประโยชน์แก่ชุมชนของทั้ง 2 ประเทศ ที่ผ่านมา ทาง อพท. ได้พัฒนาศักยภาพของชุมชนให้มีความพร้อมที่จะรองรับนักท่องเที่ยว ล่าสุดได้จัดทำเส้นทางท่องเที่ยวเชื่อมโยง 2 เส้นทางเชื่อมระหว่างตราด-เกาะกง ได้แก่เส้นทางตราด-แหลมกัด-หาดเล็ก-เกาะกง (ป่าโกงกางบางคายัค) และเส้นทางตราด-บ้านไม้รูด-หาดเล็ก-เกาะกง(น้ำตกตาไต) เป็นเส้นทางที่ผมกำลังนำเพื่อนๆ เที่ยวไปด้วยกัน
ที่บ้านไม้รูดมีจุดท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากชุมชนมากนัก ถือเป็นสถานที่ที่มีความแปลกเป็นอย่างมากอย่างมากคือ หาดทรายสองสี และ บ่อญวน
หาดทรายสองสี...มหัศจรรย์บ้านไม้รูด นอกจากความสมบูรณ์และสดของธรรมชาติของหาดทรายบ้านไม้รูดแล้ว ผมยังรู้สึกทึ่งเมื่อได้เห็นหาดทรายสองสี อยู่ในบริเวณเดียวกัน... เมื่อเดินลงสู่ชายหาดหันหน้าลงสู่ทะเล เราจะเห็นผืนทรายละเอียดสีแดงอยู่ทางซ้ายมือ แลผืนทรายละเอียดสีขาวอยู่ทางขวามือ นอกจากความแปลกตาของหาดทรายแล้ว ชายหาดบ้านไม้รูดยังมีต้นโกงกางขึ้นเรียงรายแซมกับโขดหินสวยงาม เสียวันผมไปฝนตก เลยได้ภาพมาฝากเพื่อนๆ ไม่ค่อยแจ่มสักเท่าไหร่ ถ้าฟ้าเปิดตรงชายหาดแห่งนี้ น่าจะเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกได้สวยงามอีกจุด
หาดทรายสองสี บ้านไม้รูด
บริเวณ หาดทรายสองสี ต้นโกงกางขึ้นสวยงามมาก บ่อญวน...บ่อน้ำจืดริมทะเล บ่อญวน...เป็นอีกแห่งเมื่อไปเยือนบ้านไม้รูดแล้วไม่ควรพลาดที่จะต้องไปชมและพิสูจน์ เราเดินเลาะริมทะเลผ่านโขดหินต้นโกงกางจากชายหาดสองสีไปประมาณ 500 เมตร เราก็จะเจอกับ "บ่อญวน" ที่อยู่ริมทะเลหลังวัดไม้รูด บ่อญวนแห่งนี้ถือเป็นสิ่งมหัศจรรย์ ในจำนวนไม่กี่แห่งเพราะเป็นบ่อน้ำจืดที่อยู่ติดริมทะเล จุดท่องเที่ยวบ่อญวนยังมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ตั้งแต่สมัยเวียดนามส่งทหารมาขับไล่ฝรั่งเศสที่เกาะกงเกิดขาดแคลนน้ำ จนมาพบบ่อน้ำจืดมหัศจรรย์ติดริมทะเลแห่งนี้...ที่บ้านไม้รูด
บ่อญวน บ่อน้ำจืดริมทะเลบ้านไม้รูด ที่บ้านไม้รูดนอกจากมีธรรมชาติสวยงาม มีสถานที่มหัศจรรย์ให้เราได้ชมแล้ว ยังมีก๋วยเตี๋ยวกั้ง ก๋วยเตี๋ยวทะเล อร่อยๆอีกด้วย และยังมีของฝากซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ของชาวชุมชนบ้านไม้รูด ทำมาขายอีกด้วย โดยเฉพาะกะปิ ของที่นี่หอม อร่อย เป็นกะปิดีที่บรรจุในถ้วยเบญจรงค์สวยงาม เป็นของฝากที่เก๋ไก๋ จนอดใจไม่ไหว ที่จะซื้อติดไม้ติดมือกลับไปฝากญาติสนิทมิตรสหาย
ก๋วยเตี๋ยวกั้ง ที่บ้านไม้รูด อร่อยมาก
ของฝาก จากบ้านไม้รูดชุมชนบ้านไม้รูด...เป็นชุมชนนักอนุรักษ์ ที่มีการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างรู้คุณค่านอกจากการจับมากินมาขายแล้ว ยังปล่อยกลับคืนสู่ธรรมชาติ ชาวบ้านไม้รูดส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงชายฝั่ง ที่นี่ยังมีกิจกรรม ปล่อยปูม้า ล่องเรือชมป่าโกงกาง ฯลฯ นอกจากนี้ ที่บ้านไม้รูดยังมีโฮมสเตย์ ที่พึ่งสร้างใหม่ใกล้ชุมชนมองเห็นวิถีพื้นบ้าน...ไปอาศัยอยู่กับธรรมชาติอย่างรู้คุณค่าทำให้มีปี มีปลา มีหอย ให้ลูกหลานอย่างยั่งยืน ยังมีกิจกรรมสนุกๆ ไว้คอยต้อนรับนักท่องเที่ยวทุกฤดูกาล
กิจกรรมปล่อยปูม้า คืนสู่ท้องทะเล
ชุมชนบ้านไม้รูด กับวิถีที่ยั่งยืน
ตลาดชายแดนบ้านหาดเล็ก สุดแผ่นดินไทยปลายทางหลวงหมายเลข 3 พรมแดนไทย-กัมพูชา บรรจบกันที่บ้านหาดเล็กแห่งนี้ ซึ่งตรงกับอำเภอเกาะกง ประเทศกัมพูชา เป็นอีกหนึ่งพื้นที่ที่มีแหล่งท่องเที่ยวหลากหลายทั้ง สวนสัตว์ น้ำตกและทะเล และยังเป็นจุดข้ามแดนไปยังประเทศกัมพูชาอีกด้วย สำหรับคนไทยหากต้องการผ่านแดนเข้าประเทศกัมพูชาในช่องทางนี้ สามารถทำบัตรผ่านแดนชั่วคราวเพื่อเข้าไปเที่ยวยังเกาะกง โดยทำได้ที่จุดตรวจชายแดนบ้านหาดเล็ก ตลาดชายแดนบ้านหาดเล็ก เป็นแหล่งซื้อขายแลกเปลี่ยนสินค้าระหว่างประเทศไทยกับกัมพูชาโดยชาวกัมพูชานิยมข้ามแดนมาซื้ออาหาร เครื่องดื่ม และผลไม้ เพื่อนำไปขายในประเทศของตน ส่วนชาวไทยนิยมไปจับจ่ายสินค้าประเภทน้ำหอม แว่นตา และเครื่องใช้ไฟฟ้า
บริเวณ ด่านชายแดนบ้านหาดเล็ก ผ่านแดนเข้าสู่จังหวัดเกาะกง กัมพูชา ในอดีตเมื่อเอ่ยชื่อเกาะกง ทำให้ผมนึกถึงบ่อนคาสิโน...ถ้าใครไปเกาะกง ก็คงไม่พ้นไปเล่นการพนันที่นั่น สถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ ผมได้รับรู้ข้อมูลน้อยมาก...อ่อ! อีกอย่างที่ผมคิด คือถ้าไปเกาะกงคงต้องนั่งเรือออกไปกลางทะเลเพื่อเดินทางไปเกาะแห่งนี้ เหมือนไปเกาะช้าง...แต่จริงๆแล้ว ชื่อเกาะกง แต่ไม่ใช่เกาะ จะขับรถ เช่ารถก็สามารถไปเที่ยวได้เลย จากด่านบ้านหาดเล็ก เราเดินทางประมาณ 10 กิโลเมตร ใช้เวลาไม่ถึงครึ่งชั่วโมง เราก็ถึงตัวเมือง จังหวัดเกาะกงแล้วครับ ก่อนเข้าสู่เกาะกง เราต้องจ่ายค่าผ่านสะพานที่ทอดยาว ข้าวอ่าวเกาะกง เข้าไปยังตัวเมือง
จากด่านเมืองคลองใหญ่ ถึงจังหวัดเกาะกงเดินทางไม่ถึง ครึ่งชั่วโมง