ความหมายของดอกไม้จันทน์ 7 แบบ พร้อมอุปกรณ์และขั้นตอนการทำ

ตามคติความเชื่อของชาวพุทธ "ดอกไม้จันทน์" ถือเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ที่แสดงถึงความเคารพและไว้อาลัย เพราะเชื่อว่ากลิ่นหอมของดอกไม้จันทน์จะนำดวงวิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปสู่สรวงสวรรค์
การทำดอกไม้จันทน์ในงานพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ จะมีประเภทดอกไม้ที่รัฐบาลกำหนดใช้ในงานพระราชพิธีมี 7 แบบชนิด ที่ต้องทำจากวัสดุธรรมชาติ อาทิ กระดาษสีที่ใช้ทำดอกไม้จันทน์โดยเฉพาะ หรือจะเป็นใบไม้ อย่างใบโพธิ์ ใบยางพารา ซังข้าวโพด ดังนี้
ดอกดารารัตน์

ดอกดารารัตน์ หรือดอก Daffodil เป็นดอกไม้ทรงโปรดของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และพระราชทานให้กับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถอยู่เสมอ เมื่อครั้งยังทรงศึกษาและประทับอยู่ที่ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ นิยมใช้มอบให้แก่บุคคลอันเป็นที่รัก เพื่อบอกว่าไม่เคยหวังสิ่งใดตอบแทน และยังหมายถึง เกียรติยศ ความกล้าหาญ สัญลักษณ์ของความหวัง ชื่อดอกดารารัตน์ยังมีความหมายที่ลึกซึ้ง โดยคำว่า ดารา หมายถึง ดวงดาว คือสิ่งที่อยู่สูงสุด คำว่า รัตน์ หมายถึง แก้ว คือ สิ่งที่มีค่า
ดอกกุหลาบ

ดอกกุหลาบเป็นสัญลักษณ์แห่งความรักอันบริสุทธิ์ด้วยอานุภาพแห่งความจงรักภักดีของทวยราษฎร์ที่ระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณในองค์พระประมุขของชาติ เพื่อถวายความอาลัยเป็นครั้งสุดท้ายแด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ผู้เป็นกษัตริย์ที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทย
ดอกพุดตาน

ดอกพุดตานเป็นสัญลักษณ์ของความมั่นคงและความอุดมสมบูรณ์ ชาวจีนเชื่อว่าเป็นไม้มงคลเพราะดอกพุดตานเปลี่ยนสีได้ถึงสามสีภายในวันเดียวกันซึ่งเปรียบเสมือนวัฏจักรของชีวิตมนุษย์ที่เริ่มต้นเปรียบเหมือนเด็กที่เป็นผ้าขาว เติบโตขึ้นพร้อมกับสีสันที่แต่งแต้มขึ้นมาจนกระทั่งสูงอายุมากขึ้นพร้อมกับสีที่เข้มขึ้นจนกระทั่งร่วงโรยจากไป เพื่อเป็นการระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณและพระราชกุศลอุทิศถวายครั้งสุดท้ายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
ดอกลิลลี่

ดอกลิลลี่แสดงออกถึงความรักที่บริสุทธิ์เช่นเดียวกับดอกกุหลาบสีขาว อีกทั้งดอกลิลลี่สีขาวยังแสดงออกถึงความซื่อสัตย์และเทิดทูนด้วยอานุภาพแห่งความจงรักภักดีของพสกนิกรชาวไทยที่มีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชและความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น
ดอกกล้วยไม้

ดอกกล้วยไม้เป็นสัญลักษณ์ของความมั่นคง ความรัก และความสง่างามสมดังพระมหากรุณาธิคุณใน การบำเพ็ญพระราชกรณียกิจนานัปการของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ให้ขจรขจายไปทั้งแผ่นดินไทยตลอดถึงนานาประเทศทั่วโลก
ดอกชบาทิพย์

ดอกชบาทิพย์เป็นดอกไม้ที่สร้างสรรค์ประดิษฐ์ขึ้น เพื่อสื่อถึงการดับสูญและความเป็นทิพย์และเพื่อเป็นการถวายความอาลัยเป็นครั้งสุดท้ายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชพระผู้ทรงสถิตในดวงใจของประชาราษฎร์ชั่วนิรันดร์
ดอกชบาหนู

ดอกชบาหนู เปรียบเสมือนความอาลัยในการสูญเสียของพสกนิกรทุกหมู่เหล่า เป็นสัญลักษณ์ที่แทนดวงใจไทยทุกดวงในการน้อมส่งเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ในการพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
"ดอกไม้จันทน์" แม้จะเป็นดอกไม้สำหรับคนตาย แต่ดอกไม้จันทน์จะไม่มีวันตาย เพราะสามารถขายได้ตลอด ที่สำคัญยังเป็นสินค้าที่ไม่มีวันเสีย ไม่บูด ไม่เน่า สามารถเก็บรักษาเพื่อรอจำหน่ายได้ตลอดทั้งปีด้วย
วัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้
- กลีบดอกสีขาว, กลีบดอกสีเกสร, หนวดจันทน์ (ทำจากเยื่อไม้)- กระดาษย่นสีดำ, ริบบิ้นสีดำ- ธูป-เทียน, ธูประกำ (1 ดอก ทำได้ 4 ช่อ), เทียนจิ๋ว, เทียนเบอร์ 8- ช่อประธานพร้อมหนวด, ก้านไม้ติดช่อประธาน, ไม้เสียบหมูปิ้งขนาด 5-6 นิ้ว (หรืออาจใช้ก้านธูปเพื่อประหยัดต้นทุน)- ด้ายสีขาว (แบบที่เรียกว่าด้ายไพ่ป๊อก), ลวดเบอร์ 24, กาวลาเท็กซ์- ถุงพลาสติก สำหรับบรรจุดอกไม้จันทน์ (ขนาด 16x26 นิ้ว บรรจุดอกเล็กได้ 100 ดอก ขนาด 10x15 นิ้ว บรรจุช่อประธานได้ 1 ถุงต่อ 1 ช่อ)
ขั้นตอนการทำ
เริ่มจากการตัดไม้โมกเป็นท่อนๆ ทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า นำไปไสเป็นแผ่นบางๆ เมื่อไสเสร็จแล้วนำมาคลี่ออก แล้วเรียงทีละแผ่น ต่อไปคือการนำไปตากแห้ง เพื่อที่จะทำให้กลีบดอกไม่มีความชื้น เนื่องจากความชื้นจะทำให้กลีบดอกขึ้นรา และนอกจากนี้การนำมาเรียงกันจะทำให้สามารถเก็บรักษาไว้ได้นาน จากนั้นนำไปเข้าบล็อกตัดกลีบดอก เพื่อที่จะทำให้กลีบดอกมีขนาดที่เท่ากันทุกกลีบ
นำกลีบดอกมาพันกับลวดเพื่อที่จะทำเป็นเกสร แล้วนำกลีบดอก 4 กลีบประกอบกันเป็นดอก เมื่อประกอบเสร็จทั้ง 4 กลีบให้นำเกสรที่เตรียมไว้มาใส่ไว้ตรงกลางของกลีบดอกเมื่อสักครู่ ใช้ด้ายมัดให้แน่น เพื่อป้องกันไม่ให้กลีบดอกหลุดออกจากกัน จากนั้นจึงประกอบเข้ากับหนวดจันทน์ซึ่งพันอยู่กับธูปและเทียนไว้สำเร็จแล้ว นำกระดาษย่นสีดำพันส่วนประกอบทั้งหมดให้เรียบร้อย เพื่อให้ส่วนประกอบทุกหมดไม่หลุดออกจากกัน และอาจจะมีการตกแต่งเพิ่มเติม เช่น ใส่ใบยางพาราหลังหนวดจันทน์ หรืออาจจะผูกโบว์เพื่อให้เกิดความสวยงามมากยิ่งขึ้น
วิธีการเข้าดอกแบบช่อประธานคือการนำดอกเดี่ยวที่ทำเสร็จแล้วมาประกอบเข้ากับแพรช่อเชิญ 3 ชั้น หรือแพรช่อเชิญ 7 ชั้น ซึ่งพันอยู่กับธูปและเทียนไว้สำเร็จแล้ว และอาจจะมีการตกแต่งเพิ่มเติม เช่น ผูกโบว์เพื่อให้เกิดความสวยงามมากยิ่งขึ้น