สิ่งที่หายไป จากหลักพลเมืองเป็นใหญ่

หลักการพลเมืองเป็นใหญ่ ที่ให้ประชาชนมีส่วนร่วมกับการปกครอง คือหัวใจของรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ กรรมาธิการยกร่างฯ ยืนยันว่า นี่เป็นครั้งแรกที่กติกาสูงสุดของไทย ได้เปลี่ยนสถานะของราฏษร ให้เป็นพลเมืองที่ตื่นตัว
แม้หลักพลเมืองเป็นใหญ่ จะเป็นความภูมิใจของกรรมาธิการยกร่างฯ หากหลายมาตราถูกสมาชิก สปช. และ ครม. เสนอให้ตัดทิ้ง ยังไม่นับรวมกระแสต่อต้านจากสังคม ทั้งฝั่งนักวิชาการและพรรคการเมืองที่เห็นว่า สุดท้ายแล้ว หลักการพลเมืองเป็นใหญ่ กำลังไปลดความเข้มแข็งของระบบรัฐสภา และพรรคการเมือง
มาถึงวันนี้กรรมาธิการยกร่างฯ ยอมแก้ไขแล้วหลายมาตรา เช่น กลไกใหม่ในรัฐธรรมนูญ เช่น สมัชชาคุณธรรม และสภาตรวจสอบภาคพลเมือง ขณะที่สมัชชาพลเมือง แม้จะยังไม่ถูกตัดทิ้ง แต่ลดสถานะเป็นแค่กระบวนการเท่านั้น จึงเหลือเพียงแค่ องค์การคุ้มครองผู้บริโภคเท่านั้นที่ได้อยู่ต่อ
ขณะที่แนวคิดให้สิทธิ์กลุ่มการเมืองลงเลือกตั้ง และระบบโอเพ่นลิสต์ ในฐานะนวัตกรรมการเมืองชิ้นใหม่ ก็ถูกตัดทิ้งไปแล้วเช่นกัน หลังจากทั้งสองแนวคิดเป็นปมใหญ่ที่ถูกโจมตีมาตลอด โดยเฉพาะ สปช.กลุ่มการเมืองและกฏหมาย ที่ขู่จะคว่ำรัฐธรรมนูญถ้ายังพบเห็นถ้อยคำนี้
เมื่อเสาค้ำยันหลักการพลเมืองเป็นใหญ่ ถูกโค่นไปแล้วหลายมาตรา หลังจากนี้ต้องติดตามว่า กรรมาธิการยกร่างฯ จะยอมถอยมากกว่านี้อีกหรือไม่ ท่ามกลางข้อสังเกตว่า นี่คือยุทธศาสตร์ ยอมถอย เพื่อแลกกับมติเห็นชอบจาก สปช.