
ปัญหาหนึ่งที่หลายคนอาจพบเจอ ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ นั่นคือ ธนบัตรเปียกน้ำ ฉีกขาด ชำรุด เพราะอาจจะเผลอลืมเก็บ หรือใส่ในกระเป๋าที่น้ำรั่วซึมเข้าไปได้ ซึ่งหากใครพบปัญหาเช่นนี้ อย่าพึ่งหมดหวัง! เพราะธนบัตรชำรุด บางลักษณะ ยังสามารถแลกคืนกลับมาได้เต็มราคา ตามพระราชบัญญัติเงิน ตราพุทธศักราช 2501 มาตรา 18 ที่ได้จำแนกไว้ 4 ลักษณะ ดังนี้
1. ธนบัตรครึ่งฉบับ คือ ธนบัตรที่ถูกแยกตรงกลาง หรือใกล้กับกลางเป็นสองส่วนตามยืนเท่านั้น
หลักเกณฑ์การรับแลก - ให้รับแลกเปลี่ยนแต่ละครึ่งฉบับ ได้ครึ่งราคาของราคาเต็มของธนบัตรนั้น โดยต้องเขียนคำร้องการขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด
2. ธนบัตรต่อท่อนผิด คือ ธนบัตรซึ่งมีส่วนของธนบัตรฉบับอื่นมาต่อเข้าเป็นฉบับเดียวกัน
หลักเกณฑ์การรับแลก - ถ้าไม่เกินสองท่อน แต่ละท่อนเป็นธนบัตร แบบและชนิดราคาเดียวกัน ให้รับแลกเปลี่ยนได้เต็มราคาของธนบัตรนั้น ในกรณีที่ธนบัตรชำรุดขาดออกจากกัน มากกว่าสองท่อน จะต้องเขียนคำร้องการขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด
3. ธนบัตรขาดวิ่น คือ ธนบัตรซึ่งมีส่วนหนึ่งส่วนใดขาดหายไป
หลักเกณฑ์การรับแลก - หากส่วนที่เหลืออยู่มากกว่าครึ่งฉบับ และสามารถพิสูจน์ได้อย่างชัดเจนว่า เป็นธนบัตรรัฐบาล และมีสภาพที่จะไม่เสียหายจากจัดส่งให้รับแลกเปลี่ยนได้เต็มราคาของธนบัตรนั้น
4. ธนบัตรลบเลือน คือ ธนบัตรที่มีเหตุทำให้อ่านข้อความ หรือตัวเลขไม่ได้ความ
หลักเกณฑ์การรับแลก - หากการลบเลือนนั้น ไม่ถึงกับทำให้ไม่รู้ได้ว่าเป็นธนบัตรแท้จริง โดยให้รับแลกเปลี่ยนได้เต็มราคาของธนบัตรนั้น ซึ่งในกรณีนี้ จะต้องเขียนคำร้องการขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด เพื่อให้เจ้าหน้าที่ได้ทำการพิสูจน์ว่าเป็นธนบัตรรัฐบาล
สถานที่ติดต่อขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด
ขั้นตอนการขอแลกเปลี่ยน
1.กรณีแลกเปลี่ยนได้ทันที ได้แก่ ธนบัตรชำรุดมีเนื้อธนบัตรเหลืออยู่เกินกว่า 3 ใน 5 ส่วน และสามารถพิสูจน์ได้อย่างชัดเจนว่า เป็นธนบัตรรัฐบาล สามารถแลกเปลี่ยนได้เต็มตามราคาหน้าธนบัตร
2. กรณีต้องเขียนคำร้อง
ธนบัตรชำรุดครึ่งฉบับ ธนบัตรต่อท่อนผิด ธนบัตรขาดจนแยกจากกันมากกว่า 2 ส่วน ธนบัตรขาดวิ่นที่มีเนื้อน้อยกว่า 3 ใน 5 ส่วน หรือธนบัตรที่ต้องการการตรวจพิสูจน์จากเจ้าหน้าที่ผู้มีความชำนาญ ผู้ขอแลกต้องเขียนคำร้องขอแลกเปลี่ยนตามแบบที่กำหนด
พร้อมแนบธนบัตรชำรุด และสำเนาสมุดบัญชีของท่าน (ธนาคารใดก็ได้) ยื่นต่อเจ้าหน้าที่ธนาคาร เพื่อนำส่งให้ ธปท. พิจารณาค่าแลกเปลี่ยนธปท. จะแจ้งผลการพิจารณา และโอนเงินค่าแลกเปลี่ยนเข้าบัญชีออมทรัพย์ ตามที่ระบุไว้ในคำร้อง
3. สำหรับธนบัตรชำรุดที่ถูกไฟไหม้เกรียม ถูกสัตว์ หรือแมลงกัดแทะ หรือเปี่อยติดกันเป็นปึกเป็นจำนวนมาก ซึ่งอาจได้รับความเสียหายระหว่างการจัดส่ง ผู้ขอแลกต้องดำเนินการ ดังนี้
นำธนบัตรไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่ธนาคาร และเขียนคำร้องไว้เป็นหลักฐาน พร้อมแนบสำเนาสมุดบัญชีของท่าน (ธนาคารใดก็ได้) กรณีธนบัตรชำรุดที่เกิดจากไฟไหม้เกรียม ต้องแนบใบแจ้งความการเกิดเพลิงไหม้ด้วย
นำธนบัตร และใบคำร้องมาติดต่อขอแลกด้วยตนเอง ที่สายออกบัตรธนาคาร หรือศูนย์จัดการธนบัตร ธนาคารแห่งประเทศไทย การขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด ไม่เสียค่าธรรมเนียมใด ๆ ทั้งสิ้น