"แฮกกาธอน" กับผลงานวุฒิสภา รายงานประชาชน โดย ส.ว.พลเดช  ปิ่นประทีป

ผมได้มีโอกาสนั่งอ่านผลงานของวุฒิสภาประจำปี  เพื่อนำไปประกอบการบรรยายให้ข้อมูลแก่ทีม "Hackathon" ของบรรดาเหล่านักแฮกเกอร์ที่เข้าร่วมแข่งขันพัฒนาซอฟท์แวร์ที่เกี่ยวกับการทำงานของวุฒิสภา ทำให้ได้มองเห็นภาพรวมการทำงานของสถาบันวุฒิสภาได้ดียิ่งขึ้น

"Hackathon" หมายถึง การสร้างนวัตกรรมแบบเร่งด่วน เกิดจากคำสองคำมารวมกัน คือ "Hack" ที่หมายถึง กลุ่มบุคคลที่ชอบคิดใหม่ ทำใหม่ และ "Marathon" หมายถึงกิจกรรมแข่งขันที่ใช้เวลามาก เมื่อรวมกันจึงหมายความถึงการรวมตัวกันเพื่อทำกิจกรรมสร้างสรรค์ซอฟท์แวร์ใหม่ๆในช่วงเวลาแรมวันแรมชั่วโมงตามที่กำหนด เช่น 12, 24 หรือ 48 ชั่วโมง แล้วนำผลงานมาประกวดแข่งขันกัน 

สำนักงานวุฒิสภาร่วมกับองค์ภาคี จัดให้มีกิจกรรมที่รวมเหล่า Hacker ทั้งหลายมาแข่งขันพัฒนาโปรเจกต์ซอฟต์แวร์ในระบบอิเล็กทรอนิกส์ โดยมีประเด็นระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และรูปแบบกลไกด้านนิติบัญญัติของประเทศที่มีสภาผู้แทนราษฎร(สส.)และวุฒิสภา(สว.) เป็นระบบสภาคู่ มีบทบาทหน้าที่การทำงานที่ประกอบและถ่วงดุลกัน 

ผลงานวุฒิสภาในปี 2564 มีรูปธรรมการทำงานในภาพรวมที่น่าสนใจมากมายและหลากหลาย ดังนี้

1.บทบาทวุฒิสภาตามบทบัญญัติหลัก

- งานนิติบัญญัติ  ได้พิจารณากลั่นกรองกฎหมาย 20 ฉบับ ประกอบด้วย เห็นชอบพรบ. 10 ฉบับ (อาทิ พระราชบัญญัติ กสทช., ศาลปกครอง, ยาเสพติด, บัญญัติท้องถิ่น,ฯลฯ)  แก้ไขเพิ่มเติม พรบ. 2 ฉบับ (พระราชบัญญัติพืชกระท่อม, สัตวบาล) ตั้งกรรมาธิการศึกษา พรบ. 2 ฉบับ และอยู่ในระหว่างการพิจารณาพรบ.ค้าง 1 ฉบับ

นอกจากนั้น ได้พิจารณาอนุมัติ พรก.อีก 4 ฉบับ และ พรฎ. 1 ฉบับ

- งานควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินและให้คำแนะนำแก่รัฐบาล ตั้งกระทู้ถามรัฐมนตรี  พิจารณารายงานประจำปีของหน่วยงาน 33 หน่วย พิจารณาติดตาม เสนอแนะ และเร่งรัดการปฏิรูป 6 ครั้งและประชุมร่วม 6 ครั้ง พิจารณารายงานการศึกษาของกรรมาธิการก่อนส่งมอบแก่รัฐบาล 72 เรื่อง พิจารณารายงานความคืบหน้าของกรรมาธิการ 6 เรื่อง 

2.หน้าที่และอำนาจสมาชิกวุฒิสภา  

- เป็นอำนาจหน้าที่ที่มีอยู่ตามรัฐธรรมนูญ แต่ยังมิเคยได้ใช้ดำเนินการ โดยเฉพาะช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ได้แก่ อำนาจถอดถอน สส.และ สว. ( ม. 82)  อำนาจเสนอเปิดรัฐสภาสมัยวิสามัญ (ม.123)  อำนาจเปิดอภิปรายทั่วไปโดยไม่ลง (ม.165)  อำนาจเสนอยับยั้งการออก พรก. (ม.173) และอำนาจร้องกล่าวหา ป.ป.ช. (ม.236)

3.งานติดตาม เสนอแนะ เร่งรัดการปฏิรูปประเทศ

- ร่วมกับ สส.พิจารณาข้อเสนอการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 15 ฉบับ เห็นชอบ 1 ฉบับ ไม่เห็นชอบ 14 ฉบับ 

- พิจารณาผ่าน พรบ.ปฏิรูป 5 ฉบับ ได้แก่ พรบ.การเข้าชื่อเสนอกฎหมาย, ประชามติ, ประมวลกฎหมายยาเสพติด, การพิจารณาคดียาเสพติด, และการใช้ประโยชน์จากงานวิจัย  ส่วนอีก 4 ฉบับกำลังอยู่ในระหว่างดำเนินการ คือ พรบ.ตำรวจแห่งชาติ, การศึกษาแห่งชาติ, การเรียนรู้, และการบริการทางอิเล็คทรอนิกส์  

- เห็นชอบสนธิสัญญากับต่างประเทศ 7 เรื่อง และพิจารณาญัตติด่วน 2 เรื่อง

4.งานโครงการเชิงนวัตกรรม

- โครงการ สว.พบประชาชน, โครงการติดตามการบังคับใช้กฎหมาย, โครงการจิตอาสาเพื่อสังคม, โครงการกองทุนการศึกษา, โครงการกิจกรรมสาธารณะประโยชน์, โครงการวิจัยและพัฒนา สว., โครงการสร้างความพร้อมท้องถิ่นฯ และโครงการสภาจำลองสำหรับเยาวชน 

5.งานกรรมาธิการ

- ประชุมกรรมาธิการ 857 ครั้ง ประชุมอนุกรรมาธิการ 2,500 ครั้ง ประชุมคณะทำงาน 271 ครั้ง

- สัมมนา 40 ครั้ง และศึกษาดูงานในประเทศ 154 ครั้ง
6.งานต่างประเทศ

-รับแขกต่างประเทศ 10 ครั้ง ไปศึกษาดูงานต่างประเทศ ไม่มี และประชุมร่วมกับต่างประเทศ 82 ครั้ง