สันติภาพจากกัวลาลัมเปอร์! GBC หยุดยิงชัดเจนขึ้น
สันติภาพจากกัวลาลัมเปอร์! GBC หยุดยิงชัดเจนขึ้น ต้องรอฝ่ายทหารให้บรรลุผลจริง อีก 2 สัปดาห์ ประชุม RBC มีรูปธรรมเพียงใ
8 สิงหาคม 2568 ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.สุรชาติ บำรุงสุข วิเคราะห์ การประชุม
“คณะกรรมการชายแดนทั่วไป” (The General Border Committee- GBC) ในการจัดการปัญหาความขัดแย้งไทย-กัมพูชา ที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ ในวันที่ 7 สิงหาคม ได้สิ้นสุดลงแล้ว ซึ่งรายละเอียดทั้ง 13 ประการ ที่ทั้ง 2 ฝ่ายได้ตกลงกันนั้น ได้เป็นข่าวดังที่ปรากฏในสื่อต่างๆ ไปแล้ว จึงจะไม่ขอนำมากล่าวซ้ำอีก
ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.สุรชาติ บำรุงสุข
อย่างไรก็ตาม เราอาจตั้งข้อสังเกตบางประการเพิ่มเติมได้ดังนี้
1.การทำให้เกิดการตกลงหยุดยิงในระดับของความตกลงอย่างเป็นทางการของรัฐบาล 2 ประเทศ เป็นเรื่องที่ดีในทางการเมือง เพราะจะทำให้สถานการณ์ความขัดแย้งคลายตัวลง คือ เป็นการ “ลดระดับ” สงคราม (de-escalation of war)
2.สถานการณ์ความขัดแย้งระหว่างประเทศที่เกิดขึ้น เราไม่อาจคาดหวังให้ GBC ดำเนินการได้มากกว่าที่เป็นอยู่ เพราะคณะกรรมการนี้มีหน้าที่กำหนดแนวทางและมาตรการในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น
3.GBC เป็นคณะกรรมการในระดับของฝ่ายการเมือง ความตกลงในระดับนี้จึงเป็นทิศทางในเชิงนโยบายด้วยการกำหนดกรอบการหยุดยิงให้มีความชัดเจน
4.เพื่อให้การประชุม GBC มีข้อยุติ และสามารถปิดประชุมได้ ประเด็นในรายละเอียดจึงถูกจัดให้เป็นเรื่องของคณะกรรมการในระดับรองลงมาที่เป็นการประชุมของฝ่ายทหาร
5.แต่การจะทำให้การหยุดยิงมีผลในทางปฏิบัติจริง กลไกของ “คณะกรรมการชายแดนส่วนภูมิภาค” (Regional Border Committee- RBC) จะต้องรับเอานโยบายจากการประชุม GBC ไปสู่การปฏิบัติจริง
6.การจะทำให้กลไก RBC ดำเนินการได้จริง ผู้นำทหารของทั้ง 2 ฝ่ายจะต้องมีความเห็นพ้องต้องกันในเรื่องที่ GBC ได้กำหนดกรอบไว้ ซึ่งประเด็นนี้จะมีความชัดเจนเมื่อมีการประชุม RBC ที่จะเริ่มในอีก 2 อาทิตย์ข้างหน้าว่า จะเดินไปได้เพียงใด
7.การหยุดยิงจะต้องมีการควบคุม แต่ในกรณีนี้ มีแต่เพียงการตั้ง “คณะผู้สังเกตการณ์ชั่วคราว” (The Interim Observer Team- IOT) จากมาเลเซียเข้ามาทำหน้าที่สังเกตการณ์เท่านั้น ซึ่งอาจจะต้องติดตามดูความคืบหน้าจากทางอาเซียนในเรื่องนี้
8.ข้อตกลงของ GBC ยังไม่ลงในรายละเอียดที่จะเป็นปัญหาในอนาคต เช่น การปรับลดกำลังของกองทัพทั้ง 2 ฝ่าย การหามาตรการลดการเผชิญหน้าทางทหาร และการจัดการปัญหาสนามทุ่นระเบิดของฝ่ายกัมพูชา เป็นต้น
9.ปัญหาเฉพาะหน้าเรื่อง การควบคุมการหยุดยิง และการปฏิบัติให้เป็นไปตามกรอบที่ตกลงกันที่มาเลเซีย เป็นประเด็นที่จะต้องติดตาม
10.ความยุ่งยากในอนาคตคือ ปัญหากำลังรบที่อยู่ในพื้นที่ที่ต่างฝ่ายต่างอ้างสิทธิในทางกฎหมายนั้น อาจจะต้องนำมาถกเถียงรายละเอียดในเรื่องของเส้นเขตแดน ซึ่งเป็นหน้าที่ของ “คณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม” (Joint Boundary Committee- JBC)
11.การประชุม GBC ยังไม่สามารถนำเอาข้อกังวลของฝ่ายไทยเข้าสู่การประชุมได้ โดยเฉพาะเรื่องของการเคลียร์สนามทุ่นระเบิด การเก็บศพทหารที่เสียชีวิต ปัญหาอาชญากรรมไซเบอร์ ตลอดรวมถึงปัญหาการควบคุมพื้นที่บางจุด
12.บทบาทของรัฐมหาอำนาจภายนอกยังเป็นประเด็นที่ต้องให้ความสนใจเสมอ
// ท้ายบท //
ข้อสังเกตในข้างต้นเป็นการนำเสนอให้เห็นถึงปัญหาความยุ่งยากที่รออยู่ในอนาคต เพราะการประชุมของฝ่ายการเมืองในระดับของ GBC นั้น ทำให้การหยุดยิงมีความชัดเจนมากขึ้น แต่ก็จะต้องนำไปดำเนินการต่อในระดับของฝ่ายทหารให้บรรลุผลจริง
ดังนั้น การประชุม RBC ในอีก 2 สัปดาห์ข้างหน้าจึงมีความน่าสนใจอย่างยิ่ง เพราะจะเห็นความเป็นผลสืบเนื่องของการหยุดยิงว่า มีความเป็นรูปธรรมเพียงใด !