"ก้าวไกล" กับเหรียญสองด้านปมแก้ ม.112 สุดท้ายจะออกหัวหรือก้อย

ประเด็นนี้สืบเนื่องจาก "ธีรยุทธ สุวรรณเกษร" ทนายความอิสระ และอดีตทนายความพระพุทธอิสระ และ "เรืองไกร ลีกิจวัฒนะ" สมาชิกพรรคพลังประชารัฐ ได้นำคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ ยื่นต่อ กกต. เมื่อวันที่ 1 ก.พ. ที่ผ่านมา เพื่อประกอบการพิจารณา ส่งเรื่องกลับไปยังศาลตัดสินให้ยุบพรรค ซึ่งถือเป็นบันไดก้าวแรก ที่พรรคส้มต้องเผชิญ

บันไดขั้นต่อมา คือ "ธีรยุทธ" และ "สนธิญาณ สวัสดี" ได้นำตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญเกี่ยวกับประเด็นล้มล้างการปกครอง ยื่นต่อคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) เพื่อสอบมาตรฐานจริยธรรม 44 สส. ของพรรคก้าวไกล ที่ร่วมลงชื่อสนับสนุนแก้ไขมาตรา 112 

แม้จะมีเสียงจาก "นิวัติไชย เกษมมงคล" เลขาธิการ ป.ป.ช. ยืนยันถึงเรื่องการตรวจสอบ สส. ทั้ง 44 คน ให้ทันตามกรอบระยะเวลาที่กำหนด 180 วัน

ทว่า ที่ถูกมองไปไกลกว่านั้น คือ ชะตากรรมของก้าวไกล จะมีบทลงเอยเฉกเช่นเดียวกับ "พรรคอนาคตใหม่" หรือไม่ 
 

หากดูปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นประเด็นดังกล่าวจะถูกมองเป็นเนื้อเดียวกัน แต่หากแยกออกมาให้เห็นเด่นชัด แบ่งได้เป็น 2 ส่วน คือ 

ส่วนแรก "คดียุบพรรค"

วันนี้ กกต. ชุดใหญ่ได้ลงมติให้นายทะเบียนพรรคการเมือง คือ เลขาธิการ กกต. ส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยยุบพรรคก้าวไกล โดยขั้นตอนหลังจากนี้ ต้องรอดูกระบวนการส่งคำร้องไปยังสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ จะเป็นวันใด ซึ่งเป็นไปตาม พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง 2560 มาตรา 93

ซึ่งแนวโน้มความเป็นไปได้เกี่ยวกับเรื่องนี้ คือ 

• คำร้องถึงสำนักงานศาลในวันนี้ ซึ่งตรงกับการประชุมประจำสัปดาห์พอดี โดยศาลรับทราบเรื่องไว้ แต่ยังไม่พิจารณาว่ารับคำร้องหรือไม่ และไปประชุมกันต่อในวันพุธหน้า เพื่อพิจารณาว่าจะรับวินิจฉัยหรือไม่รับ
• คำร้องไปถึงสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญในวันพุธหน้า โดยศาลแค่รับทราบ ก่อนจะนำไปพิจารณาว่ารับหรือไม่รับในอีกสัปดาห์ถัดไป 

ดังนั้น เดือน มี.ค. จะรู้กันชัดเจนว่า ศาลจะมีผลสรุปกับเรื่องนี้อย่างไร

ซึ่งเสียงกระซิบจากแวดวง กกต. เชื่อมั่นว่าโอกาสที่ศาลรับไว้มีแน่นอน เนื่องจากจากคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญเอง คือ คดีล้มล้างการปกครอง 

สเต็ปต่อมา เมื่อศาลรับเรื่องวินิจฉัยแล้ว ก็ต้องเปิดโอกาสให้ผู้ถูกร้องได้ชี้แจง โดยให้เวลา 30 วัน และสามารถขยายเวลาได้ 1-2 ครั้ง รวม 60 วัน แต่ไม่เกิน 90 วัน

จากนั้นศาลก็จะพิจารณาว่าพยานหลักฐานเพียงพอที่จะวินิจฉัย หรือต้องเปิดไต่สวนเพิ่ม แต่หากเห็นว่าพยานหลักฐานเพียงพอแล้ว ก็นัดอ่านคำวินิจฉัยภายใน 15-30 วัน

แต่หากต้องเปิดศาลไต่สวนก่อน ก็ต้องรอนัดหลังจากไต่สวนเรียบร้อย ดังนั้น โอกาสในการอ่านคำวินิจฉัยยุบพรรคของก้าวไกล มีความเป็นไปได้เร็วสุดใน 3 ช่วง ตั้งแต่เดือน มิ.ย. หรือช้าที่สุดเป็นเดือน ส.ค. หรือ ก.ย. แต่แวดวงการเมือง วิเคราะห์ถึงความเป็นไปได้ "ร่วง" มากกว่า "รอด"

หากผลที่ออกมาในทิศทางลบ แน่นอนว่าคณะกรรมการบริหารพรรคในขณะนั้น จะถูกกลไกลกฎหมายพรรคการเมืองที่บัญญัติไว้ทำงานทันที คือ เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ห้ามจดทะเบียนพรรค หรือไปเกี่ยวข้องกับพรรคการเมืองอื่น เป็นเวลา 10 ปี โดยเป็นอำนาจของศาลรัฐธรรมนูญที่จะวินิจฉัย 

ส่วนที่สอง คดีมาตรฐานจริยธรรมร้ายแรง

เป้าต่อมา คือ กลุ่ม 44 สส.พรรคก้าวไกล ที่ไปร่วมลงชื่อเสนอร่างแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ซึ่งปัจจุบันคณะกรรมการ ป.ป.ช. รับเรื่องนี้ไว้พิจารณษ และอยู่ระหว่างตรวจสอบรายละเอียด ซึ่งมีกรอบเวลาทำงาน 180 วัน และหากเห็นว่าคำร้องมีมูล ป.ป.ช. ก็จะสรุปสำนวนส่งศาลฎีกา เพื่อพิพากษา โดยคดีลักษณะนี้ จะใช้เวลาประมาณ 1 ปี

ขณะที่คนแวดวงใน ป.ป.ช. มองการดำเนินการเรื่องนี้ จะดูเป็นรายกรณีไปว่าใครบ้างที่เข้าข่าย คงไม่เหมาเข่ง หรือสรุปให้เข้าใจง่ายๆ คือ 

หาก สส.ที่ร่วมลงชื่อไม่มีพฤติการณ์อื่นที่เข้าข่าย "เซาะกร่อนบ่อนทำลาย" ก็น่าจะได้ไปต่อ เนื่องจากการเสนอแก้กฎหมาย เป็นอำนาจโดยชอบของผู้แทนราษฎร ในฐานะฝ่ายนิติบัญญัติ

หาก สส.ที่ร่วมลงชื่อมีพฤติการณ์อื่นประกอบ เช่น

• ชุมนุมประท้วงให้ยกเลิก 112
• เป็นผู้ต้องหาคดี 112
• เป็นนายประกันให้ผู้ต้องหาคดี 112

ย่อมมีโอกาสสูงที่จะไม่ได้ไปต่อ เพราะการแก้มาตรา 112 เข้าข่ายผลประโยชน์ทับซ้อน เนื่องจากตัวเองก็ได้ประโยชน์ด้วย 

สำหรับโทษของผู้ที่ถูกพิพากษาเรื่องนี้ 

• ถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตลอดชีวิต
• ห้ามดำรงตำแหน่งทางการเมืองตลอดไป
• อาจถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง (ไปลงคะแนนเสียงเลือกตั้งไม่ได้) ไม่เกิน 10 ปี

ทั้งหมดเปรียบเสมือนเหรียญที่มีสองด้าน คือ หัวกับก้อย ก็ต้องมาลุ้นกันว่าสุดท้ายแล้วจะออกหน้าไหน อีกไม่นานนี้มีคำตอบ