ผู้เชี่ยวชาญหวั่นรัสเซียเอาคืน ปฏิบัติการใยแมงมุมของยูเครน

2 มิถุนายน 2568 ผู้เชี่ยวชาญด้านการทหารของตะวันตก ได้ชื่นชมปฏิบัติการลับสุดยอดของยูเครน ที่มีชื่อรหัสว่า "ปฏิบัติการใยแมงมุม" (Spider's Web) ที่ปล่อยโดรน FPV (First Person View) ที่ติดตั้งกล้องและระบบส่งสัญญาณวิดีโอแบบเรียลไทม์ ออกมาจากรถบรรทุกตู้คอนเทนเนอร์ที่เปิดหลังคาได้ โดยการควบคุมระยะไกล เข้าโจมตีสนามบิน 4 แห่ง ของรัสเซีย เมื่อบ่ายวันอาทิตย์ (1 มิถุนายน) ทำลายศักยภาพของฝูงบินทิ้งระเบิด ที่สามารถบรรทุกหัวรบนิวเคลียร์ได้ไปถึง 41 ลำ

ประธานาธิบดีโวโลดิมีร์ เซเลนสกี ของยูเครน ได้ยกย่องปฏิบัติการที่ใช้เวลาวางแผนนาน 18 เดือน ที่ปกปิดแม้กระทั่งประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ โดยระบุว่า "จะเข้าไปอยู่ในหนังสือ ประวัติศาสตร์อย่างไม่ต้องสงสัย" และนับเป็นการโจมตีก่อนที่คณะผู้แทนการเจรจาระหว่างยูเครนกับรัสเซีย จะพบกันที่นครอิสตันบุลของตุรกี เพียงไม่กี่ชั่วโมง

การโจมตียังเกิดขึ้นตรงกับครบรอบ 29 ปี ที่ยูเครนส่งมอบเครื่องบินทิ้งระเบิดเชิงยุทธศาสตร์หลายสิบลำให้กับรัสเซีย พร้อมกับหัวรบนิวเคลียร์เชิงยุทธศาสตร์ 2,000 ลูก และขีปนาวุธข้ามทวีป หรือ ICBM จำนวน 176 ลูก เพื่อแลกกับคำสัญญาว่า รัสเซียจะไม่โจมตียูเครน ภายใต้บันทึกข้อตกลงบูดาเปสต์ (Budapest Memorandum) ลงวันที่ 3 พฤศจิกายน ปี 2533

ปฏิบัติการใยแมงมุม เริ่มต้นเมื่องานความมั่นคงของยูเครน หรือ SBU ส่งหน่วยเฉพาะกิจลักลอบนำโดรนกามิกาเซ่ "FPV" จำนวน 117 ลำ เข้าไปในดินแดนรัสเซีย โดยมี "นักบิน" ควบคุมภารกิจระยะไกล ซึ่งโดรนเหล่านี้ ถูกซ่อนในช่องเล็กภายใน "กระท่อมไม้เคลื่อนที่" ที่บรรทุกมาในรถตู้คอนเทนเนอร์ ที่เปิดหลังคาได้ และจ้างคนขับรถบรรทุกที่เป็นคนท้องถิ่น

ซึ่งผู้เชี่ยวชาญได้ยกย่องแผนอันแยบยลว่า "พวกเขาโหลดโดรนบนรถบรรทุกของพลเรือน ที่มุ่งหน้าเข้าสู่ดินแดนของศัตรู พวกเขาจ้างคนขับท้องถิ่น ที่ไม่รู้ว่าถูกว่าจ้างให้บรรทุกอะไร จนกระทั่งบ่ายวันอาทิตย์ เมื่อรถบรรทุกเข้าไปอยู่ในรัศมีของการโจมตีสนามบิน 5 แห่ง ที่แผ่ขยายจากทางเหนือของรัสเซีย ไปจนถึงไซบีเรีย ที่ห่างจากยูเครน 2,500 ไมล์ หลังคาของกระท่อมไม้ก็เปิดออกโดยการควบคุมระยะไกล ก่อนที่ฝูงโดรน FPV จะทะยานขี้นสู่ท้องฟ้า


โดยความช่วยเหลือของกล้องที่ติดไว้ด้านหน้า โดรนที่บรรทุกขีปนาวุธจึงมุ่งตรงไปที่เครื่องบินทิ้งระเบิดราคาแพงของรัสเซียอย่างแม่นยำ ภาพที่ถ่ายแบบไลฟ์ ได้แสดงให้เห็นเครื่องบินราคาแพงของศัตรูถูกไฟเผาบนรันเวย์ ซึ่งแหล่งข่าวความมั่นคงของยูเครน อ้างว่ าสามารถทำลายเครื่องบินทิ้งระเบิดได้ 41 ลำ มูลค่ารวมกว่า 7,000 ล้านดอลลาร์ ในจำนวนนี้ รวมทั้งเครื่องบิน ตู-95 (Tu-95) และ ตู-22 เอ็ม (Tu-22M) ที่สามารถยิงหัวรบนิวเคลียร์ได้ รวมถึงเครื่องบินตรวจการณ์ เอ-50 เมนสเตย์ (A-50 'Mainstay') ซึ่งมีมูลค่าประมาณ 337,000 ดอลลาร์ โดยเครื่องบินลำนี้ ถูกใช้เป็นเรดาร์และศูนย์บัญชาการ โดยเชื่อกันว่ารัสเซียมีเพียง 10 ลำเท่านั้นที่ปฏิบัติการอยู่


เมนสเตย์ (Mainstay) มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการประสานงานระหว่างเครื่องบินขับไล่ของรัสเซียและระบบป้องกันภัยทางอากาศ ซึ่งการถูกโจมตีล่าสุด จะขัดขวางความพยายามในการทำสงครามของรัสเซีย และรัสเซียได้หยุดผลิตเครื่องบินเหล่านี้มานานแล้ว

ซึ่งหมายความว่า ถ้าได้รับการยืนยัน ก็จะไม่มีเครื่องบินมาทดแทนเครื่องบินที่เสียหายได้ และปัจจุบัน มีเครื่องบิน Tu-95 และ Tu-22M เพียง 120 ลำเท่านั้น ที่ปฏิบัติการอยู่ และนี้มีความสำคัญต่อการโจมตีทางอากาศในยูเครนทุกคืนของรัสเซีย จากการเมินความเสียหาย เชื่อว่า รัสเซียสูญเสียศักยภาพในการโจมตีโดยเครื่องบินบรรทุกขีปนาวุธร่อนเชิงยุทธศาสตร์ที่ประจำการอยู่ที่ฐานทัพอากาศถึง  34 เปอร์เซ็นต์

แม้รัสเซียจะป้องกันด้วยการเครื่องบินเหล่านี้ ไปยังฐานทัพที่อยู่ห่างจากยูเครนหลายพันไมล์ก่อนหน้านี้ ซึ่งอยู่นอกเหนือขอบเขตของยุทโธปกรณ์ล้ำสมัยที่ยูเครนได้รับบริจาคจากตะวันตก อย่าง "Storm Shadows" และ "ATACMS" ที่มีพิสัยการบินสูงสุด 185 ไมล์ ส่วนโดรน FPV สามารถบินได้ไกลเพียง 12 ไมล์ น่าจะเป็นสิ่งที่รัสเซียคาดไม่ถึง

แต่ผู้เชี่ยวชาญได้เตือนว่า ความอัปยศและความสูญเสียอย่างใหญ่หลวงครั้งนี้ อาจเป็นแรงฮึดให้รัสเซียเอาคืนยูเครนอย่างสาสมเช่นกัน