เรื่องราวต้องรู้! รับมือ...อสรพิษ

เราได้พูดคุยกับ คุณนิรุทธ์ ชมงาม ผู้เชี่ยวชาญและศึกษาด้านงูในประเทศไทย คุณนิรุทธ์ บอกถึงสิ่งที่เราต้องเข้าใจจริงๆ เริ่มจากสาเหตที่งูเข้ามาในบ้าน จะแบ่งเป็น 2 เหตุผลคือ
หนึ่ง สภาพภูมิอากาศ เช่น เวลาที่แล้งมากๆ งูบางชนิดก็จะออกมาจากป่า จากเขา เพื่อมาหาน้ำ หาเหยื่อ / หรือถ้าฝนตกเยอะๆ พวก กบ หนู ที่งูชอบกินก็จะออกมาตามบ้านเรือน พวกนี้แหละเป็นตัวดึงดูดงูให้เข้ามาในบ้านเรา หรือเข้ามาใกล้คนมากขึ้น
สาเหตุที่สอง คือ พฤติกรรมและฤดูผสมพันธุ์ของงู เช่น งูจงอาง พบบ่อยในหน้าแล้ง เพราะจะออกมาวางไข่ ผสมพันธุ์ / งูบางชนิดออกมาหน้าฝน เพราะชอบที่ชุ่มชื้น เขาจะเลือกที่หลบภัย ที่ผสมพันธุ์ เพราะธรรมชาติของงูเป็นสัตว์เลือดเย็น ต้องนอนในที่อุณหภูมิไม่สูง เพราะฉะนั้นช่วงหน้าร้อนเราถึงไม่ค่อยเจองู
คราวนี้ ถ้าเจองูแล้วจะรู้ได้อย่างไรว่างูมีพิษหรือไม่มีพิษ ฟังตรงนี้ดีๆ เพราะสำคัญมาก หลายคนไปอ่านวิธีการจำแนกงูในอินเตอร์เน็ต ที่เขาบอกว่าดูงูต้องดูที่ทรงหัว ดูที่ม่านตา อันนี้ย้ำเลยว่าอย่าไปเชื่อ เพราะบางที่บอกว่า ถ้างูมีทรงหัวกลมๆ ทู่ๆ จะไม่มีพิษ แต่อย่าลืมว่า งูเห่า งูจงอาง ก็หัวทู่ๆ นะ แต่พิษร้ายเลย / ดูม่านตาอีก ในอินเตอร์เนตบอกม่านตาทรงกลม ไม่มีพิษ นี่เลยงูเห่า งูจงอาง ก็ม่านตากลม ไม่มีพิษได้อย่างไร
แล้วจะแยกงูมีพิษไม่มีพิษแบบไหนถึงจะถูกต้อง / คุณนิรุทธ์บอกว่า เราจำเป็นต้องจำลักษณะของงูแต่ละชนิดไปเลย อย่าแยกแยะกันที่หัว หรือม่านตาอย่างเดียว เพราะมันบอกไม่ได้ละเอียดหรอก / วิธีง่ายๆ คือต้องรู้จักงูที่สำคัญทางการแพทย์ เพราะงูพวกนี้กัดคนบ่อย มีพิษรุนแรงต่อร่างกาย จำให้แม่น 7 ชนิดคือ งูเห่า / งูจงอาง / งูสามเหลี่ยม / งูทับสมิงพลา / งูเขียวหางไหม้ / งูกะปะ/ งูแมวเซา
อ้าวแล้วถ้าจำไม่ได้ทำอย่างไร งูเข้ามาในบ้านแล้ว / ถ้าเราไม่มีประสบการณ์จับงูเลย ให้ปล่อยมันไว้ แล้วเรียกกู้ภัยดีที่สุด อย่าพยายามเข้าใกล้ หรือเข้าไปจับ เพราะงูจะคิดว่าเราจะกินมัน มันจะขู่และฉกเรา (งูเห็นเราตัวใหญ่กว่ามาก เพราะเรายืนอยู่เป็นแนวตั้งของมัน มันก็กลัวเราเหมือนกัน เราเข้าใกล้มัน มันก็ต้องป้องกันตัว)
แล้วถ้างูฉกเราแล้วทำอย่างไรดี ต้องจำลักษณะงู ทางที่ดีถ่ายรูปเอาไว้ ถ้าทำอะไรไม่ได้ก็ไปหาหมอ หมอเขามีวิธีตรวจวัดค่าพิษในเลือดได้ / แต่หลายคนยังงงอีก ว่าต้องปฐมพยาบาลเบื้องต้นมั้ย ตรงนี้ก็สำคัญ จำไว้ดีๆ ปัจจุบันนี้ไม่ต้องขันเชนาะ (อ่านว่า ขัน-ชะ-เนาะ) หรือรัดเหนือแผลแล้ว เพราะทางการแพทย์บอกไม่ได้ช่วยอะไรเลย สิ่งที่ควรทำคือ เอาผ้ายืดที่ใช้พันเวลาเคล็ดขัดยอก หรือผ้าปกติ พันไว้ตรงแผลเพื่อชะลอการทำงานของพิษ แล้วก็หาไม้มาดามไว้ เหมือนเรากระดูกหักตรงนั้น เพื่อไม่ให้อวัยวะส่วนนั้นเคลื่อนไหว
แล้วถ้างูมารัดเหมือนในข่าวล่ะจะทำอย่างไร งูรัดที่ตัวยังไม่ส่งผลเสียหายต่อร่างกายมากเท่าไหร่ แต่ๆๆๆ ต้องจำให้แม่นว่าอย่าให้งูมารัดที่ลำคอ เพราะตรงคอมีหลอดเลือดดำอยู่ ถ้ารัดตรงนี้เมื่อไหร่ เลือดไม่ไปเลี้ยงสมอง จะหมดสติภายในไม่ถึง 10 วินาทีเลย แล้วงูมันไม่รู้ว่าเราหมดสติแล้ว มันจะรัดไปเรื่อยๆ จนเราขาดอากาศหายใจตาย เพราะฉะนั้นถ้างูรัด แล้วเข้าใกล้คอ ต้องจับหัวงูไว้ แล้วดึงหางงูออกจากตัวเรา
โบราณว่าไว้ ถ้าฝันเห็นงูจะเจอเนื้อคู่ แต่ถ้าไม่ได้ฝัน เพราะตื่นอยู่ แล้วดันเห็นงู งานนี้ไม่ได้เจอเนื้อคู่นะคะ แต่ให้ระลึกไว้เสมอว่าภัยกำลังมาถึงตัว